Fяxrяddиn mustafayev

Transpozisiyalar –genin tərkibində bir cüt əsasın köçürülməsi.  
 
Müvafiq  zülalların  sintezi  zamanı  baş  verən  gen  mutasiyaları  aşağıdakı 
mexanizmlə həyata keçirilir: 
Dəyişilmiş DNT ardıcıllığı         Dəyişilmiş mRNT       dəyişilmiş polipeptid 
zənciri 
                       Zülalın quruluşunun dəyişməsi 
 
                       Dəyişilmiş ferment 
Kənd 
təsərrüfatı 
heyvanlarının  cins,  xətt  və  populyasiyalarında 
mutasiyaların  yayılması  bilavasitə  onların  təsərrüfat  və  bioloji  əlamətlərinin 
xarakteri  ilə  müəyyən  olunduğu  üçün  mutasiyalar  dəyərli,  zərərli  və  neytral 
formada  mövcud  ola  bilər.  Məsələn,  qaragül  qoyunlarının  rənginin  qara 
olmasına  baxmayaraq,  mutasiya  nəticəsində  yeni  nəsil  törəmələrində  başqa 
rənglər də peyda olur və onlar dünya bazarında çox böyük maraq doğurur. Məhz 
buna görədir ki, selesiyaçı alim və mütəxəssislər rəngli qoyun cinslərindən ibarət 
sürülərin  yaradılmasına  çox  böyük  önəm  verirlər.  Gen  mutasiyaları  adətən 
zərərli  formada  yaranmaqla  heyvan  və  quşlarda  eybəcərliklərə,  anomaliyalara 
malik  olan  fərdlərin  yaranmasına  ciddi  zəmin  yaradırlar.  Kariotipin  miqdar 
anomaliyaldarının  əsasını  meyoz  zamanı  xromosomların  uyğunsuzluğu  təşkil 
edir  və  ən  çox  dişi  fərdlərdə  baş  verir.  Meyoz  bölünmə  zamanı  xromatidlərin 
uyğunsuzluğu nəticəsində trisomiya və monosimiya prosesləri  müşahidə edilir. 
Validenylərin  cinsi  hüceyrələrində  baş  verən  mutasiya  trisom  və  monosom 
embrionların  doğulmasına  səbəb  olur.  Somatik  mutasiyalar  kateqoriyasına