BiNGÖL ÜNİversitesi

Birinci Mertebe 

Bu mertebede 33 kişi yer almaktadır. 

1. Ahmed b. Abdillah b. Ahmed b. İshâk el-İsbehânî el-Hâfız Ebû Nu’aym 

(ö. 430)  

Meşhûr birçok tasnîfin sahibidir. Hilyetü’l-Evliyâ, Ma’rifetü’s-Sahâbe ve 

Sahîhayn  üzerine  yapmış  olduğu  Müstahrecler  bunlardan  bazılarıdır.  Mu’âsır 

olup  da  mülâki  olmadığı  kişilerden  icâzetle  almış  olduğu  hadîsleri  icâzetle 

aldığını  beyân  etmeden  “انربخأ”  sigasıyla  rivâyet  etmiştir.  Fakat  o  işittiği 

kimseden  rivayette  bunduğunda  ister  kıraat  ister  semâ  olsun  “انثدح”  der.  Bu, 

bazılarının  da  yaptığı  gibi,  onun  metodudur.  Onun  bu  metodunu  bilmeyenler 

bunu tedlîs saymışlardır. 

el-Hatîb  el-Bağdâdî  “Ebû  Nu’aym’ın  bazı  konularda  mütesâhil 

davrandığını  gördüm.  İcâzetle  aldığı  hadîsleri  rivâyet  ederken  ‘انربخأ’  sîgasını 

kullanıp,  icâzetli  rivâyet  olduğunu  beyân  etmemiş  olması  bunlardan  biridir.” 

---

İbn Hacer el-ASKALÂNÎ, (Çeviren: Veysel ÖZDEMİR), Ta’rîfu Ehli’t-Takdîs bi 

Merâtibi’l-Mevsûfîne bi’t-Tedlîs (Tabakâtu’l-Müdellisîn) 

……………………………………………………………………………………………..………. 

188 

demiştir. Zehebî de  “Bu, Ebû Nu’aym’ın uygun gördüğü bir metoddur. Bu da 

bir nevi tedlistir. Başkaları da bu metodu uygulamışlardır.” demiştir.  

2. Ahmed b. Muhammed b. İbrahim b. Hâzim es-Semerkandî Ebû Yahyâ 

el-Kerâbîsî (ö. 356) 

Meşhûr  bir  muhaddistir.  Muhammed  b.  Nasr  el-Mervezî  (ö.  294)  ile 

Muhammed b. İshâk b. Huzeyme’den (ö. 311) hadîs semâ etmiştir. (Ebû Sa’îd 

Abdurrahman  b.  Muhammed)  el-İdrisî  (ö.  404-405)  “Onun  Muhammed  b. 

Nasr’dan  daha  çok  rivâyet  ettiği  ve  bunların  töhmet  altında  olduğu”nu 

söylemiştir.  Yani  Muhammed  b.  Nasr’dan  icâzetle  aldığı  hadîslerle  (semâ  ile 

aldıklarını ayırmadan aynı sîga ile rivâyet ederek) tedlîs yapmıştır. Onun icâzeti 

sahihtir.  el-İdrîsî  “Muhammed  b.  Nasr’ın  (icâzete  dâir)  el  yazısını  onda 

gördüm.” demiştir. 

3. Ahmed b. Muhammed b. Yahya b. Hamza ed-Dımeşkî el Kâdî (ö. 281-

290) 

Rivâyetlerinin  çoğu  babası  →  dedesi  tarikiyle  aldıklarıdır.  Ancak  Ebû 

Hâtim  er-Râzî  (ö.  277)  “Onun  ‘Babamdan  herhangi  bir  şey  semâ  etmedim’ 

dediğini  işittiğini”  belirtmiştir.  Ebû  Avâne  el-İsferâyînî  (ö.  316)  de  “Onun 

babasından icâzeti vardır ve bu yolla aldığı hadîsleri rivâyet etmiştir.”  demiş 

yani bu rivâyetlerin icâzet yoluyla olduğunu beyân etmemiştir.