Bilig ilmiy faoliyat

Jild: 02 | Nashr: 05 | Iyun 2021
109 
“BILIG – ILMIY FAOLIYAT” nashri http://bilig.academiascience.or
yaratishga imkon beradi va o‘qituvchiga darslarni takomillashtirish uchun keng 
imkoniyatlar ochadi. 
Bu borada Respublikamizda bir qator ishlar amalga oshirilmoqda, masalan 
fizika fanini o‘qitish usullarini takomillashtirish maqsadida 2021/2022 o‘quv 
yilidan boshlab, tajriba-sinov tariqasida 20 ta umumta’lim muassasasida "Virtual 
laboratoriya" loyihasini ta’lim jarayoniga tatbiq etish choralarini ko‘rish, tajriba 
natijalaridan kelib chiqib "Virtual laboratoriya"larni boshqa umumta’lim 
muassasalarning ta’lim jarayoniga joriy qilish buyicha takliflar kiritldi [1]. 
Xulosa va takliflar. 
Dars jarayonini animatsion namoyishlar va virtual laboratoriya ishlaridan 
foydalangan holda tashkil etishda bevosita (online) internet resurslaridan 
foydalanish ommalashib bormoqda. Fizikani o‘qitishda foydalanish mumkin 
bo‘lgan shunday resurslardan biri “Maktabda fizika” platformasidir. Ushbu resurs 
maktab fizikasi kursining deyarli barcha bo‘limlarini qamrab olgan kompyuter 
animatsiyalari va simulyatsiyalarini o‘z ichiga olgan (1-rasm) [2]. 
1-rasm. “Maktabda fizika” platformasining bosh oynasi. 
Ushbu platforma adminstratori Vladimir Vascak bilan hamkorlikda olib 
borgan harakatlarimiz natijasida bugungu kunda platformadan o‘zbek tilida 
foydalanish imkoniyati yaratildi. Platformaning o‘zbek tilidagi versiyasiga o‘tish 

---

FTAI
Jild: 02 | Nashr: 05 | Iyun 2021
110 
“BILIG – ILMIY FAOLIYAT” nashri http://bilig.academiascience.or
sichqoncha 
yordamida 
Respublikamiz 
bayrog‘ini 
tanlash 
yoki 
https://www.vascak.cz/physicsanimations.php?l=uz
 manziliga murojat qilish orqali 
amalga oshiriladi. 
Platformaning o‘zbek tilidagi versiyasi maktab fizika kursini o‘qitishda 
foydalanish mumkin bo‘lgan 16 ta bo‘limdan iborat 290 ta animatsiya va 
simulyatsiyalarni o‘zi ichiga olgan (2-rasm). 
2-rasm. “Maktabda fizika” platformasi bo‘limlari. 
Ushbu platforma resurslaridan fizikaning optika bo‘limini o‘qitishda 
namoyish tajriba sifatida yoki virtual laboratoriya mashg‘ulotlarida foydalanish 
mumkin. Platforma optika bo‘limiga oid:
• 
Yorug‘likning sinishi va qaytishi; 
• 
Yorug‘lik difraksiyasi va interferensiyasi; 
• 
Yorug‘lik dispersiyasi; 
• 
Yig‘uvchi va botiq linzalar va ularda tasvir yasash; 
• 
Lupa; 
• 
Ko‘rish defektlari; 
• 
Ko‘zgu va unda tasvir yasash; 
• 
Ranglarni aralashtirish; 
• 
Teleskoplar va ularning tuzilishi; 

---

FTAI