Boshlang’ich sinf darslarini integratsiya va innovatsion tizimi

Innovatsion jarayon – innovatikaning kalitli tushunchasidir.
Innovatsion jarayon – yangilayotgan o‗zgarishlarga (yangiliklarga) 
tayyorgarlik ko‗rish va uni amaliyotga tatbiq etishga anglatadi.
Umuman ―yangilik‖ kiritishni ―innovatsiya‖ning sinonimi deb qabul qilish 
mumkin.
Ta‘limdagi innovatsion jarayonlarni asosiy uchta aspektda ko‗rib chiqish 
mumkin: 
- Sotsial – iqtisodiy; 
- Psixologik – pedagogik; 
- Tashkiliy – boshqaruv. 
Yuqorida keltirilgan aspektlar asosida innovatsion jarayonning borishi 
sharoitlarga bog‗langan holda kechadi. 

---

42 
Vujudga kelgan sharoit innovatsion jarayonga to‗sqinlik qilishi yoki 
yangilikni tatbiq etishga olib kelishi mumkin. 
Innovatsion jarayon stixiyali yoki oldindan puxta o‗ylangan reja asosida 
ketishi mumkin. Shunga ko‗ra boshqaruv jarayoni yoki sekinlashishi yoki 
jadallashishi kuzatiladi.
Innovatsion jarayonni tashkil etuvchi yangilik yaratish, o‘zlashtirish, 
yangilikni qo‘llash – hamkorlikda innovatika ob‘ekti hisoblanadi. Pedagogik 
didaktikada esa o‗qish jarayoni ilmiy tadqiqot ob‘ekti bo‗lib hisoblanadi. Ana shu 
bilan ular bir – biridan farqlanadi. 
Innovatsion faoliyat – ta‘limning u yoki bu bosqichida innovatsion 
jarayonni amalga oshirishga yordam beruvchi kompleks choralar bo‗lib, u jarayon 
ichida kechadi.
Innovatsion 
faoliyatning 
asosiy 
funksiyasi 
pedagogik 
jarayonni 
komponentlarini, ya‘ni ma‘no, maqsad, ta‘lim mazmuni, shakli, metodi, 
texnologiyasi, ta‘lim vositalari, uni boshqaruvlarini o‗zgartirishdan iborat.
Innovatsion jarayonning o‗ziga xosligi shundaki, u siklik xarakterli bo‗lib, 
quyidagi etapli strukturada, yangilikni kirishi, vujudga kelishi, opponentlar bilan 
kurashda tezkorligi, yetilishi, o‗zlashtirilishi, tarqalishi, yoki krizis, yoki finalga 
borishidan iborat. 
Innovatsion faoliyat shunday vositalar yordamida kechadigan holatki, bunda 
pedagogik yangilanish g‗oyasi paydo bo‗ladi. U sotsial holatga undan ta‘limdagi 
yangilikni tug‗ilishi, paydo bo‗lishiga olib keladi.
Innovatsion jarayonning ba‘zi yangiliklari lokal tadqiqotlar o‗tkazish va 
tajriba – sinovlar orqali tatbiq qilishdan farqlash kerak. Masalan maktabda 
qo‗shimcha kursni innovatsion deb bo‗lmaydi.
Shunday qilib biror g‗oyani yangilik darajasida yaratib, faoliyatga olib kirib, 
u jarayonni boshqarib borish mumkin bo‗lsa, innovatsion faoliyat hisoblanadi.