Səsvermə prinsipi MM-in 107-3-cü maddəsində SC-nin səhmdarların səsverməsinin ümumi
prinsipi əks olunub - “Bir səsli səhm - bir səs”. Bu prinsip səhmin bölünməzliyini
göstərir, yəni baxmayaraq ki, səhm bir və ya bir neçə şəxsə məxsus ola bilər, o,
yalnız bir səsə malikdir.
255
Beləliklə, əgər səhm ümumi paylı mülkiyyətdədirsə,
bu zaman onun bütün sahibləri bir səsə malikdirlər. Onların ümumi yığıncaqda
səsvermə hüququnu isə yalnız bir şəxs həyata keçirməlidir: ümumi paylı
254
MM-nin 107.6-cü maddəsi
255
Bu prinsipi xirdalanmış səhmlərə də aid etmək olar. Bir səhm bir neçə səhmə xırdalandıqda, həmin xırdalanmış
səhmlər əvvəlki vahid səhmin səsinin hissələrinə malik olurlar. Məsələn 1 səsə malik olan 1 səhm 5 səhmə xırdalandıqda,
hər xırdalanmış səhm 0.20 səsə malik olur.
166
mülkiyyətin iştirakçılarından biri və ya onların ümumi nümayəndəsi, hər iki
halda səlahiyyətli şəxs etibarnamə əsasında fəaliyyət göstərir.
“Bir səsli səhm - bir səs” prinsipi korporativ hüququn fundamental
prinsiplərindən biri olan mütənasiblik prinsipinin əksidir. Bu prinsipə əsasən
bütün korporasiya iştirakçıları (nizamnamə kapitalındakı paylara (səhmlərə)
proporsional olaraq) bərabər hüquqa malikdirlər. SC-nin səsli səhmi adətən adi
səhm hesab olunur, lakin müəyyən hallarda imtiyazlı səhmlər də ümumi
yığıncaqda səs verə bilər. Ümumi yığıncaqda səsvermə hüququna malik olan
imtiyazlı səhmlərin sahibləri SC-nin ümumi yığıncağında səsli səhmlərinin
sahiblərinə aid olan bütün hüquqlara malikdir. Səhmdarların ümumi
yığıncağında səsə qoyulan məsələnin həllində imtiyazlı və adi səhmlərin
sahiblərinin səslərinin hesablanması birlikdə həyata keçirilir.
MMC iştirakçılarının ümumi yığıncağında hər bir iştirakçı şirkətin nizamnamə
kapitalındakı payına mütənasib səsvermə hüququna malikdir.
256
Hər bir iştirakçı
şirkətin ümumi yığıncağında iştirak edə bilər, şirkətin orqanlarını seçə (təyin
edə), onlara seçilə (təyin oluna) və səsvermədə iştirak edə bilər. İştirakçılar
şəxsən iştirak etmək və ya müvafiq qaydada təyin etdiyi nümayəndə vasitəsilə
təmsil olunmaq hüququna malikdir. MMC iştirakçılarına aid bu normalar
imperativ xarakter daşıyırlar və məhdudlaşdırıla bilməz. İştirakçıların həmin
hüquqlarını məhdudlaşdıran hər hansı razılaşmanı və ya hərəkəti qanunvericilik
etibarsız hesab edilir. Bununla yanaşı hesab edirik ki, iştirakçıları müvafiq
razılaşma ilə öz aralarında ümumi yığıncaqda səsvermələri şərtləşdirə və
razılaşdıra bilərlər. Bu növ razılaşma məhdudlaşdırılma kimi deyil əksinə
256
MM-nin 91.1-1 maddəsi
167
iştirakçıların iradələrinə və korporativ maraqlarına uyğun istifadə kimi
qiymətləndirilməlidir.