Teqvim2013. pdf

Ə d ə b i y y a t

Seçilmiş əsərləri 

[Mətn] /Ç.Aytmatov; 

tərc. İ.İbrahimov; tərt. 

A.Hacıyev; ön sözün 

müəl. B.Vahabzadə; red. 

F.Quliyev.- Bakı: Şərq-

Qərb, 2009.- 760 s.  

Seçilmiş əsərləri 

[Mətn]: 2 cilddə 

/Ç.Aytmatov; ön sözün 

müəl. B.Vahabzadə; bur. 

məsul Ə.Güləliyev; tərc.: 

İ.İbrahimov, X.Əliyev, 

C.Əlibəyov.- Bakı: Öndər 

nəşriyyat, 2004.- С.I.- 

504 s.; С.2.- 385 s.

Tağıyev, H. Çingiz 

Aytmatovun əsərlərinin 

ekran təcəssümü [Mətn] 

/H.Tağıyev         //

Mədəniyyət.- 2009.- 3 

aprel.- S.14.

Həşimov, A. Çingiz 

Aytmatov [Mətn] //İrfan.-

2008.- №20.- S.44.

İ n t e r n e t d ə

www.anl.az

www.az.wikipedia.org

www.legend.az

12

Qırğız yazıçısı

---

354

Polyak şairi

Dünya ədəbiyyatı  

215 

illiyi

Adam Mitskeviç 

1798-1855    

DEKABR

Adam Mitskeviç 1798-ci il dekabr 

ayının 24-də Novoqrudka yaxınlığın-

dakı Zaosye kəndində (indiki Belarus 

ərazisində) anadan olmuşdur. 

Məktəbdə tarix və ədəbiyyata maraq 

göstərsə də, Mitskeviç 1815-ci ildə Vil-

nüs Universitetinin  fizika-riyaziyyat 

fakültəsinə daxil olmuşdur.

1817-ci ildən gizli polyak inqi-

labçı  gənclər təşkilatları “Filomat”, 

“Filapet”in yaradılmasında fəal iştirak 

etmiş, ədəbi yaradıcılığa da bu dövrdə 

başlamışdır.

Mitskeviçin ilk şeirlər toplusu 

(“Poeziya”, C.1-2, 1822-1823) polyak 

ədəbiyyatında romantik cərəyanın ma-

nifesti olmuş, 1822-ci ildə çıxan balla-

da və romanslardan ibarət şeirlər kitabı 

onu Polşanın demokratik düşüncəli in-

sanlarının sevimlisinə çevirmişdi. 

1823-cü ildə 

tələbə 

gənclər 

təşkilatının üzvləri, o cümlədən Mits-

keviç çar hakimiyyəti tərəfindən həbs 

olunmuş və 1824-cü ildə Rusiyaya sür-

gün edilmişdir. Peterburqda, Odessada 

yaşamış, 1829-cu ilədək Rusiyada qal-

mış, burada dekabristlər və A.S.Puşkinlə 

dostluq etmişdir. Puşkin onun istedadı-

nı yüksək qiymətləndirmişdir.

Mitskeviç Peterburqda olarkən 

polyak  əsilli  şərqşünas Senkeviçlə 

görüşmüş, universitetdə çalışan 

azərbaycanlı alim, şair Mirzə  Cəfər 

Topçubaşovla tanış olmuşdur. Topçu-

başov Mitskeviçin şeirlərini tələbəsi 

- polyak şairi, “Koroğlu” eposunun 

ilk tərcüməçisi Xodzkonun köməyi ilə 

fars dilinə çevirməklə onun Şərqdə  ilk 

tərcüməçisi və təbliğatçısı olmuşdur.

Mitskeviçin “kiçik Şərq” adlandır-

dığı Krımda (1825) yaratdığı “Krım 

sonetləri” dünya poeziyasının qiymətli 

və dəyərli nümunələrindəndir.

“Konrad Vallenrod” (1828) poema-

sında Mitskeviç şəxsi səadətini xalq 

işi uğrunda mübarizəyə qurban verən 

qəhrəman obrazı yaratmışdır.

1830-cu ildə Polşa üsyanında iştirak 

etmək cəhdləri puça çıxdıqdan son-

ra, Mitskeviç mühacirətdə (Parisdə) 

yaşamağa məcbur olmuşdur.  İlk dəfə 

1831-ci ildə nəşr olunan “Pan Tadeuş” 

epopeyası Mitskeviçin mühacirətdə 

yazdığı  ən gözəl  əsərlərindən biridir. 

“Pan Tadeuş” (1834) poeması o dövr 

Polşa  ədəbiyyatının realist ensiklope-

diyasıdır.

Mitskeviç poeziyası polyak milli 

azadlıq hərəkatına, inqilabi demokra-

tik fikrinə, polyak ədəbiyyatı və teatrı-

nın inkişafına güclü təsir göstərmişdir. 

Əsərləri bir sıra dillərə, o cümlədən 

Azərbaycan dilinə  tərcümə olunmuş-

dur.

Krım müharibəsi zamanı siya-

si məqsədlə  İstanbula getmiş, 1855-

ci il noyabr ayının 26-da orada vəba 

xəstəliyindən vəfat etmişdir.