Bir va ko`p yillik o`simliklarning sellyuloza lari, tabiiy tolalar yog`och sellyulozasi mikrokristalik selyuloza bakteriyal selyuloza

402-guruh talabasi To`lanov Islomjon sellyuloza kimyosi fanidan tayyorlagan mustaqil ishisi

Bir va ko`p yillik o`simliklarning sellyulozalari, tabiiy tolalar. Yog`och sellyulozasi mikrokristalik selyuloza bakteriyal selyuloza

Reja:

• Bir va ko`p yillik o`simliklarning sellyulozalari

2. Ko`p yillik o`simliklarning sellyulozalari

3. Yog`och sellyulozasi mikrokristalik selyuloza bakteriyal selyuloza

4.Xulosa

5.Foydalanilgan adabiyotlar

Respublikamizda sellyuloza - qog‘oz sanoatiga alohida e’tibor berilmoqda va bu sohadagi korxonalarning rivojlanishi jadal sur’atlar bilan o‘sib bormoqda. O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti tomonidan 2017-2021 yillarda O‘zbekistonni rivojlantirish harakatlar strategiyasining beshta ustuvor yo‘nalishi ishlab chiqildi.

Bu strategiya davlat va jamiyat qurilishini takomillashtirishga, qonun ustuvorligini ta’minlash va sud-huquq tizimini yanada isloh qilishga, iqtisodiyotni yanada rivojlantirish va liberallashtirishga, ijtimoiy sohani rivojlantirishga, xavfsizlik, millatlararo totuvlik va diniy bag‘rikenglikni ta’minlash, chuqur o‘ylangan, o‘zaro manfaatli va amaliy ruhdagi tashqi siyosat yuritishga asoslangan. Sellyuloza (frans. cellulose, lot. cellula — hujayra) - angidro-Bglyukozalarning elementar zvenolaridan tuzilgan polisaxarid: (C6H5O5)l; poli-1,4 p-D-glyukopiranozil- D-glyukopironozadan iborat.

Bu strategiya davlat va jamiyat qurilishini takomillashtirishga, qonun ustuvorligini ta’minlash va sud-huquq tizimini yanada isloh qilishga, iqtisodiyotni yanada rivojlantirish va liberallashtirishga, ijtimoiy sohani rivojlantirishga, xavfsizlik, millatlararo totuvlik va diniy bag‘rikenglikni ta’minlash, chuqur o‘ylangan, o‘zaro manfaatli va amaliy ruhdagi tashqi siyosat yuritishga asoslangan.

Sellyuloza makromolekulalarida angidroglyukoza zvenolari bilan bir qatorda boshqa monosaxarid (geksozalar va pentozalar) hamda uron kislota boʻlishi mumkin. Sellyuloza, asosan, baʼzi oʻsimlik urugʻlari tukida, mas, chigit tukida (97—98%), yog'ochda (40—50%, quruq modda hisobida), kanop poya tolasi, oʻsimlik qobigʻining ichki qatlami (mas, zigʻir, ramida 80—90%, jutda 75% va h.k.), bir yillik oʻsimlik poyalari (qamish, makkajoʻxori, boshoqli oʻsimlik, kungaboqar)da 30—40% boʻladi, Kartoshka tugunagida 20% Toza holdagi Sellyuloza taʼmsiz, tolasimon oq modda.

Koʻp yillik oʻsimliklar -ikki yildan ortiq yashay oladigan oʻsimliklar. Yer shari florasining koʻpchiligi Koʻp yillik oʻsimliklaroʻ.ga kiradi. Koʻp yillik oʻsimliklaroʻ. tashqi koʻrinishi va biologik xususiyatlari bilan juda xilma-xildir. Moʻʼtadil iqlimi kengliklarda Koʻp yillik oʻsimliklaroʻ.ning koʻpchilik guruhini oʻtsimon oʻsimliklar, tropik zonalarda esa koʻproq daraxt va butalar tashkil etadi.

Koʻpchilik oʻtsimon Koʻp yillik oʻsimliklaroʻ.ning uzoq muddat yashashi ularda poya (ildizpoya, piyozchalar, tuganak piyozchalar) va ildizsimon maxsus (gʻamlaydigan) organlar mavjudligiga bogʻliq.

Koʻp yillik oʻsimliklaroʻ.ning yashash muddati keskin farqlanadi va bir necha yildan tortib to 10 va 100 yilgacha, baʼzan, hatto, 1000-yilgacha choʻzilishi mumkin. Daraxt va butalar Koʻp yillik oʻsimliklaroʻ. ichida eng uzoq muddat yashaydigan oʻsimliklar hisoblanadi. Mas, eman 500— 1000-yil, shuvoq 100 yil yashaydi.

Ayrim Koʻp yillik oʻsimliklaroʻ. yashash joyini oʻzgartirish va inson faoliyati natijasida bir yillik oʻsimlikka aylanishi mumkin.

Mas, aslida Koʻp yillik oʻsimliklaroʻ. boʻlgan kartoshka, batat, gʻoʻza, kanakunjut Oʻzbekiston sharoitida bir yillik ekin tarzida oʻstiriladi.

Ko'p yillik o'simlik nima ekanligini bilasizmi? Shubhasiz, siz bir martadan ko'proq ko'rgansiz, hatto sizning bog'ingizda yoki qozonda ham bo'lishi mumkin. Ushbu turdagi sabzavot eng ko'p uchraydi. Bir necha fasl uchun yildan-yilga gullab-yashnamoqda, changlatuvchilarni jalb qilish uchun juda quvnoq rangdagi barglarni ishlab chiqarish, ular changni bir guldan ikkinchisiga o'tkazish uchun javobgar bo'ladi.

Xulosa:Sellyulozadan juda koʻp kerakli dori, qogʻoz, ip, gazlamalar olish mumkinligi oʻrgandim. Bundan tashqari fototasma uchun asos, lak, mato, selofan va yopishqoq ipak shulardan tayyorlanishini oʻrgandim. Sellyulozani qogʻoz ishlab chiqarishda oʻrni juda katta. 2020-yildan somondan koʻp miqdorda qogʻoz ishlab chiqarish yoʻlga qoʻyilgan. Bunda qogʻozning sifati yaxshi va tannarxi ancha arzonlashgan.

Foydalanilgan adabiyotlar.

1. Kutepov A. M., Bondareva T. I., Berengarten M. G. Umumiy kimyoviy texnologiya. M. Oliy. maktab. 1990 yil.

2. Sokolov R. S. Kimyoviy texnologiya. - M: Insonparvarlik. ed. BLADOS markazi, 2000 yil.

3. Kimyoviy-texnologik jarayonlarning hisob-kitoblari // Umumiy ostida. ed. I. P. Muxlenova. - L .: Kimyo, 1976 yil

4. Beskov V. S., Safronov V. S. Umumiy kimyoviy texnologiya va sanoat ekologiyasi asoslari. - M.: Kimyo, 1999 yil.

5. Umumiy kimyoviy texnologiya va sanoat ekologiyasi asoslari.// ed. V. I. Ksenzenko. - M.: "Koloss", 2003 yil.