Beynəlxalq nəqliyyat əməliyyatları

2. Nəqliyyat əməliyyatlarının gömrük tərtibatı haqqında anlayış
Gömrük Məcəlləsinin müddəalarına uyğun olaraq nəqliyyat vasitələrinin Az.Res-nın gömrük sərhəddindən keçirilməsi gömrük bəyannaməsində göstərilən konkret gömrük rejiminə uyğun olaraq reallaşdırılır.
Gömrük sərhəddindən keçirilən nəqliyyat vasitələri həm əmtəə kimi, həm də sərnişin və yük kimi beynəlxalq daşınmalarda istifadə edilən nəqliyyat gömrük qanunvericiliyinin müddəalarına uyğun tərtibat əsasında tənzimlənir. Az.Res-nın gömrük sərhəddindən keçirilən nəqliyyat vasitələri gömrük orqanı tərəfindən müəyyən edilən yerdə saxlanılır.Bu tələbə riayət etməyən hallarda gomrük orqanlarının nəqliyyat vasitələrini məcburi saxlamaq hüququ vardır.Nəqliyyat vasitələrinin saxlama müddəti daşıyıcı ilə birlik də Az.Res-sı gömrük orqanı tərəfindən müəyyən edilir. Bu müddət gömrük nəzarətinin və gömrük rəsmiləşdirilməsinin zərərinə olaraq azaldıla bilməz.
Gömrük Məcəlləsinə görə nəqliyyat vasitələrinin daşıyıcısı:

1. 
   gömrük sərhəddinin keçilməsi vaxtını və yerini gömrük orqanları ilə razılaşmalıdır.
   
2. 
   Sərhəddi keçən nəqlyyat vasitəsi gömrük orqanının icarə verdiyi yerdə saxlamalıdır.
   
3. 
   Nəqliyyat vasitələri ancaq dayanacağı yerdən gömrük orqanının icazəsi ilə dayanacağı tərk edə bilər.
   

Beləliklə daşınan yüklərin və nəqliyyat vasitələrinin sərhəddən keçirilərkən rəsmiləşdirilməsi üçün gömrük orqanlarının və nəqliyat müəsissələrinin əməkdaşlarının qarşılıqlı münasibətlərinin müvəqqəti texnologiyasının müddəaları ilə təmizlənir:
1. Ümumi müddəalar:
1.1 Azərbaycan Respublikasının gömrük ərazisinə gətirilən və oradan aparılan bütün yüklər və nəqliyyat vasitələri rəsmiləşmədən keçməlidir.
1.2 Rəsmiləşdirmə Gömrük Məcəlləsində nəzərdə tutulmuş müddətlərdə həyata keçirilməlidir.
1.3 Yüklərin gömrük rəsmiləşdirilməsi gömrük orqanlarının razılığı ilə yüklərin müvəqqəti saxlanc anbarlarında yerləşdirilməsi də həyata keçirilə bilər.
1.4 Yük daşınmalarının təkminləşdirilməsi məqsədilə avtomatlaşdırılmış nəzarət və idarəetmə sistemləri tətbiq edilə bilər.
2. Yüklərin gömrük nəzarəti altında daşınması
2.1 Gömrük rəsmiləşdirilməsi başa çatmamış yüklərin iki gömrük orqanı arasında daşınması gömrük nəzarəti altında, daşınmanı icra edən nəqliyyat müəssisənin məsuliyyəti ilə həyata keçirilir;
2.2 Yüklərin nəzarəti altında daşınması beynəlxalq yük daşınmaları haqqında müvafiq razılaşmalara uyğun olaraq Gömrük Məcəlləsinə riayət olunmaqla həyata keçirilir.
2.3 Daşıyıcılar gömrük nəzarəti altında daşınan yüklərin gömrük orqanının razılığı olmadan sahibinə vermə hüququ yoxdur
3. Yeklərin gömrük ərazisinə gətirilməsi zamanı rəsmiləşdirilməsi qaydası
3.1 Gömrük ərazisinə yüklərin gətirilməsi zamanı rəsmiləşdirilməsi yükün gömrük orqanının vəzifəli şəxsinin yükün daxil olmasını məlumatlandırdıqdan sonra başlayır. Məlumatlandırma 2 nüsxədə ötürmə cədvəlinin, həmçinin daşınma və müşayiət etmə sənədlərinin gömrük orqanına verilməsi ilə başlanır.
4.Yüklərin Azərbaycan Respublikası ərazisindən aparılması zamanı rəsmiləşdirilməsi
4.1 Yüklərin Azərbaycan Respublikasından kənara aparılmasına gömrük rəsmiləşdirilməsi başa çatdıqdan sonra icazə verilir.
5. Yüklərə gömrük baxışının keçirilməsi qaydası, eyniləşdirmə vasitələrinin qoyulması və götürülməsi və açılma aktının tərtibi ilə başa çatır.
3. Beynəlxalq nəqliyyat əməliyyatların gömrük tərtibatında idxal və ixrac sənədləri
Beynəlxalq nəqliyyat əməliyyatları zamanı Azərbaycan ərazisinə gətirilən yük və sərnişinlərin və eləcə də Azərbaycan ərazisindən aparılan yük və sərnişinləri daşınması Azərbaycan Respublikası qanunvericliyi və beynəlxalq konversiyaların müddəalarına uyğun tənzimlənir. Qaydalarda nəzərdə tutulan hallarda əməliyyatların tənzimlənməsi və rəsmiləşdirilməsi üçün rezidentlər İqtisadi İnkişaf Nazirliyinə ixrac üzrə aşağıdakı sənədləri təqdim edir:

• 
  Xarici şəxslərlə bağlanmış müqavilə;
  
• 
  İstehsalçı və ixracatçı arasında bağlanmış müqavilə (istehsalçı ixrac etmədikdə);
  
• 
  İxrac qiymətini əsaslandırma arayışı;
  
• 
  Azərbaycan Respublikasına başqa ölkələrdən gətirilən mallar haqqında sənədlər.
  

İdxal əməliyyatları üzrə:

• 
  Xarici şəxslərlə bağlanmış müqavilə;
  
• 
  Əməliyyatların mliyyələşdirmə mənbəyi haqqında məlumat;
  
• 
  İdxal qiymətini əsaslandırma arayışı;
  

İqtisadi İnkişaf Nazirliyində müqavilələrin ekspertizası keçirilərkən onların Azərbaycan Respublikasının Qanunvericiliyinə və beynəlxalq hüquq qaydalarına uyğunluğu araşdırılır və Azərbaycan Respublikasının iqtisadi maraqlarının gözlənilməsi yoxlanılır.
Xarici ticarət əməliyyatlarnın rəsmiləşdirilməsi üçün Rezidentlər gömrük orqanlarına aşağıdakı sənədləri təqdim etməlidir:
İxrac əməliyyatları üzrə:

• 
  Hüquqi şəxsin Dövlət Statistika komitəsi tərəfindən müəyyən edilmiş kodu;
  
• 
  Xarici şəxslərlə bağlanmış müqavilə;
  
• 
  İxrac olunan malların mənşəyi haqqında sənədlər;
  
• 
  İxrac olunan malların haqqının qabaqcadan ödənilməsi və ya akkreditiv açılması barədə müvəkkil bankın sədri;
  
• 
  Bu qaydalarda nəzərdə tutulan hallarda Nazirlər Kabinetinin sərəncamı və ya İqtisadi İnkişaf Nazirliyinin müsbət rəyi;
  
• 
  Yük gömrük bəyənnaməsi.
  

İdxal əməliyyatları üzrə:

• 
  Bağlanmış müqavilə;
  
• 
  Yük gömrük bəyannaməsi;
  
• 
  İnvays-idxal olunan malların əmtəə dəyərini müəyyən edən sənəd;
  
• 
  Yol nəqliyyat sənədləri;
  
• 
  Malın mənşəyini təsdiq edən sənəd;
  
• 
  Malın keyfiyyət sertifkatı;
  
• 
  malın uyğunluq sertifkatı;
  
• 
  Bu qaydalarda nəzərdə tutulan hallarda Nazirlər Kabinetinin sərəncamı və ya İqtisadi İnkişaf Nazirliyinin ekspertizasının müsbət rəyi.
  

İxrac və idxal əməliyyatları üzrə tələb olunan sənədlər təqdim olunduqdan sonra gömrük orqanları həmin sənədləri rəsmiləşdirib 24 saat ərzində malların buraxılmasını təmin etməlidir