Bilet 1 Metrotologiya – ölçmələr haqqında elmdir

4. Maşınqayırma qruplarının məhsulları 

Maşınqayırma məhsulları mürəkkəbliyindən asılı olaraq 12 qrupu qəbul olunmuşdur.Bu 

qrupa aşağıdakılar daxildir: 

1.

Val tipli hissə(fırlanma təsəvvürlü olan

 cihazlar) 

2.

Gövdə tipli hissə  

3.

Qapaqlar 

4.

Dişli çarxlar  

5.

Təkərlər 

6. 

Şlissivallar 

7

.Ulduzcuqlar,qasnaqlar 

8

.Kronişteyn hissələr 

9.

Bərkidici hissələr( bolt,qayka,sancaq və .s.) 

10.

Zəncir,qayış  

11.

Metalik,qeyri-metalik hissə 

 Mühərrik 3 hissədən ibarət olur.mühərrik hissələrinin bəziləri Aliminiumdan 

hazırlanır.Aliminium asanəriyən metaldır ərimətemperaturu 600°-700°C olur.Yanacaq yanan 

zaman isə 1500°-1800° C istilik ayrılır.Bəs necə olur ki blok və blok başlığı və digər materiallar 

---

ö

z etibarlığını qoruyub saxlaya bilir.?Təbii ki maşınların mühərriklərinə soyutma sistemi 

tətbiq edilir.Soyutma sistemi burda məcburi soyutma sistemidir yəni pompa soyuducu maye 

pompalamayla mühərrikin istilik balansını təmin edilir ki material ,blok,blok başlığı ona olan 

texniki tələbləri təmin etmiş olsun.Bu materiallar NTSlərdə göstərildiyi materiallardan 

hazırlanmalıdır.Yəni maşının mühərrikinin blokunun materialı aliminium ərintisindən,blok 

başlığı da bərk Aliminiumdan olmalıdır.Blokla blok başlığı arasında xüsusi ara qası orada 

qondarılır ki bu da deformasiyanın sərhədi qırılmış olsun.Ama karter poladdan hazırlanır və 

bloka bağlanır.DYM -nin məsuliyyəti baxımından maşınqayırmada bütün hissələrin yüksək 

texniki tələbləri olur.Yəni yüksək texniki şərtlər çərçivəsində onların istehsalı nəzərdə 

tutulur.Məsuliyyət baxımından ən məsuliyyətli hissə blok hesab olunur,çünki bütün yığım 

vahidləri: karter,blok başlığı,dirsəkli val,qazpaylayıcı val və .s.mühərrikə bloka bağlanır.Bu 

təsnifat sıralamasına görə val tipli,gövdə tipli,qapaq tipli hissələr,dişli 

ç

arxlar,qasnaqlar,ulduzcuqlar və .s.