Beynəlxalq İqtisadiyyat Təhmasib Əlizadə

Valyuta məzənnələrinin müəyyən edilməsi 

 

Beynəlxalq İqtisadiyyat kursunun təqdim etdiyi digər bir istqamət isə Valyuta 

məzənnələrinin  müəyyən  edilməsi  mövzusudur.  Mövzunun  təqdim  edilməsinin 

əsas  məqsədi  və  vəzifəsi  ölkələrin  beynəlxalq  ticarətdə  milli  valyutalarından  və 

---

12 

 

xarici valyutalardan istifadə edərkən əldə etdikləri qazancları və itikiləri öyrənmək, 

valyuta  məzənnələri  və  beynəlxalq  əməliyyatları,  beynəlxalq  valyuta  bazarının 

strukturu  və  funksiyalarını,  xarici  valyuta  aktivlərinə  tələbi,  beynəlxalq  valyuta 

bazarında tarazlığı, faiz dərəcələri və gözləntilərin valyuta məzənnələrinə təsirini 

təqdim etməkdir. 

Dünyadakı bütün ölkələr öz milli valyutalarına sahib olduqları üçün onlar digər 

ölkələrlə  ticarət  etdikləri  zaman  xarici  valyutanın  milli  valyutaya  olan  məzənnəsi 

ölkələrin  ticarətdən  əldə  etdiyi  qazanclara  və  ümumilikdə  ticarətə  böyük  təsir 

göstərir. Dünyada hazırda ticarətdə ən çox istifadə olunan valyuta ABŞ dollarıdır. 

Demək olarki bütün strateji sayıla biləcək mal və xidmətlər ABŞ dolları ilə ticarət 

edilir. Lakin bundan başqa dünyada vahid valyuta birliyi yaradan ölkələr də var ki, 

onlar bir-birilə ticarətdə öz ortaq valyutalarından istifadə edirlər. Məsələn, Avropa 

Birliyinə  27  üzv  ölkənin  18-in  üzv  olduğu  AvroZona  mövcuddur  və  bu  ölkələrin 

ortaq  valyutası  Avrodur.  Bu  valyuta  ilk  dəfə  1  Yanvar  1999-cu  ildə  təqdim 

edilmişdir və müxtəlif dövrlərdə Avro həm dəyər qazanmış, həm də itirmişdir. Bu 

dəyişən şərtlər AvroZona üzvü ölkələrinin beynəlxalq ticarətinə müsbət və mənfi 

təsir  göstərmişdir.  Yəni  dövlətlər  öz  monetar  siyasətləri  ilə  milli  valyutanın 

məzənnəsini  təyin  edərkən  ölkənin  ticarətini,  ölkəyə  cəlb  olunacaq  xarici 

investisiyaların həcmini, idxal-ixrac nisbətini və s. nəzərə alırlar. Milli valyutaların 

məzənnəsi  ölkənin  ixracı  və  idxalında  mühim  rola  sahibdir.  Bu  mövzu  haqqında 

növbəti fəsildə və mövzularda ətraflı izah təqdim olunacaqdır.