Bakı Texniki Kollecinin müəllimi Hüseynli

Yolun nişanlanması. 
Üfüqi nişanlanma və onun növləri. 
Şaquli nişanlanma 
I. Yolun nişanlanması (5 saylı Əlavə) yol hərəkətinin nizamlanmasının səmərəli 
vasitələrindən biri olmaqla, nəqliyyat axınının qaydaya salınmasına və yolun 
buraxma qabiliyyətinin yüksəldilməsinə xidmət edir. 
II. Yol nişanlanmasına hərəkət təhlükəsizliyini artırmaq məqsədi ilə yol hərəkəti 
qaydalarını müəyyənləşdirən, yol qurğularının ölçülərini və ya yolun istiqamətini 
bildirən, yolun hərəkət hissəsinə, yolun və yol qurğularının digər elementlərinə 
çəkilən xətlər, yazılar və digər qeydlər aiddir. Yol nişanlanması müstəqil şəkildə, 
habelə yol nişanları və svetoforlarla birlikdə tətbiq olunur. 
III. 
Yolun 
nişanlanmasının 
aşağıdakı 
formaları 
vardır: 
1) üfiqi; 
a) uzununa (1.1-1.11); 
b) köndələninə (1.12-1.15); 
v) digərləri (1.16.1-1.24); 
2) şaquli. 
IV. Yolun nişanlanması yol hərəkətinin təşkilinə, yol hərəkəti iştirakçılarının 
xəbərdar edilməsinə və istiqamətləndirilməsinə xidmət edir. Ondan müstəqil 
şəkildə ayrıca və ya tələblərini dəqiqləşdirdiyi və yaxud tamamladığı yol nişanları 
ilə birgə istifadə edilir. 
V. Yolun üfiqi nişanlanması müəyyən hərəkət rejimini və hərəkət tərzini 
müəyyən etməklə, yolun hərəkət hissəsinə, sarı rənglə olan 1.4, 1.10 və 1.17 xətləri 
istisna olunmaqla, ağ rəngdə çəkilir. 
VI. Üfiqi nişanlanma xətləri aşağıdakılardır: 

---

1.1 - 
ə
ks istiqam
ə
tli n
əqliyyat axınlarını ayırır və
yolların 
t
əhlükə
li yerl
ə
rind
ə
h
ə
r
ə
k
ət zolaqlarının sə
rh
ə
dini, yolun 
h
ə
r
ə
k
ə
t hiss
ə
sini
n giriş qadağan edilə
n s
ə
rh
ə
dl
ə
rini, 
n
ə
qliyyat vasit
ə
l
ə
rinin duracaq yerl
ə
rinin s
ə
rh
ə
dl
ə
rini v
ə
avtomagistrallara aid edilm
ə
y
ən yolların hə
r
ə
k
ə
t 
hiss
ə
sinin k
ənarlarını göstə
rir 
1.2 - avtomagistrallarda h
ə
r
ə
k
ə
t hiss
ə
sinin k
ənarını 
göstərir (enli bütöv xə
tl
ə
r) 
1.3 - 
dörd və
daha çox hə
r
ə
k
ət zolağı olan yollarda ə
ks 
istiqam
ə
tli n
ə
q
liyyat axınlarını ayırır;
1.4 - 
dayanma qadağan olunan yerləri bildirir, müstə
qil 
v
ə
ya 3.27 nişanı ilə
birlikd
ə
t
ə
tbiq edilir v
ə
h
ə
r
ə
k
ə
t 
hiss
ə
sinin k
ənarına və
ya b
ordürün üst hissə
sind
ə
çə
kilir; 
1.5 - iki v
ə
ya üç zolağı olan yollarda ə
ks istiqam
ə
tli 
n
əqliyyat axınlarını ayırır, bir istiqamə
td
ə
h
ə
r
ə
k
ət üçün 
iki v
ə
daha çox zol
aq olduqda, h
ə
r
ə
k
ət zolaqlarının 
s
ə
rh
ə
dl
ərini göstə
rir; 
1.6 - 
ə
ks istiqam
ə
tli v
ə
ya eyni istiqam
ə
tli n
ə
qliyyat 
axınlarını ayıran 1.1 və
ya 1.11 nişanlanma xə
tl
ə
rin
ə
yaxınlaşma barə
d
ə
x
ə
b
ərdarlıq edir (yaxınlaşma xə
tti - 
cizgil
ərinin uzunluğu onların aralarındakı mə
saf
ə
d
ən üç 
d
ə
f
ə
böyük olan qırıq xə
tl
ə
r); 
1.7 - 
yolayrıcının hüdudlarında hə
r
ə
k
ət zolaqlarını 
göstə
rir (cizgil
əri qısa və
onların aralarındakı mə
saf
ə
cizginin uzunluğuna bə
rab
ər olan qırıq xə
tl
ə
r); 
1.8 - 
sürə
tl
ə
ndirm
ə
v
ə
ya tormoz
lama zolağı ilə
yolun 
h
ə
r
ə
k
ə
t hiss
ə
sinin 
əsas zolağı arasında sə
rh
ədi göstə
rir 
(enli qırıq xə
tl
ər müxtə
lif s
ə
viyy
ə
l
ə
rd
əki yolayrıclarında, 
k
əsişmə
l
ə
rd
ə, avtobus dayanacaqları zonasında və
sair 
yerl
ə
rd
ə
); 

---

1.9 - reversiv h
ə
r
ə
k
ə
tl
ə
nizamlanma t
ə
tbiq edil
ə
n 
h
ə
r
ə
k
ət zolaqlarının sə
rh
ə
dl
ərini göstərir, qarşılıqlı 
h
ə
r
ə
k
ə
tl
ə
nizamlanma t
ə
tbiq olunan yollarda 
ə
ks 
istiqam
ətli (qarşılıqlı hə
r
ə
k
ət svetoforları söndürülə
n 
zaman) n
əqliyyat axınlarını ayırır;
1.10 - 
duracağın qadağan olunduğu yerlə
ri bildirir, 
müstə
qil v
ə
ya 3.28 nişanı ilə
birlikd
ə
t
ə
tbiq olunur v
ə
h
ə
r
ə
k
ə
t hiss
ə
sinin k
ənarına
v
ə
ya bordürün üst 
hiss
ə
sind
ə
çə
kilir; 
1.11 - 
yalnız bir zolaqdan çıxaraq yerdəyişmə
y
ə
icaz
ə
veril
ə
n yol sah
ə
l
ə
rind
ə
ə
ks v
ə
ya eyni istiqam
ə
tli 
n
əqliyyat axınlarını ayırır və
yalnız bir tə
r
ə
f
ə
h
ə
r
ə
k
ə
t 
etm
ə
y
ə
icaz
ə
veril
ə
n yollarda duracaqlara girm
ə
k v
ə
çıxmaq, geriyə
dönmə
k v
ə
sair üçün nə
z
ə
rd
ə
tutulmuş 
yerl
əri göstə
rir; 
1.12 (stop-x
ə
tt) - 
2.5 nişanı olduqda və
ya svetoforun 
(nizamlayıcının) qadağan siqnalı verildikdə, sürücünün 
dayanmalı olduğu yeri göstə
rir; 
1.13 - k
əsişə
n yolla h
ə
r
ə
k
ə
t ed
ə
n n
ə
qliyyat vasit
ə
l
ə
rin
ə
yol verm
ək üçün sürücünün lazım gə
ldikd
ə, dayanmalı 
olduğu yeri göstə
rir; 
1.14.1 - 
nizamlanmayan piyada keçidini,
1.14.2 - 
piyadaların hə
r
ə
k
ə
t istiqam
ə
tini, 
1.14.3 - h
ə
r
ə
k
ətin svetoforla nizamlandığı piyad
a 
keçidini göstə
rir; 

---

1.15 - velosiped yolunun yolun h
ə
r
ə
k
ə
t hiss
ə
si il
ə
k
əsişdiyi yeri göstə
rir; 
1.16.1-1.16.3 - n
əqliyyat axınlarının ayrıldığı və
ya 
birl
əşdiyi yerlə
rd
ə
istiqam
ə
tl
əndirici adacıqları göstə
rir; 
1.16.1 
ə
ks istiqam
ə
tli n
əqliyyat axınlarını ayırır;
1.16.2 eyni istiqam
ə
tli n
əqliyyat axınlarını ayırır;
1.16.3 eyni istiqam
ə
tli n
əqliyyat axınlarını birləşdirir;
1.17 - 
ümumi istifadə
d
ə
olan n
ə
qliyyat vasit
ə
l
ə
rinin 
dayanacaqlarını və
taksi duracaqlarını göstə
rir; 
1.18 - 
yolayrıcında hə
r
ə
k
ətin zolaqlar üzrə
icaz
ə
verilmiş 
istiqam
ə
tl
ərini göstərir, müstə
qil, yaxud 5.8.1, 5.8.2 
nişanları ilə
birlikd
ə
t
ə
tbiq edilir, dalan t
əsviri çəkilmiş 
nişanlama xətti göstərir ki, yaxınlıqdakı hə
r
ə
k
ə
t 
hiss
ə
sin
ə
dönmə
k qada
ğandır, sol kə
nar zolaqdan sola 
dönmə
y
ə
icaz
ə
ver
ən işarə
h
ə
min zolaqdan geriy
ə
dönmə
y
ə
d
ə
icaz
ə
verir; 
1.19 - yolun h
ə
r
ə
k
ə
t hiss
ə
sinin daralan sah
ə
sin
ə
(h
ə
min 
istiqam
ə
td
ə
zolaqların sayının azaldığı sahə
y
ə
), yaxud 
ə
ks istiqam
ə
tl
ə
rd
ə
n
əqliyyat axınlarını ayıran 1.1 və
1.11 
nişanlama xə
tl
ə
rin
ə
yaxınlaşmanı göstə
rir. Birinci halda 
1.19 nişanlama xə
tti 1.18.1-
1.18.3 nişanları ilə
birlikd
ə
t
ə
tbiq oluna bil
ə
r; 

---

1.20 - 
1.13 nişanlanma xə
ttin
ə
yaxınlaşmanı bildirir;
1.21 («stop» yazısı) 
- 2.
5 nişanı ilə
birlikd
ə
t
ə
tbiq 
olunduğu hallarda 1.12 nişanlanma xə
ttin
ə
yaxınlaşmanı 
bildirir; 
1.22 - 
yolun (marşrutun) nömrəsini göstə
rir; 
1.23 - 
ümumi istifadə
d
ə
 olan n
ə
qliyyat vasit
ə
l
ə
ri 
üçün xüsusi zolağı göstə
rir. 
 
1.24 - 
ə
lill
ə
rin n
ə
qliyyat vasit
ə
l
ə
ri 

---

1) 1.1 - əks istiqamətli nəqliyyat axınlarını ayırır və yolların təhlükəli yerlərində 
hərəkət zolaqlarının sərhədini, yolun hərəkət hissəsinin giriş qadağan edilən 
sərhədlərini, 
nəqliyyat 
vasitələrinin 
duracaq 
yerlərinin 
sərhədlərini 
və 
avtomagistrallara aid edilməyən yolların hərəkət hissəsinin kənarlarını göstərir; 
2) 1.2 - avtomagistrallarda hərəkət hissəsinin kənarını göstərir (enli bütöv xətlər); 
3) 1.3 - dörd və daha çox hərəkət zolağı olan yollarda əks istiqamətli nəqliyyat 
axınlarını ayırır; 
4) 1.4 - 3.27 nişanı ilə birlikdə tətbiq edildikdə dayanma qadağan olunan yerləri 
bildirir və hərəkət hissəsinin kənarına və ya bordürün üst hissəsində çəkilir; 
5) 1.5 - iki və ya üç zolağı olan yollarda əks istiqamətli nəqliyyat axınlarını ayırır, 
bir istiqamətdə hərəkət üçün iki və daha çox zolaq olduqda, hərəkət zolaqlarının 
sərhədlərini göstərir; 
6) 1.6 - əks istiqamətli və ya eyni istiqamətli nəqliyyat axınlarını ayıran 1.1 və ya 
1.11 nişanlanma xətlərinə yaxınlaşma barədə xəbərdarlıq edir (yaxınlaşma xətti - 
cizgilərinin uzunluğu onların aralarındakı məsafədən üç dəfə böyük olan qırıq 
xətlər); 
7) 1.7 - yolayrıcının hüdudlarında hərəkət zolaqlarını göstərir (cizgiləri qısa və 
onların aralarındakı məsafə cizginin uzunluğuna bərabər olan qırıq xətlər); 
8) 1.8 - sürətləndirmə və ya tormozlama zolağı ilə yolun hərəkət hissəsinin əsas 

---

zolağı arasında sərhədi göstərir (enli qırıq xətlər müxtəlif səviyyələrdəki 
yolayrıclarında, kəsişmələrdə, avtobus dayanacaqları zonasında və sair yerlərdə); 
9) 1.9 - reversiv hərəkətlə nizamlanma tətbiq edilən hərəkət zolaqlarının 
sərhədlərini göstərir, qarşılıqlı hərəkətlə nizamlanma tətbiq olunan yollarda əks 
istiqamətli (qarşılıqlı hərəkət svetoforları söndürülən zaman) nəqliyyat axınlarını 
ayırır; 
10) 1.10 - 3.28, 5.40 nişanları ilə birlikdə tətbiq edildikdə duracağın qadağan 
olunduğu yerləri bildirir və hərəkət hissəsinin kənarına və ya bordürün üst 
hissəsində çəkilir; 
11) 1.11 - yalnız bir zolaqdan çıxaraq yerdəyişməyə icazə verilən yol sahələrində 
əks və ya eyni istiqamətli nəqliyyat axınlarını ayırır və yalnız bir tərəfə hərəkət 

---

etməyə icazə verilən yollarda duracaqlara girmək və çıxmaq, geriyə dönmək və sair 
üçün nəzərdə tutulmuş yerləri göstərir; 
12) 1.12 (stop-xətt) - 2.5 nişanı olduqda və ya svetoforun (nizamlayıcının) qadağan 
siqnalı verildikdə, sürücünün dayanmalı olduğu yeri göstərir; 
13) 1.13 - kəsişən yolla hərəkət edən nəqliyyat vasitələrinə yol vermək üçün 
sürücünün 
lazım 
gəldikdə, 
dayanmalı 
olduğu 
yeri 
göstərir; 
14) 1.14.1 - nizamlanmayan piyada keçidini, 1.14.2 - piyadaların hərəkət 
istiqamətini, 1.14.3 - hərəkətin svetoforla nizamlandığı piyada keçidini göstərir; 
15) 1.15 - velosiped yolunun yolun hərəkət hissəsi ilə kəsişdiyi yeri göstərir; 
16) 1.16.1-1.16.3 - nəqliyyat axınlarının ayrıldığı və ya birləşdiyi yerlərdə 
istiqamətləndirici adacıqları göstərir; 
17) 1.17 - ümumi istifadədə olan nəqliyyat vasitələrinin dayanacaqlarını və taksi 
duracaqlarını göstərir; 
18) 1.18 - yolayrıcında hərəkətin zolaqlar üzrə icazə verilmiş istiqamətlərini 
göstərir, müstəqil, yaxud 5.8.1, 5.8.2 nişanları ilə birlikdə tətbiq edilir, dalan təsviri 
çəkilmiş nişanlama xətti göstərir ki, yaxınlıqdakı hərəkət hissəsinə dönmək 
qadağandır, sol kənar zolaqdan sola dönməyə icazə verən işarə həmin zolaqdan 
geriyə dönməyə də icazə verir; 
19) 1.19 - yolun hərəkət hissəsinin daralan sahəsinə (həmin istiqamətdə zolaqların 
sayının azaldığı sahəyə), yaxud əks istiqamətlərdə nəqliyyat axınlarını ayıran 1.1 və 
1.11 nişanlama xətlərinə yaxınlaşmanı göstərir. Birinci halda 1.19 nişanlama xətti 
1.18.1-1.18.3 
nişanları 
ilə 
birlikdə 
tətbiq 
oluna 
bilər; 
20) 1.20 - 1.13 nişanlanma xəttinə yaxınlaşmanı bildirir; 
21) 1.21 («stop» yazısı) - 2.5 nişanı ilə birlikdə tətbiq olunduğu hallarda 1.12 
nişanlanma xəttinə yaxınlaşmanı bildirir; 
22) 1.22 - yolun (marşrutun) nömrəsini göstərir; 
23) 1.23 - ümumi istifadədə olan nəqliyyat vasitələri üçün xüsusi zolağı göstərir. 

---