Book · December 022 citations reads 52,739 authors

Oliy Majlis II chaqiriq 1-majlisida (2000-yil 22-yanvar) Birinchi 
Prezident I.A.Karimov o„zining “Ozod va obod vatan, erkin va 
farovon hayot-pirovard maqsadimiz” nomli ma‟ruzasida ushbu 
masalaning dolzarbligini shunday uqtiradi: 
Odamlarning siyosiy ongi, siyosiy madaniyati, siyosiy faolligi 
yuksalib borgani sari, davlat vazifalarini nodavlat tuzilmalar va 
fuqarolarning o„zini-o„zi boshqarish organlariga bosqichma-bosqich 
o„tkazib borish zarur. 
Bu borada o„zini-o„zi boshqaradigan idoralarning, mahallalarning 
nufuzini va mavqeini oshirish, ularga ko„proq huquqlar berish katta 
ahamiyat kasb etadi. 
Fuqarolik jamiyatining mustahkam asoslarini barpo etish yo„lidagi 
ishlarimizning mazmun-mohiyatini ham aynan mana shu masala tashkil 
etadi. 
“Birgina yangi tahrirdagi Fuqarolarning o„z-o„zini boshqarish 
organlari to„grisida”gi hamda Fuqarolar yig„ini raisi(oqsoqoli) va uning 
maslahatchilari saylovi to„grisida”gi O„zbekiston Respublikasining 
qonunlari, mahallalar hamla ulardagi jamoatchilik tuzilmalari faoliyatiga 
oid 20 dan ziyod nizom qabul qilinib, ijtimoiy hayotga tatbiq etildi. 
Shunungdek, tizimda faoliyat ko„rsatayotgan xodimlarning malakasini 
oshirish bo„yicha o„quv kurslari hamda “Maxalla” ma‟rifiy teleradio kanali 
tashkil etildi 

---

60 
O„zbekiston Respublikasi Prezidenti SH.Mirziyoevning”Maxalla 
institutini yanada takomillashtirish chora –tadbirlari to„grisida”gi 
2017 yil 3-fevralda imzolangan Farmonida maxalla institutini yanada 
takomillashtirishning ustuvor yo„nalishlari belgilab berildi. 
Davlat hokimiyati tizimiga kiruvchi hokimiyatlardan biri sud 
hokimiyatidir. Sud hokimiyati boshqa hokimiyatlar kabi xalq manfaatlarini 
ko„zlab va O„zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi hamda qabul qilingan 
qonunlar asosida o„z vakolatlarini amalga oshiradi. 
O„zbekiston Respublikasida sud tizimi quyidagicha: besh yil 
muddatga saylanadigan O„zbekiston Respublikasi Konstitutsiyaviy sudi, 
O„zbekiston Respublikasi Oliy sudi, O„zbekiston Respublikasi Oliy 
xo„jalik 
sudi, 
Qoraqalpog„iston 
Respublikasining 
Oliy 
sudi, 
Qoraqalpog„iston 
Respublikasi 
Xo„jalik 
sudi, 
shu 
muddatga 
tayinlanadigan viloyat sudlari, Toshkent shahar sudi, tuman, shahar 
sudlari, viloyat xo„jalik sudlari, harbiy sudlarlardan iborat.
Mazkur sudlarning huquqiy holati O„zbekiston Respublikasining 
Konstitutsiyasida, O„zbekiston Respublikasining 1993 yil 2-sentyabrda 
qabul qilingan “Sudlar to„g„risida”gi Qonunida bayon etilgan. 
O„zbekiston Respublikasi Oliy sudi-fuqarolik, jinoiy va ma‟muriy 
sudlov sohasida sud hokimiyatining oliy organi hisoblanadi. Shu bilan 
birga og„ir va o„ta og„ir jinoyatlarni sodir etgan bir guruh shaxslarga; oldin 
sudlanmaganlarga, biron bir joyda ishlamasdan, mo„may pul topish yo„liga 
o„tib ketganlarga nisbatan belgilangan jazolarni qonun kuchidan to„la 
foydalanilmagan ishlarning jazo qismini yengil deb bekor qilib, og„irroq 
jazolashga o„z ko„rsatmasini beradi. 
Respublika Oliy sudi 1994-yilda 149 kishiga nisbatan quyi sudlar 
tomonidan tayinlangan jazolar og„ir deb topilganligi sababli hukmlar 
o„zgartirilib, jazolar qisqartirilgan bo„lsa, 1995-yilda 247 kishiga nisbatan 
jazolar og„ir deb topilib, hukmlar o„zgartirildi, 25 shaxsga nisbatan jinoiy 
ishlar sudlanganlarning harakatida jinoyat tarkibi yo„qligi sababli 
harakatdan to„xtatildi. 
Og„ir va o„ta og„ir jinoyatlarni sodir etganligi uchun