Biologiya (turlar bo’yicha) Termiz 2021

7-masala. Drozofila meva pashshasida tananing qora rangi (b), qanotning kaltaligi (vg) retsessiv, tananing kulrangi (b⁺) va qanotning normallagi (vg⁺) dominant belgi hisoblanadi. Kulrang tanali normal qanotli gomozigota urg’ochi drozofila, qora tanali, kalta qanotli erkak drozofila bilan chatishtirilgan. F₂ dagi drozofilalarning 269 tasi kulrang tanali, normal qanotli 87 tasi qora tanali, kalta qanotli bo’lgan. Ota-onaning F₁ va F₂ duragaylarning genotipini aniqlang.
8-masala. Odamda katarakta (ko’z gavxarining xiralanishi) va polidaktiliya (olti barmoqlilik) genlari xromosomada bir-biriga yaqin joylashib, krossingover hosil etmaydigan dominant genlarga bog’liq. Ota normal, ona ikki belgi bo’yicha geterozigota va onadagi kamchiliklar faqat ona avlodidan o’tgan bo’lsa, oilada mazkur belgilar bo’yicha qanday farzand kutish mumkin.
9-masala. Hidli no’xat gulining rangli va barg qo’ltig’ida «mo’ylovchalarchalar» bo’lishini ta’minlovchi genlari bir xromosomada joylashgan bo’lib, birikkan holda nasldan-naslga o’tadi. Guli ‚qizil, barg qo’ltigida «mo’ylovchalari» bor (RRTT) formasini guli pushti, barg qo’ltig’ida «mo’ylovchalari» yo’q (rrtt) formasi bilan chatishtirib, 80 ta o’simlik olingan. Ular retsessiv belgili hidli no’xat bilan qayta chatishtirilib, Fb da 1200 ta o’simlik olingan: a) F₁, necha xil gameta hosil qiladi. b) Pb o’simliklardan nechtasining guli pushti, nechtasida barg qo’ltig’ida, mo’ylovchalar bo’lmaydi. v) Fb o’smmliklardan nechtasining guli qizil barg qo’ltigida «mo’ylovchalar» bo’ladi
10-masala. Drozofila pashshalarida kulrangni belgilovchi gen (V) qora rang geni (v) ustidan dominantlik qiladi. Normal qanot (W) esa kalta qanotni belgilovchi (w) ustidan dominantlik qiladi. G’_1,G’₂ va G’v avlodlarning genotipi nisbatlarini aniqlang.
11-masala. Katarakta va polidaktiliya autosom dominant holda irsiylanadi va bitta xromosomada joylashadi. Krossingover hodisasi kuzatilmaydi. Katarakta kasalligini onasidan, polidaktiliyani otasidan olgan ayol sog’lom erkak bilan turmush qurdi, ushbu belgilar bo’yicha hosil bo’ladigan avlodlarni tahlil qiling.
12-masala. Agar ayol kishi ikkala belgi bo’yicha geterozigotali bo’lsa (faqat ayolning onasi ikki belgi bo’yicha kasal otasi esa sog’lom) va sog’lom erkak bilan turmush qursa, bunday nikohdan qanday genotipli farzandlar tug’iladi?