Bobur adabiy muhiti va uning manbalari

Oriental Renaissance: Innovative, 
educational, natural and social sciences 
 
VOLUME 1 | ISSUE 10 
ISSN 2181-1784 
Scientific Journal Impact Factor SJIF 2021: 5.423 
980 
w
www.oriens.uz
November 
2021
 
Yana bir manba Faxriy Hiraviyning “Ravzat us-salotin” asaridir. Yetti bobdan 
iborat ushbu tazkiraning “She’rga mayl kursatgan va (she’r) aytgan Samarkand va 
Xurosonning Amir Temur Kuragon avlodidan bo‘lgan sultonlari zikrida” nomli 
uchinchi bobida Zahiriddin Muhammad Bobur podshoh va uning avlodlari, 
yaqinlaridan Muhammad Nosir Mirzo, Muhammad Humoyun podshoh, Komron 
Mirzo, Muhammad Askariy Mirzo, Muhammad Hindol Mirzo, Mirzo Haydar kabilar 
haqida qimmatli ma’lumotlar berilgan.[10. 68-75] Lekin ushbu ijodkorlardan 
Zahiriddin Muhammad Bobur va Komron Mirzoning turkiyda ijod etganligi qayd 
etilgan, xolos. Jumladan, Zahiriddin Muhammad Bobur “... turkiy va forsiy ash’orda 
va aruz va qofiyada yuksak mahorati bor edi... Forsiyda ham ravon va aniq ayta 
olardi. Ammo turkiy she’riyatga moyilroq edi” [10. 68] deya ta’riflanib, ijodidan bir 
bayt keltirilsa, Komron Mirzoga “... so‘z iqlimida tab’ va dilpazir nazm javohirida 
turk va tojikning xusravidir” [10.71] deb baho beriladi. Lekin uning turkiy 
she’riyatidan namunalar keltirilmagan.
XULOSA 
Boburning serqirra ijodi va uning davridagi saroy adabiy muhiti ko‘pgina 
safdosh va yosh qalamkashlarni ilhomlantirib, Hindiston turkiyzabon adabiyotining 
ravnaqi uchun mustahkam asos yaratdi. Boburning ijodiy va siyosiy faoliyatining eng 
muhim jihati shundaki, shoh Bobur umrining so‘nggi yillaridagi orzusi – butun 
Hindistonni yagona kuch ostida birlashtirishga ulgurmagan bo‘lsa ham, ammo shoir 
Bobur o‘z xalqi adabiyotini osmono‘par Himolay tog‘laridan olib o‘tib, uning 
badiiyatini Hindistonda kengaytirish sharafiga muyassar bo‘ldi.Turkiygo‘y 
shoirlarning aksariyati o‘z tillari qatori ayni vaqtda forsiyda ham qalam surganlar. 
REFERENCES 
1.
Азимджанова С. Индийский диван Бабура. – Т.: «Фан», 1966. 
2.
Бекжон И. Бобурийлар маданиятига оид манба.//«Ўзбекистон адабиёти ва 
санъати» газетаси, 2013 йил 23-сон. 
3.
Воҳидов Р. Биз билган ва билмаган Бобур. Адабий ўйлар. –Т.: “Маънавият”, 
2008. – Б.120. 
4.
Гулбаданбегим Заҳириддин Бобур қизи. Ҳумоюннома. //Форс тилидан 
С.Азимжонова тарж.- Т.: “Маънавият”, 1998. – Б.104. 
5.
Заҳириддин Муҳаммад Бобур. Бобурнома. “Шарқ”, -Т.: 2002. – Б.336. 
6.
Иномхожиев Р. XVI аср Ҳиндистон адабий ҳаётида туркий-форсий икки 
тиллилик. –T.: Фан, 1993. – Б.208. 
7.
Муҳаммад Ҳайдар мирзо. Тарихи Рашидий. – Т.: “Sharq”, 2010. – Б.720.

---