Book · January 005 citations reads 1,187 author: Some of the authors of this publication are also working on these related projects
Əməliyyat sistemlərinin təsnifatı
Yüklə 1,25 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
4.4. Əməliyyat sistemlərinin təsnifatı
Qeyd olunmalıdır ki, informasiya texnologiyaları inkişaf etdikcə digər proqram sistemləri ilə yanaşı əməliyyat sistemləri də inkişaf etmişdir. Son dövrlərdə imkanları, interfeysi və servisi ilə bir-birindən çox fərqlənən onlarla əməliyyat sistemləri yaranmışdır. Ümumi iş prinsipinə və imkanlarına görə əməliyyat sistemləri bir neçə yerə bölünürlər: - bir məsələli bir istifadəçi əməliyyat sistemləri – eyni zamanda yalnız bir istifadəçi hər hansı bir proqramla işləyə bilər.
İstifadəçi
Əməliyyat sistemi Əməliyyat sisteminin əmrləri
Örtük
proqram- ları
Əlavə proqram
təminatı
Kompüterə qoşulan qurğular
Şəkil 4.4. Əməliyyat sisteminin qarşılıqlı əlaqə sxemi (servis proqramları ilə) 68
- çox məsələli bir istifadəçi əməliyyat sistemləri – eyni zamanda yalnız bir istifadəçi işləyə bilər, lakin o, eyni zamanda bir neçə proqramı yükləyə bilər. - çox məsələli çox istifadəçi əməliyyat sistemləri – bu sistemlər eyni zamanda bir neçə istifadəçinin bir çox proqramlarla işləməsinə imkan verir. - şəbəkə imkanlarına malik əməliyyat sistemləri – onlar çox məsələli və çox istifadəçi əməliyyat sistemləri olmaqla yanaşı, həm də şəbəkə xidmətlərinin göstərilməsi, şəbəkə vasitəsilə digər kompüterlərə və informasiya resurslarına qoşulma, onların emalı, istifadəsi və s. imkanlara malik olurlar. Ən çox istifadə olunan və geniş yayılan əməliyyat sistemləri aşağıdakılardır: - EHM-in əməliyyat sistemləri (OS ES, IBM və s.) – bu əməliyyat sistemləri bir neçə istifadəçinin terminallar vasitəsilə eyni zamanda bir sıra proqramlarla işləməsinə imkan verir, yəni onlar çox istifadəçi və çox məsələli əməliyyat sistemləridir. Bu növ əməliyyat sistemlərindən CM, OS, IBM tipli böyük hesablama maşınlarında (makro və mini EHM) istifadə olunurdu. - IBM/PC tipli fərdi kompüterlərin əməliyyat sistemləri - CP/M, MSX, MS DOS, PC DOS, DR DOS və s. Onlar birinci qrup əməliyyat sistemlərinə aiddirlər və əvvəlki nəsil fərdi kompüterlər üçün nəzərdə tutulmuşdur. - Windows əməliyyat sistemləri: Windows 3.1/95/98/2000/NT/XP. Windows 3.1/95/98/2000/XP bir istifadəçi və çoxməsələli əməliyyat sistemləridir, lakin Windows 95/98/2000/XP sistemlərində şəbəkə vasitəsilə bir və daha çox istifadəçinin işlənməsi üçün imkanlar reallaşdırılmışdır. Windows NT sistemi isə çox məsələli çox istifadəçi şəbəkə əməliyyat sistemidir.
69
- UNIX əməliyyat sistemləri: UNIX, Linux, RedHat və s. Bu sistemlər çox məsələli çox istifadəçi şəbəkə əməliyyat sistemləridir.
Yüklə 1,25 Mb. Dostları ilə paylaş:
|