BiNGÖL ÜNİversitesi
Yüklə 0,55 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- نلاف انل لاق و نلاف لاق
- انثدح
- نلاف انل لاق
|
14. Tâvus b. Keysân el-Yemânî, KS (ö. 106)
Meşhûr tâbiîlerdendir. Kerâbîsî Müdellisîn adlı kitabında onu da zikretmiş ve hakkında “İbn Abbâs’ın ilminden çokça istifade etmiş, daha sonra
bulunmuştur. İbn Ma’în “Âişe’den semâ’ı olduğunu sanmıyorum.”, Ebû Dâvud da “Âişe’den semâ’ının olduğunu bilmiyorum.” demiştir.
Tâbi’ûnun meşhûrlarındandır. Künyesi ile şöhret bulmuştur. Zehebî ve el- Alâî onu tedlîs yapmakla vasıflandırmıştır.
Sonradan Mekke’ye yerleşmiş tâbi’ûnun küçüklerindendir. Şu’be’nin Ebû İshâk es-Sabî’î’den rivâyet ettiği tedlîs ile ilgili bir olayı meşhûrdur 14 . 17. Abdullah b. Vehb el-Mısrî, KS (ö. 197) Meşhûr fakîhlerdendir. Muhammed b. Sa’d Tabakât’ında onu tedlîs yapmakla vasıflandırmıştır.
Sonradan Medâin’e yerleşmiştir. İbn Ma’în onu tevsîk etmiş, Nesâî ise leyyîn olduğunu söylemiştir. el-Hatîb, Târîh adlı kitabının mukaddimesinde onun bir hadîste tedlîs yaptığına işâret etmiştir.
13 Bkz. Ebu Abdillah Abdurrahmân b. Ebî Hâtim er-Râzî, Kitâbu’l-Cerh ve’t-Ta’dîl, I-IX, Dâru İhyâi’t-Turâsi’l-Arabî, Beyrût, 1371/1952, I, 235. 14 Bu meşhûr kıssa şöyledir: Şu’be, Abdullah b. Atâ’nın Ukbe yoluyla “Develeri otlatırken nöbetleşirdik...” şeklindeki rivâyetini duyduktan sonra Abdullah ile karşılaştığında bu rivâyeti Ukbe’den semâ edip etmediğini sormuş, o da Sa’d b. İbrahim’den işittiğini söylemiş. Sa’d ile karşılaştığında bu rivâyeti kimden işittiğini sormuş, o da Ziyâd b. Mihrâk’tan işittiğini söylemiş, Ziyâd ile karşılaşınca, o da bu rivâyeti bir râvîden o da Şehr b. Havşeb’den rivâyet ettiğini söylemiştir. Ebû Ahmed Abdullah b. Adiy el-Cürcânî, el-Kâmil fî Du’efâi’r-Ricâl, (thk. Âdil Ahmed Abdulmevcûd, Ali Muhammed Muavved), I-IX, Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, Beyrût, 1418/1997, V, 277.
Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Yıl: 4/ Cilt: 4/ Sayı:8/ Güz 2014 …………………………………...…………………………………………………………………… 191
19. Ali b. Ömer b. Mehdî ed-Dârekutnî (ö. 385) Meşhûr hadîs hâfızlarındandır. Ebû’l-Fadl b. Tâhir (ö. 507) onun hakkında “Dârekutnî’nin tedlîsteki metodu gizlidir. ‘Ebû’l-Kâsım el-Beğavî’ye
Tâbi’ûnun meşhûr sika râvîlerindendir. Hâkim Ulûmu’l-Hadîs’inde onun tedlîs yaptığına işâret etmiştir.
Meşhûr râvîlerdendir. Buhârî’nin büyük şeyhlerindendir. Ahmed b. Sâlih el-Mısrî (ö. 248) onu tedlîs yapmakla vasıflandırmıştır.
Meşhûr hadîs imâmlarındandır. Sevr b. Zeyd (ö. 135) İkrime (ö. 104) İbn Abbâs yoluyla gelen bir hadîsin isnâdında İkrime’yi düşürerek tesviye tedlîsi yaptığı için müdellislerden sayılması gerekir. Muvatta’ında başka hadîslerde de Sevr İbn Abbâs yoluyla rivâyette bulunup aradaki İkrime’yi zikretmemiştir. Bununla birlikte başka bir isnâdda da Âsım b. Abdillah’ı da düşürmüştür. Dârekutnî bunu (tedlîs olarak) zikretmiş, İbn Abdilber ise tedlîs olmadığını söylemiştir.
Ebû Abdillah b. Mende (ö. 395), Buhârî’nin “نلاف انل لاق و نلاف لاق” ifadeleriyle naklettiği rivâyetlerde tedlîs olduğunu söylemiş; ancak bu konuda ona kimse muvafakât etmemiştir. Zira yaptığım araştırmalar neticesinde onun semâ etmediği rivâyetlerde “لاق”, semâ ile alıp ta şartına uymayan veya mevkûf rivâyetlerde ise “انل لاق وأ يل لاق” dediğini, böyle bir metodunun olduğunu tespit ettim.
Târihi rivâyetleri yazardı. İcâzetle almış olduğu haberleri beyân etmeksizin tahdîs (انثدح) ve ihbâr (انربخأ) sîgaları ile rivâyet etmiştir. el-Hatîb ve başkaları onu müdellis olarak zikretmiştir. 25. Muhammed b. Yezîd b. Huneys, el-Âbid T – İM (ö. 220’den sonra) İbn Hibbân onun hakkında “Sadece semâ’ını beyân ettiği rivâyetlerine itibar edilir.” demiştir. 26. Muhammed b. Yûsuf b. Mesdî el-Hâfız el-Endelüsî (ö. 663) Hicrî yedinci yüzyılda Mekke’ye yerleşmiştir. İcâzet ile (aldığı haberleri, İbn Hacer el-ASKALÂNÎ, (Çeviren: Veysel ÖZDEMİR), Ta’rîfu Ehli’t-Takdîs bi Merâtibi’l-Mevsûfîne bi’t-Tedlîs (Tabakâtu’l-Müdellisîn) ……………………………………………………………………………………………..………. 192
bu şekilde aldığını beyân etmeksizin rivâyet ederek) tedlîs yapmıştır. (Üç ciltlik) Mu’cem’i meşhûrdur. 663’te Mekke’de vefat etmiştir. 27. Mahreme b. Bükeyr b. Abdillah b. el-Eşec, Be – M – D – N (ö. 159) Ali b. el-Medînî onun için “Babasından çok az hadîs semâ etmiştir.” demiştir. Babasından hiçbir hadîs semâ etmemesine rağmen ondan çok sayıda hadîs rivâyet ettiği de söylenilmiştir. Ebû Dâvud “Babasından sadece bir hadîs semâ ettiğini, onun da vitir hadîsi olduğu”nu söylemiş, Zekeriyyâ es-Sâcî, onu tedlîs yapmakla vasıflandırmıştır. Mâlik de “Mahreme babasından semâ’ı olduğuna dâir bana yemin etti.” demiştir. Mûsâ b. Seleme ise “Mahreme’ye babasından semâ’ı olup olmadığını sordum, o da ‘Babama yetişmedim, bunlar onun kitaplarıdır.” dediğini nakletmiştir. 28. Müslim b. el-Haccâc el-Kuşeyrî en-Neysâbûrî, T (ö. 261) Meşhûr hadîs imâmlarındandır. İbn Mende “Müslim’in şeyhlerinden semâ etmediği birşeyi ‘نلاف انل لاق’ şeklinde rivâyet etmesi tedlîstir.” demiştir. Ancak şeyhimiz el-Hâfız Ebû’l-Fadl b. el-Hüseyn (el-Irâkî), İbn Mende’nin bu iddiasını reddetmiştir ki doğru olan da budur.
Küçük tâbi’îlerdendir. Sika olduğunda ittifâk edilmiştir. Dârekutnî, İsmailî’nin Mûsâ hakkındaki sözüne 15 atıfta bulunarak tedlîs yaptığını belirtmiştir. 30. Hişâm b. Urve b. Zübeyr b. el-Avvâm, KS (ö. 145, 146) Tâbi’înin küçüklerinden olup meşhûrdur. Ebû’l-Hasen İbnu’l-Kattân onunla ilgili bir rivâyete dayanarak tedlîs yaptığını söylemiş, Zehebî ise İbnu’l- Kattân’ın bu iddiasını reddetmiştir. İlgili rivâyet şöyledir: “Hişâm üç kez Irâk’a gitmiş, birinci defa gittiğinde babasından semâ’ını tasrîh ederek bir hadîs rivâyet etmiş, ikinci gidişinde ise semâ’ını tasrîh etmeksizin çok sayıda rivâyette bulunmuştur…” 16 Buna göre Hişâm, babasından semâ etmediği hadîsler rivâyet etmiştir. Bu ise tedlîstir.
15 İsmâilî, Mûsâ b. Ukbe’nin Zührî’den semâ’ı olmamasına rağmen ondan rivâyet ettiğini söylemiştir. İbn Hacer, Tehzîbu’t-Tehzîb fî Ricâli’l-Hadîs, (thk. Âdil Ahmed Abdu’l-Mevcûd, Ali Muhammed Muavved), I-VII, Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, Beyrût, 1425/2004, VI, 471. 16 Buradaki rivâyet eksik ve hatalıdır. Rivâyetin aslı şöyledir: Hişâm, üç kez Irâk’a gitmiştir. Birinci defa gittiğinde babasından bir hadîs rivâyet ederken “ Yüklə 0,55 Mb. Dostları ilə paylaş:
|