Биология ва экология соҳасидаги инновациялар
BIoloGIYA FAnInI o‘QITISHdA AKTnInG AHAMIYATI
Yüklə 1,72 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Kalit so‘zlar
|
22
BIoloGIYA FAnInI o‘QITISHdA AKTnInG AHAMIYATI G‘aniyeva Shoiraxon Marubjonovna, Farg‘ona viloyati, Furqat tumani 17-maktab biologiya fani o‘qituvchisi Tel: +99891 616 3539 Annotatsiya: Ushbu maqolada biologiya fanini o‘qitishda aKTning roli haqida fikr yuritiladi. biologiya tirik mavjudotlarning atrof-muhit bilan o‘zaro aloqalarini o‘rganuvchi ilmiy-tadqiqot fani bo‘lganligi bois aKTning roli kattaligi tushuntiriladi. Kalit so‘zlar: biologiya, mavjudot, fan, tasvir, darslik, funksiya, diagramma, faoliyat, axborot, kommunikatsiya. biologiya tirik mavjudotlarning atrof-muhit bilan o‘zaro aloqalarini o‘rganuvchi ilmiy- tadqiqot fani hisoblanadi. Bir o‘lcham tasvirlariga ega darslik yordamida o‘rganishda barcha organlar qismlarini va ularning funksiyalarini tushunish qiyin. Biologiya darsliklarida tasvir va diagrammalar ko‘p. odam tanasining uch o‘lchamda tasvirlangan va har bir organ faoliyati aks ettirilgan virtual taqdimotini tasavvur qiling. Bunday taqdimotlarni o‘quvñhilar uzoq vaqt esda saqlaydilar. hujayraning tuzilishini darslikdan o‘qib tushunish birmuncha murakkab. Ko‘rgazmali tasvirlardan foydalanilsa, tasavvurlar yanada yorqin va tushunarli bo‘ladi. hozirda avvalgidek sinf taxtasida bo‘r bilan yozish va ko‘rgazma rasmlardan foydalanish vaqti o‘tdi.[1] o‘qituvchilar yanada samarali o‘qitish uchun proektorlar va AKtdan foydalanib, jonli o‘quv sinflarini tashkil etishi lozim. aKTdan foydalanish kundalik hayotimizning dolzarb talabi hisoblanib, jamiyatni globallashtirishda muhim rol o‘ynaydi. o‘quvchilar yangi tushunchalar haqida rasmiy bilimlarni to‘plamasdan, balki ularni tushunib olishlari juda muhim. Biologiya fanini o‘qitish yanada samarali bo‘lishi uchun o‘quv mashg‘ulotlari davomida o‘qituvchilar aKTni ishlab chiqishlari va undan foydalanishni rag‘batlantirishlari zarur. Biologiya fani o‘qituvchilari dars o‘qitish uchun samarali AKt yaratishlari uchun ms Word, ms excel, ms Power Point, flash, movie maker kabi turli dasturiy ta’minotlardan va boshqa “Veb” vositalardan foydalanishlari mumkin. aKT o‘quvchilarni rag‘batlantiradi va ularning qiziqishini oshiradi.[2] aKT o‘quvchilarni kelajakdagi faoliyatiga tayyorlashga ko‘mak beradi. hozirgi zamonda mehnat faoliyati o‘quvchilar qoniqish bilan ishlatayotgan kompyuterlar, texnologiyalar, dasturlar va qurilmalar yordamida boshqariladi. aKT XXi asrning yangi ta’lim berish vositasidir. aKT o‘rganish va o‘qitishning yangi imkoniyatlarini ochib beradi. aKT o‘qituvchilarning kasbiy o‘sishi uchun ularga o‘z fanlari bo‘yicha o‘qitishning yangi usullarini kiritishga, yangi yondashuvlarni qo‘llashga, g‘oyalarni ro‘yobga chiqarish va yangi ko‘nikmalarni rivojlantirishga imkoniyat yaratadi. aKT o‘z resurslaridan oqilona foydalanishga imkoniyat yaratadi. AKt o‘quv jarayonini oqilona boshqarish va nazorat qilish orqali vaqtni hamda mablag‘ni tejaydi. aKT darslarga tayyorgarlik jarayonini qisqartiradi va o‘qish jarayonini o‘quvchilar uchun qiziqarli hamda ko‘ngil ochar qiladi. aKT moslashuvchandir. aKT turli yoshdagi o‘quvchilar, turli darajada o‘qituvchilar uchun moslashtirilishi mumkin hamda ta’lim jarayonida o‘qituvchilar va o‘quvchilar uchun ko‘makdir. XXi asrdagi informatsion texnologiyalarning shiddat bilan o‘sib borayotganligi, intensiv va ahamiyatli ravishda axborot tizimi ta’sirining shaxs kamolotiga ijobiy va salbiy ta’siri hamda ularning ijtimoiy (sotsial) muammo sifatida emas, balki ekologik muammo sifatida xavf va xatarlari, shuningdek, yosh avlod tarbiyasiga ta’siri haqida tadqiqotchi a.a. Jurin tadqiqotlarida batafsil bayon etilgan.[3] hozirgi davrda inson va axborot bazasi o‘rtasida muvozanat ham ijobiy, ham salbiy munosabatlar asosida bir-biriga ta’sir kuchini ko‘rsatmoqda. hozirda ayrim statistik ma’lumotlarga ko‘ra bu ko‘rsatkich jahon miqiyosida 70% ni tashkil etayotgan bo‘lsa, kelajakda esa 85% gacha ko‘tarilish prognozlari berilmoqda. Planetamizda esa qabul qilinayotgan va yuborilayotgan informatsiyalarni qayta ishlash muammolariga bag‘ishlangan seminarlar, simpoziumlar, anjumanlar va hokazolarning uyushtirilishi bir tomondan ilmiy-didaktika sohasidagi jamiyat a’zolarini chuqurroq o‘ylashga chorlasa, ikkinchi tomondan yuborilayotgan, qabul qilinayotgan axborotlarning sifat va saviyasini tahlil etib, adaptatsiya etishga qaratilgan tadqiqot natijalarini bizga havola etmoqda. 10 22 masalan, rossiya federatsiyasida olib borilayotgan biologik ta’limni takomillashtirishda innovatsion va axborot texnologiyalaridan foydalanishning optimal variantlarini o‘zlarining asosiy ish tajribalari hamda ilmiy-tadqiqot ishlari natijalariga tayangan holda ta’lim jarayoniga tadbiq etilayotgani biologik ta’limning takomillashtirilishidagi xalqaro talablarga qo‘shilayotgan ijobiy hissa deb hisoblaymiz. hozirgi zamon mutaxassislari faoliyat doirasi qanday bo‘lishidan qat’i nazar, axborot texnologiyalari to‘g‘risidagi keng ko‘lamdagi bilim va ko‘nikmalar hamda ulardan foydalanish borasidagi malakalarga ega bo‘lishi davr talabidir. Jamiyatning tobora informatizasiyalashib borishi uzluksiz ta’lim tizimida ham axborot kommunikatsion texnologiyalardan unumli foydalanish zaruratini keltirib chiqarmoqda. foydalanilgan adabiyotlar 1. J.o. Tolipova, a.T. g’ofurov. Biologiya ta’limi texnologiyalari. — Т.:o’qituvchi, 2002. 2. J.o. Tolipova, a.T. g’ofurov. Biologiya o’qitish metodikasi. Pedagogika oliy o’quv yurtlari talabalari uchun darslik. — T.:, moliya-iqtisod, 2007. 3. J.o. Tolipova, a.T. g’ofurov. Biologiya o’qitish metodikasi. o’quv-metodik qo’llanma. — Т.: «Bilim» 2004. |