Microsoft Word Diabet son versiya docx

01.

 

MÜƏYYƏN ETMƏ VƏ DİAQNOZ  

 

Diabet  qanda  qlyukozanın  səviyyəsinin  (QQS)  davamlı  yüksəlişi  ilə  xarakterizə  olunan 

xəstəliklərdən biridir.   

 

Simptom və Əlamətlər 

 

Daha Çox Rast Gəlinən  Daha Az Rast Gəlinən

 

Ağır 

(Diabetik ketoasidoz) 

Çəki itkisi 

Həddindən artıq aclıq 

hissi çəkmə 

Tez-tez qusma və qarın 

nahiyəsində kəskin ağrılar 

 

Poliuriya

 – yatağı 

islatma hallarına 

azyaşlı uşaqlarda çox 

rast gəlinir 

Bulanıq görmə 

Yanaqların 

qızarması 

Nəfəsdə 

aseton 

qoxusu 

Həddindən artıq 

susama 

Əhval dəyişikliyi 

Poliuriya ilə müşaiyət olunan 

Dehidratasiya 

 

Yorğunluq – oyun 

oynamaq və ya işləmək 

istəyinin olmaması 

Dəri infeksiyaları 

Şüurun itməsi 

 

Oral və yaxud vaginal 

iltihab 

Kussmaul tənəffüsü 

(dərin, sürətli, iç çəkmə) 

 

Qarın nahiyəsində 

ağrılar 

Koma 

Şok 

 

 

Şəkərli diabet xəstəliyində insan orqanizmi qlyukozanı tam şəkildə mənimsəyə bilmir və 

yağ  və  əzələlər  zəifləməyə  başlayır,  nəticədə  çəki  itkisi  müşahidə  olunur.  Böyrəklər 

filtrasiya  olunmuş  qlyukozanı  reabsorbsiya  etmə  qabiliyyətini  itirir.  Qlyukoza  sidiklə 

ifraz  olunur  (

qlyukozuriya

), 

poliuriya

  (həddindən  artıq  sidiyə  çıxma)  və  polidipsiya 

(həddindən artıq su içmə) ilə nəticələnərək su ilə kənarlaşdırılır. Azyaşlı uşaqlarda tez-

tez yatağı islatma halları müşahidə olunur.  

 

Orqanizimdə  yığılmış  yağların  parçalanması  nəticəsində  keton  cisimcikləri  yaranır  və 

qana daxil olur (asidoz). Əgər diaqnoz qoyulmayıbsa, qlyukoza və keton cisimciklərinin 

səviyyəsi  həddindən  artıq  yüksəlir  və  kəskin  dehidratasiya  və  elektrolit  itkisi  ilə 

nəticələnir.  Bu  diabetik  ketoasidoz  adlanır  (DKA).  Keton  cisimciklərinin  yaranması  və 

asidoz ilə müşaiyət olunma nəfəsdə şirin/aseton qoxusu, qusma, qarın nahiyəsində ağrı, 

şüurun  itməsi  və  Kussmaul  tənəffüsü  adlanan  dərin  sürətli  tənəffüs  kimi  simptomları 

əmələ  gətirir.  Xəstəlik  müalicə  olunmadığı  təqdirdə,  şok,  beyin  şişi,  koma  və  ölümlə 

nəticələnir.  

 

Körpə və azyaşlı uşaqlarda simptom və əlamətlər daha asanlıqla müəyyən olunur.  

---

Uşaqlarda  şəkərli  diabet  xəstəliyinə  çox  vaxt  –  pnevmaniya  yaxud  asma  (tənəffüs 

çətinliyi),  appendisit  yaxud  qastroenterit  (qarın  nahiyəsində  ağrı,  qusma),  malyariya, 

HIV/AIDS kimi ciddi infeksion xəstəlik, vərəm yaxud meningit (koma və s.), sidik yolu 

infeksiyaları (tez-tez sidiyə getmə), və ya yanlış qidalanma (çəki itkisi, yorğunluq) kimi 

yanlış diaqnozlar qoyulur.