Biologiya (turlar bo’yicha) Termiz 2021

Ma’lumotlar
Organizmlar soni
Kulrang	Qora	jami
Olingan (R) Kutilgan nisbat Nazariy jihatdan kutilgan-q Farq – d=p-q d^2- farqning kvadrati nisbat	78 3 72 +6 36	18 1 24 -6 36	96 4 96 - - x^2= 2,00

Endi ekanligini e’tiborga olgan holda, dominant va retsessiv belgilar bo’yicha olingan ma’lumotlarni jamlab chiqsak u holda x² =2,00 bo’lishini ko’ramiz.

x² metodining mohiyati shundan iboratki, uning yordamida kuzatilgan va kutilgan natijalar orasidagi farq tasodifiy yoki muqarrar ekanligini aniqlash mumkin bo’ladi. Bu Fisher jadvali yordamida amalga oshiriladi. Bu jadvalning chap tomonida vertikal ustunda ozodlik darajalari, yuqorida gorizontal bo’yicha turli ehtimolliklar ko’rsatilgan
Ozodlik darajasining qiymati n-1 ga teng bo’ladi. n-fenotipik sinflar soni, monoduragay chatishtirishda F₁ da 2 ta fenotipik sinf hosil bo’lganligi sababli ozodlik darajasi 1 ga teng. Ehtimolliklarning qiymatini aniqlash qanday maqsadda tajribalar olib borilishiga bog’liq. Meditsinada ko’proq 0,01 % ehtimollik ishlatiladi, bizning misolimizda 0,05% ehtimollikdan foydalanilsa kifoya. 0,05 ehtimollik 100 ta voqelikdan 95 tasida biz ilgari surgan gipoteza to’g’ri chiqadi, degan ma’noni bildiradi. SHunday qilib, ozodlik darajasi 1 ga ehtimollik 0,05 ga teng bo’lgan qiymat Fisher jadvalida 3,841 ga teng. Biz tomondan hisoblab chiqilgan x² miqdori 2,00 jadvalda belgilangan qiymatdan kichik bo’lsa nol gipotezaga muvofik, tajribada olingan natija bilan nazariy jihatdan kuzatilgan natija orasida hech qanday farq yo’qligini anglatadi.
Ya’ni 3:1 nisbatga to’g’ri keladi. x² ning jadvalda belgilangan qiymatdan kattaligi, oldinga surilgan gipoteza o’rinsizligini bildiradi, ya’ni nol gipoteza noto’g’ri ekanligini ko’rsatadi. Endi nol gipotezani tasdiqlash va uning xafvsizligiga doir misol bilan tanishamiz.