Biologiya (turlar bo’yicha) Termiz 2021

3-masala. Qiltanoqsiz, qizil boshoqli va uzun bo’yli bug’doy o’simliklari qiltanoqli, oq boshoqli va kalta bo’yli o’simliklar bilan chatishtirilganda, F₁ da olingan o’simliklarning hammasi qiltanoqsiz, qizil boshoqli va uzun bo’yli bo’lgan. F₁ o’simliklaridan urug’ yig’ib olinib, ikkinchi yili ekilganda, ulardan unib chiqqan o’simliklarning 27 qismi qiltanoqsiz, qizil boshoqli va uzun bo’yli; 9 qismi qiltanoqsiz, qizil boshoqli va kalta bo’yli; 9 qismi qiltanoqsiz, oq boshoqli va uzun bo’yli; 9 qismi qiltanoqli, qizil boshoqli va uzun bo’yli; 3 qismi qiltanoqsiz, oq boshoqli va kalta bo’yli; 3 qismi qiltanoqli, qizil boshoqli va kalta bo’yli; 3 qismi qiltanoqsiz, oq boshoqli va uzun bo’yli; 1 qismi qiltanoqsiz, oq boshoqli va kalta bo’yli bo’lgan. F₁ va F₂ o’simliklarining genotipini aniqlang hamda F₂ da olingan natijaga asoslanib, o’rganilayotgan belgilarning irsiylanish qonuniyatini tushuntirib bering.
F₁ o’simliklari qiltanoqsiz, oq boshoqli va kalta bo’yli o’simliklar bilan chatishtirilsa, keyingi avlodda olinadigan o’simliklarning fenotipi qanday bo’ladi? Fenotipik sinflarning nisbatini aniqlang.
4-masala. Boshoqlari qiltanoqsiz, donlari unda ikki qator joylashgan va qora donli arpa o’simliklari boshoqlari qiltanoqli, donlari to’rt qator joylashgan va oq donli o’simliklar bilan chatishtirilganida, F₁ da olingan o’simliklarning hammasi qiltanoqsiz, donlari ikki qator joylashgan boshoqli va qora donli bo’lgan. F₂ da esa quyidagi natija olingan:
270 ta qiltanoqsiz, ikki qator donli boshoq va qora donli;
92 ta qiltanoqsiz, ikki qator donli boshoq va oq donli;
97 ta qiltanoqsiz, to’rt qator donli boshoq va qora donli;
99 ta qiltanoqli, ikki qator donli boshoq va qora donli;
33 ta qiltanoqsiz, to’rt qator donli boshoq va oq donli;
25 ta qiltanoqli, ikki qator donli boshoq va oq donli;
36 ta qiltanoqli, to’rt qator donli boshoq va qora donli;
12 ta qiltanoqli, to’rt qator donli boshoq va oq donli o’simliklar.
Chatishtirish uchun olingan, F₁ va F₂ o’simliklarining genotiplarini aniqlang. F₁ o’simliklari qiltanoq boshoqli, to’rt qator donli va oq donli o’simliklar bilan chatishtirilsa, genotip va fenotip bo’yicha qanday natija olish mumkin?