Biotexnologiya asoslari

O’simliklarni ajratib olingn to’qimalarini o’stirish uchun ishlatiladigan ozuqa 
muhitlarini tarkibi 
Ozuqa 
muhiti 
komponentlari 
miqdori, mg/l 
Murasiga- 
Skuga 
Gamborga SHenka 
-
Xildebrandta 
Gressxoff-Dou 
NH
4
NO
3
1650 
2500 
2500 
- 
NH
4
H
2
PO
4
- 
- 
300 - 
KNO
3
1900 
- 
- 
1000 
CaCl
2
+
2H
2
O 
440 150 
200 
150 
Mg SO
4
×
7H
2
O 
370 250 
400 
250 
(NH
4
)
2
SO
4
- 
130 
- 
- 
KH
2
PO
4
170 
- 
- - 
Na
2
EDTA 37,3 
37,3 
20,0 
37,3 
FeSO
4
×
7H
2
O 
27,95 27,85 
15.0 
27,8 

---

NaH
2
PO
4
×
H
2
O 
- 150 
- 
90,0 
N
3
VO
3
6,2 
3,0 
5.0 
3,0 
MnSO
4
×
4H
2
O 
22,3 10,0 
10,0 
10,0 
ZnSO
4
×
7H
2
O 
8,6 2,0 
1,0 
3,0 
Kl 0,83 
0,75 
1,0 
0,75 
Na
2
MoO
4
×
2H
2
O 
0,25 0,25 
0,1 
0,25 
CuSO
4
×
5H
2
O 
0,025 0,025 
0,2 
0,25 
CoU
2
×
6H
2
O 
0,025 0,025 
0,1 
0,25 
Glisin 2,0 
- 
- 
2,0 
Mezoinozit 100 
100 
1000 10 
Nikotin kislotasi 
0,5 
1,0 
5,0 
1,0 
Piridoksin-HCl 0.5 
1,0 0,5 
0,1 
Tiamin HCl 
1,0 
10,0 
5,0 
- 
2,4–DD - 
0,1-1,0 
- 
- 
Kinetin - 
0,1 
0,1 
- 
Glutamin - 
- 
- 
2,0 
Saxaroza 30000 
30000 
30000 
20000 
qattiq ozuqa muhit tayyorlash uchun agar–agrar ishlatiladi. Agar–agar dengiz suv o’tlaridan 
olinadigan polisaxariddir. Vaqtdan unumli foydalanish maqsadida, makro- va mikroelmentlar 
eritmalari hamda vitaminlar va fitogormonlar quyuqroq qilib tayyorlanadi va sovuq sharoitda 
saqlanadi hamda kerak bo’lganda suyultirilib ishlatiladi. 
O’stirish sharoiti
O’simliklardan ajratib olingan hujayralar va to’qimalarni yaxshi o’stirish uchun, o’stirishni 
ma’lum shartlariga roiya qilish kera. Ko’pchilik kallus to’qimalari yorug’likga ehtiyoji yo’q, chunki 
ularni xloroplastlari bo’lmasdan, geterotorf oziqlanadilr. Ba’zi – bir yashil rangdagi kallus 
to’qimalar bundan mustasno. Ba’zi bir holatlarda kallus to’qimalar avtotrof oziqlanishiga qobiliyatli 
emas, bularni doimiy yorug’lik sharoitida o’stiriladi, bu esa muvoffaqiyatli morfogenez uchun 
majburiy sharoitdir ko’proq kallus to’qimalar qorong’ilikka olinadi. 
Morfogenezga aniqlangan (determinirovano’e) to’qimalar yorug’likga o’tkazilib, keyin 1000-
4000 lk yorug’likda o’stiriladi. Ajratib olingan meristemlar va ularni mikroko’paytirish ham 
yorug’likda o’tadi. YOrug’ uychani yorug’ligi 1000 – 10000 lk bo’lishi kerak va yorug’likni kuchi 
o’simlikni xususiyatlariga bog’liq. O’striladigan ob’ektni foto davrini ham hisobga olish kerak. 
O’stiriladigan xonada namlik 60-70 % bo’lishi kerak. Undan quruqroq xavo oziqa muhitini 
quritib yuboradi, agar probirka paxtali tiqin bilan bektilgan bo’lsa, ozuqa moddalarni 
konsentrasiyasi o’zgarib, o’stirish sharoiti buziladi. 
Ko’pchilik to’qimalarni o’stirish uchun optimal xarorat 25-26
0
S. Agar tropik o’simliklarni 
to’qimalari bo’lsa 29-30
0
S da o’stiriladi. Morfogenez induksiya qilinganda xarorat 18-20
0
S gacha 
tushiriladi. Odatda klimatik kameralardan foydalaniladi.