investitsiya loyihalari risklarini boshqarish va baholash
3-jadval O’rtacha kvadratli chetlanishning hisob-kitobi 29 Holatlar tavsifi
Ehti-
mollik
O’rtacha kutilgan daromad,
AQSh dollari
Variatsiya ko’rsatkichi, AQShdollari
O’rt.
kvad.
chet.
Daromad (
x
i
)
x
i
x
r
i
x
i
-
X
(
x
i
-
X
)
2
(
x
i
-
X
)
2
x
r
i
1 – loyiha
Optimistik
0,15
600
90
160
25600
3840
Eng ko’p bo’lishi
mumkin bo’lgan
0,60
500
300
60
3600
2160
Pessimistik
0,25
200
50
-240
57600
14400
Umumiy
X
=440 20400 143
2 – loyiha
Optimistik
0,20
800
160
310
96100
19220
Eng ko’p bo’lishi
mumkin bo’lgan
0,50
600
300
110
12100
6050
Pessimistik
0,30
100
30
-390
152100
45630
Umumiy
X
=490 70900 266
Xulosa qilib shuni aytish mumkinki, 2 ta loyiha bo’yicha o’rtacha kvadratli
chetlanish hisoblanganda,
2 266 >
1 143, bo’lganligi sababli 2-loyihada
risk darajasi yuqori hisoblanadi.
2. Variatsiya koeffitsientini hisoblash usuli. O’rtacha kvadratli chetlanish
faqatgina absolyut qiymatni keltirib chiqaradi. Bu esa, turlicha kutilgan
qiymatga ega bo’lgan investitsiya loyihalarini taqqoslashni qiyinlashtiradi.
Variatsiya koeffitsientida loyiha ko’rsatkichlarining o’rtacha kutilgan
qiymatlari turlicha bo’lganda ham, ularning risklilik darajasini
taqqoslash
mumkin. Variatsiya koeffitsienti – riskning nisbiy ko’rsatkichi bo’lib,
kutilgan qiymatga nisbatan risk darajasini ifodalaydi:
