Bu vəsaitdəki fikirlər müəlliflərə aiddir və Beynəlxalq Miqrasiya Təşkilatının (BMqT) mövqeyini əks etdirmir

İSTİNADLAR VƏ RESURSLAR
Miqrasiya Siyasətinin İnkişafı üzrə Beynəlxalq Mərkəz (ICMPD)
2006
Anti‐trafficking training material for judges and prosecutors in EU member states and accession
and candidate countries (handbook). Vienna: ICMPD, 2006. (Aİ‐yə üzv ölkələrdə və Aİ‐yə
qoşulmaq ərəfəsində olan və namizəd ölkələrdə hakimlər və prokurorlar üçün insan alverinə
qarşı mübarizə üzrə təlim materialı (təlimat sənədi). Vyana: ICMPD, 2006.)
Beynəlxalq Miqrasiya Təşkilatı
2007
The IOM Handbook on Direct Assistance for Victims of Trafficking, IOM, Geneva, 2007. (İnsan
alveri qurbanlarına birbaşa yardımla bağlı BMqT‐nin təlimat sənədi, BMqT, Cenevrə, 2007)
2008
Handbook on Performance Indicators for Counter‐Trafficking Projects: A handbook for project
managers, developers, implementers, evaluators and donors working to counter İnsan alveri,
IOM, Geneva, 2008. (İnsan alverinə qarşı mübarizə layihələrinin gedişatına dair göstəricilər
barədə təlimat sənədi: İnsan alverinə qarşı mübarizə sahəsində çalışan layihə menecerləri,
tərtibatçılar, icraçılar, qiymətləndiricilər və donorlar üçün təlimat sənədi, BMqT, Cenevrə, 2008.)
ATƏT‐in Demokratik Təsisatlar və İnsan Haqları Bürosu
2004
National Yönləndirmə Mechanisms Joining Efforts to Protect the Rights of Insan alveri qurbanları:
A practical handbook, Organization for Security and Co‐operation in Europe, Warsaw, 2004. (Milli
İstiqamətləndirmə Mexanizmləri: İnsan alveri qurbanlarının hüquqlarını müdafiə etmək üçün
səylərin birləşdirilməsi: Praktiki Təlimat sənədi, ATƏT / DTİHB, Varşava, Polşa, 2004.)
BMT‐nin Narkotiklər və Cinayətkarlıq üzrə Ofisi (UNODC)
2008
Toolkit to Combat İnsan alveri, UNODC Global Programme against Trafficking in Human Beings,
Vienna, 2008. (İnsan alverinə qarşı mübarizə sənədi, UNODC, İnsan alverinə qarşı mübarizə üzrə
Qlobal Proqram, Vyana, 2008‐ci il.)
158
İnsan alveri̇ qurbanlarina ti̇bbi̇ xi̇dmətləri̇n göstəri̇lməsi̇
SƏHİYYƏ İŞÇİLƏRİ ÜÇÜN RƏHBƏR SƏNƏD

NƏTİCƏ
NƏTİCƏ
NƏTİCƏ

Nəticə
İnsan alverinə məruz qalan şəxslər qızlar və oğullar, analar, qardaşlar, atalar və bacılardırlar. Çox zaman, onlar öz
gələcəklərinin və yaxınlarının gələcəyinin yaxşılaşdırılması üçün pul qazanmaq imkanı əldə etdiklərinə inanmış
şəxslərdirlər. İnsan alveri vəziyyətinə düşdükdən sonra onların əksəriyyəti ümidlərinin puç olduğunu başa düşürlər.
İnsan alveri vəziyyətindən xilas olmuş bir çox şəxslərin sonrakı sağlamlıq problemləri onların gələcəkdə özlərinə
və ailələrinə yardım etmək potensialına mane ola bilər. Ən ağır şəkildə təcavüzə məruz qalmış, ən gənc yaşlarında
təcavüz olunmuş və ya psixi sağlamlıq problemlərinə ən çox həssas olan şəxslərin psixoloji məşəqqətləri onların
insan alveri travmasından çıxmasına mane ola və hətta onları yenidən insan alveri qurbanı olmaq və ya digər
zorakılıq formalarına məruz qalmaq riski ilə qarşı‐qarşıya qoya bilər.
Bu sənəd normativ mətn deyil, tibb işçiləri üçün insan alverinə və digər istismar hərəkətlərinə məruz qalmış
şəxslərin sağlamlığını, müstəqilliyini və daha yaxşı gələcəyə ümidlərini bərpa etməkdə onlara yardım etmək
yollarının nəzərdən keçirildiyi “bələdçi” sənədidir. Zorakılığın digər formalarına (məsələn, məişət zorakılığı, seksual
zorakılıq və ya uşaqlara qarşı qəddar davranış) qarşı tədbirlər görmək və ya son on il ərzində formalaşmış həssas
əhali qruplarına (məsələn, azyaşlıqlar, miqrantlar və ya əlil şəxslərə) tibbi yardım göstərməklə bağlı çoxsaylı təlimat
materialları mövcuddur. Onların çoxu bu sənəddə qeyd edilmişdir. Biz bu sənədə edilmiş mühüm əlavələri
nəzərdən keçirməyi və lazım olduqda həmin resurslara müraciət etməyi tövsiyə edirik.
Bu sənədin əvvəllərində qeyd edildiyi kimi, hal‐hazırda insan alveri qurbanlarının sağlamlığı haqqında çox az
məlumat vardır. Aparılmış araşdırmalarda sağlamlıq məsələlərinə diqqət yetirilməmişdir. Müxtəlif sektorlarda və
müxtəlif yollarla istismar olunan insanların sağlamlıq ehtiyacları ilə bağlı daha geniş məlumat bazasının
formalaşdırılmasına təcili ehtiyac vardır. Bizim insanların daha yaxşı həyat ümidlərindən və qərarlarından fay‐
dalanmaq istəyən insan alverçiləri tərəfindən zorakılıqlara məruz qalmış şəxslərin sağlamlıq və rifah halını bərpa
etməyin üçün ən səmərəli yolları haqqında dəlillərə daha çox ehtiyacəmız vardır. Bu cür dəlillər yarandıqca,
səhiyyə müəssisələri tərəfindən əldə edilmiş təcrübələr əsasında bu sənədi yeniləmək niyyətindəyik.
Nəhayət, qeyd etmək istərdik ki, insan alverinin aşkar sağlamlıq fəsadlarına baxmayaraq, səhiyyə müəssisələri
çox zaman insan alveri qurbanları üçün dialoq, planlaşdırma və resursların ayrılmasını nəzərdən qaçırırlar. Biz
onları daha çox fəallıq göstərməyə çağırırıq. Xüsusilə, sizin aranızda çoxlu sayda insan alveri qurbanı və ya ehtimal
edilən insan alveri qurbanları ilə qarşılaşan şəxslər üçün siyasət müzakirələrində və yerli xidmət şəbəkələrində
iştirak etmək yollarını tapmaq vacibdir.
Bəzi insan alveri qurbanlarına sadəcə sağlam olduqlarına dair tibbi analiz və müayinə lazım olduğu halda, digərləri
intensiv və uzunmüddətli dəstək tələb edə bilər. İstənilən halda, tibb işçiləri kimi biz insan alveri qurbanlarına
göstərilən yardımları planlaşdıran hökumət qurumlarına və digər təşkilatlara tibbi yardımın istənilən dəstək
proqramının mühüm komponenti olduğunu xatırlatmaqda davam etməli və insan alverinə məruz qalmış şəxslər
üçün mümkün olan ən yaxşı müalicələri təklif etməyə hazır olmalıyıq. Bu sənədin insan alveri qurbanlarına tibbi
xidmətlərin göstərilməsində sizin üçün faydalı olacağına ümid edirik.
161
İnsan alveri̇ qurbanlarina ti̇bbi̇ xi̇dmətləri̇n göstəri̇lməsi̇
SƏHİYYƏ İŞÇİLƏRİ ÜÇÜN RƏHBƏR SƏNƏD

ƏDƏBİY
YAT
ƏDƏBİYYAT SİYAHISI
SİYAHISI

Ədəbiyyat siyahısı
Adams, R. E. və digərləri
2006
“Compassion fatigue and psychological distress among social workers: a validation study”, Amer‐
ican Journal of Orthopsychiatry, vol. 76, no. 1, January 2006, pp. 103‐108. ("Sosial işçilər arasında
mərhəmət yorğunluğu və psixoloji stres: qiymətləndirmə araşdırması", Amerikan Ortopsixiatriya
Jurnalı, 76‐cı buraxılış, № 1, yanvar 2006, səh. 103‐108.)
Anderson, B. və B. Rogaly
2005
Forced Labour and Migration to the UK, Oxford: Centre for Migration, Policy and Society (COM‐
PAS), in association with the Trades Union Congress, TUC, London, 2005. (Okford, Böyük Bri‐
taniyada Məcburi Əmək və Miqrasiya:  Miqrasiya, Siyasət və Cəmiyyət Mərkəzi (COMPAS),
Həmkarlar İttifaqı Konqresi ilə birlikdə, TUC, London, 2005.)
Anti‐Slavery International təşkilatı
2006
Trafficking in Women, Forced Labour and Domestic Work in the Context of the Middle East and
Gulf, working paper, Anti‐Slavery International, London, 2006. (Qadın alveri, Məcburi Əmək və
ev qulluqçuluğu Yaxın Şərq və Körfəz ölkələri kontekstində, işçi sənəd, “Anti‐Slavery International”,
London, 2006.)
Anti Slavery International və Beynəlxalq Azad Həmkarlar İttifaqları Konfederasiyası (AHİBK)
2001
Forced Labour in the 21st Century, Anti‐Slavery International, London, 2001. (21‐ci əsrdə Məcburi
Əmək, Anti‐Slavery International təşkilatı, London, 2001‐ci il.)
Baso¨g lu, M. və S. Mineka
1992
“The role of uncontrollable and unpredictable stress in post‐traumatic stress responses in torture
survivors” in Torture and Its Consequences: Current Treatment Approaches, M. Baso¨glu, Ed.,
Cambridge University Press, New York, 1992. (İşgəncə və onun nəticələri: “İşgəncələrə məruz
qalmış şəxslərdə post‐travmatik stres reaksiyaları zamanı nəzarətsiz və gözlənilməz stresin rolu”
Cari müalicə yanaşmaları, M. Başoğlu, Ed, Cambridge University Press, New York, 1992.))
Beyrer, C.
2004
“Is trafficking a health issue?” The Lancet, vol. 363, no. 9408, 14 February 2004, p. 564. (“İnsan
alveri sağlamlıq problemidirmi?” The Lancet, 363‐cü cild, № 9408, 14 fevral 2004, səh. 564.)
Brach, C. və I. Fraser
2000
“Can cultural competency reduce racial and ethnic disparities? A review and conceptual model”,
Medical Care Research and Review, vol. 57, no. 4 suppl., December 2000, pp. 181‐217. (“Mədəni
imkanlar irqi və etnik uyğunsuzluqları azalda bilərmi? İcmal və konseptual model”, Tibbi xidmət
araşdırması və təhlili, 57‐ci cild, 4 saylı əlavə, dekabr 2000, səh. 181‐217)
Kanadanın Təhlükəsizlik Texnikası və Əməyin Mühafizəsi Mərkəzi
2008
“Extreme hot or cold temperature conditions”, web information, available at
«http://www.ccohs.ca/oshanswers/phys_agents/ hot_cold.html» CCOHS, Hamilton, Ontario,
Canada, page last updated 20 October 2008 (accessed 2 January 2009). “Həddən artıq isti və ya
soyuq temperatur şəraiti”, veb‐məlumat,  http://www.ccohs.ca/oshanswers/phys_agents/
hot_cold.html, CCOHS, Hamilton, Ontario, Kanada, səhifə son dəfə 20 oktyabr 2008‐ci il tarixində
yenilənmişdir, (giriş tarixi: 2 yanvar 2009‐cu il.)
165
İnsan alveri̇ qurbanlarina ti̇bbi̇ xi̇dmətləri̇n göstəri̇lməsi̇
SƏHİYYƏ İŞÇİLƏRİ ÜÇÜN RƏHBƏR SƏNƏD

Carrillo, J. E. və digərləri
1999
“Cross‐cultural primary care: a patient‐ based approach”, Annals of Internal Medicine, vol. 130,
no. 10, 18 May 1999, pp. 829‐834. (“Mədəniyyətlərarası ilkin yardım: xəstəyə yönəlik yanaşma”,
Daxili təbabət xronikaları, 130‐cu cild, №10, 18 may 1999, səh. 829‐834)
Chang, J. C. və digərləri
2005
“Asking about intimate partner violence: advice from female survivors to tibb işçiləri”, Patient
Education and Counseling, vol. 59, no. 2, November 2005, pp. 141‐147. (“Ailədaxili zorakılıq
barədə soruşmaq: qadın zərərçəkənlərdən tibbi xidmət işçilərinə məsləhət”, Xəstənin
maarifləndrilməsi və məsləhət, 59‐cu cild, №2, noyabr 2005, səh. 141‐147)
Clark, H. və A. Power
2005
“Women, co‐occurring disorders, and violence study: a case for trauma‐informed care”, Journal
of Substance Abuse Treatment, vol. 28, no. 2, March 2005, pp. 145‐146. (“Qadınlar, paralel
pozğunluqlar və zorakılıq araşdırması: travmadan xəbərdar şəkildə tibbi yardım halı”, Narkotik
asılılığın müalicəsi jurnalı, 28‐ci cild, №2, mart 2005, səh. 145‐146)
Avropa Şurası
2005
Council of Europe Convention on Action Against Trafficking in Human Beings, treaty open for sig‐
nature by the member states, the non‐ member states which have participated in its elaboration,
and by the European Community, and for accession by other non‐member states, CETS no. 197,
Warsaw, Poland, 16 May 2005. (İnsan alverinə qarşı fəaliyyət üzrə Avropa Konvensiyası, Konven‐
siya üzv dövlətlər, onun işlənib hazırlanmasında iştirak etmiş üzv olmayan dövlətlər Avropa
ictimaiyyəti tərəfindən imzalanmaq və digər ölkələrin üzvlüyü üçün açıqdır. CETS № 197, Varşava,
Polşa, 16 may 2005.)
Culhane‐Pera, K.A. və digərləri
1997
“A curriculum for multicultural education in family medicine”, Family Medicine, vol. 29, no. 10,
November‐December 1997, pp. 719‐723. (“Ailə təbabətində çoxmədəniyyətli təhsil proqramı”,
Ailə Təbabəti, 29‐cu cild, №10, noyabr‐dekabr 1997, səh. 719‐723)
Davis, D.A. və digərləri
1995
“Changing physician performance: a systematic review of the effect of continuing medical edu‐
cation strategies”, Journal of the American Medical Association, vol. 274, no. 9, 6 September
1995, pp. 700‐705. (“Həkimin fəaliyyətinin dəyişməsi: davamlı tibbi təhsil strategiyalarının
təsirinin sistematik icmalı”, Amerikan Tibb Assosiasiyasının jurnalı, 274‐cü cild, №9, 6 sentyabr
1995, səh. 700‐705)
Day, J.H. və digərləri
2006
Risking Connection in Faith Communities: A training curriculum for faith leaders supporting
trauma survivors, Sidran Institute Press, Baltimore, Maryland, USA, 2006. (Dini icmalarda riskli
əlaqə: travma almış qurbanlara dəstək verən dini liderlər üçün tədris proqramı, Sidran İnstitutu‐
nun Mətbəəsi, Baltimor, Merilənd, ABŞ, 2006)
Delaney, S. və C. Coterrill
2005
The Psychosocial Rehabilitation of Children who have been Commercially Sexually Exploited: A training
guide, ECPAT International, Bangkok, Thailand, 2005. (Kommersiya məqsədilə cinsi istismara məruz qalmış
uşaqların psixiloji reabilitasiyası: təlim təlimatı, ECPAT International, Banqkok, Tailand, 2005.)
Denoba, D. L. və digərləri
1998
“Reducing health disparities through cultural competence”, American Journal of Health Educa‐
tion, vol. 29 (5 Suppl.), pp. S47–S58. (Mədəni bacarıqlar vasitəsilə sağlamlıq disbalansının
azaldılması, Amerikan Tibbi Maarifləndirmə Jurnalı, 29‐cu cild (5 saylı əlavə), səh. S47–S58)
Avropa Parlamenti və Avropa İttifaqı Şurası
1995
“Directive 95/46/EC of the European Parliament and of the Council of 24 October 1995, on the
protection of individuals with regard to the processing of personal data and on the free move‐
166
İnsan alveri̇ qurbanlarina ti̇bbi̇ xi̇dmətləri̇n göstəri̇lməsi̇
SƏHİYYƏ İŞÇİLƏRİ ÜÇÜN RƏHBƏR SƏNƏD

ment of such data”, Official Journal of the European Communities, no. L 231/81, 23 November
1995. (“Fərdi məlumatların emalı və bu cür məlumatların sərbəst hərəkəti emal ilə bağlı şəxslərin
qorunması haqqında Avropa Parlamentinin və Avropa İttifaqı Şurasının 95/46/EC saylı, 24 oktyabr
1995‐ci il tarixli Direktivi Avropa İctimaiyyətlərinin rəsmi Jurnalı, L 231/81 saylı, 23 noyabr 1995‐
ci il tarixli.)
Elliott, D. digərləri 
2005
“Trauma‐informed or trauma‐denied: principles and implementation of trauma‐informed serv‐
ices for women “, Journal of Community Psychology, vol. 33, no. 4 (special issue on ‘Serving the
needs of women with co‐occurring disorders and a history of trauma’), July 2005, pp. 461‐477.
(“Travmadan xəbərdar və ya travmasız: qadınlar üçün travmadan xəbərdar şəkildə tibbi yardım
xidmətlərinin prinsipləri və icrası”, İcma psixologiyası jurnalı, 33‐cü cild, №4 (Paralel pozğunluqlar
və travma tarixçəsinə malik qadınların ehtiyaclarını təmin etmək), iyul 2005, səh. 461‐477)
EuroSOCAP Layihəsi
2005
European Standards on Confidentiality and Privacy in Health Care, EuroSOCAP and Queen’s Uni‐
versity, Belfast, November 2005. (Səhiyyədə Məxfilik və Özəlliklə bağlı Avropa Standartları, Eu‐
roSOCAP və Kraliça Universiteti, Belfast, noyabr 2005.)
Figley, C.R. (Ed.)
2002
Treating Compassion Fatigue, part of Psychological Stress Series, Brunner‐Routledge Press, New
York, NY, USA, 2002. (Şəfqət hissinin azalmasının müalicəsi, Psixoloji Stres Kursları, Brunner‐Rout‐
ledge Nəşriyyatı, Nyu‐York, NY, ABŞ, 2002)
Grant, B. və C. L. Hudlin (Eds.)
2007
Faith Alliance Hands that Heal: International curriculum to train caregivers of trafficking survivors,
Faith Alliance Against Slavery and Trafficking, Alexandria, Virginia, USA, 12 September 2007.
(Şəfalı Əllər İman Birliyi: İnsan alveri qurbanlarına qulluq edən şəxslərin beynəlxalq təlim
proqramı, Köləlik və İnsan Alverinə qarşı İman Birliyi, Aleksandriya, Virginiya, ABŞ, 12 sentyabr
2007‐ci il.)
Harris, M. və R.D. Fallot
2001
“Envisioning a trauma‐informed service system: a vital paradigm shift”, New Directions for Mental
Health Services, vol. 89, Spring 2001, pp. 3‐22. . (Travmadan xəbərdarlıq əsasında xidmət sistemi
konsesiyasının hazırlanması: zəruri paradiqma dəyişikliyi, 89‐cu cild, 2001‐ci ilin yazı, səh. 3‐22)
Heymann, D. L. (Ed.)
2008
Control of Communicable Diseases Manual, 19th Edition, American Public Health Association
Press, Washington, DC, USA, December 2008. (Yoluxucu Xəstəliklərlə bağlı Təlimat Kitabçası, 19‐
cu buraxılışı, Amerikan İctimai Səhiyyə Assosiasiyasının Mətbəəsi, Vaşinqton, DC, ABŞ, dekabr
2008.)
Hjermov, B.
2004
Cultural Mediation at the Workplace – an Introduction, 2004. (İş yerində mədəni meditasiya –
Müqəddimə, 2004)
Hossain, M. və digərləri.
2005
Recommendations for Reproductive and Sexual Health Care of Trafficked Women in Ukraine:
Focus on STI/RTI care, First Edition, London School of Hygiene & Tropical Medicine and the In‐
ternational Organization for Migration, 2005. (Ukraynada qaçırılan qadınların reproduktiv və
cinsi sağlamlığına dair tövsiyələr: STI/RTI Qayğı, birinci nəşr, London Gigiyena və Tropik Təbabət
Məktəbi və Beynəlxalq Miqrasiya Təşkilatı, Kiyev, 2005‐ci il)
Hu, Y.
2007
“1,340 saved from forced labor”, China Daily, 14 August 2007, p. 3. (“1,340 nəfər məcburi
əməkdən xilas edildi”, “China Daily”, 14 avqust 2007, səh. 3.)
167
İnsan alveri̇ qurbanlarina ti̇bbi̇ xi̇dmətləri̇n göstəri̇lməsi̇
SƏHİYYƏ İŞÇİLƏRİ ÜÇÜN RƏHBƏR SƏNƏD

Human Rights Watch
2006
“Swept under the rug: abuses against domestic workers around the world”, Human Rights Watch,
vol. 18, no. 7(C), Spring 2006, pp. 1‐95. (“Xalça altında süpürülənlər: Dünyada ev xidmətçilərinə
edilən zorakılıqlar”, Human Rights Watch, 18‐ci buraxılış, № 7 (C), 2006‐cı ilin yazı, səh. 1‐95.)
Huntington, N. və digərləri
2005
“Developing and implementing a comprehensive approach to serving women with co‐occurring
disorders and histories of trauma”, Journal of Community Psychology, vol. 33, no. 4 (special issue
on ‘Serving the needs of women with co‐occurring disorders and a history of trauma’), July 2005,
pp. 395‐410. (“Paralel pozğunluqlar və travma tarixçəsinə malik qadınlara xidmətlə bağlı kom‐
pleks yanaşmanın işlənilməssi və icrası”, İcma psixologiyası jurnalı, 33‐cü cild, №4 (“Paralel
pozğunluqlar və travma tarixçəsinə malik qadınların ehtiyaclarını təmin etmək”), iyul 2005, səh.
395‐410)
Qurumlararası Daimi Komissiya
2007
IASC Guidelines on Mental Health and Psychosocial Support in Emergency Settings, IASC, Geneva,
2007. (Fövqəladə vəziyyətlərdə psixi sağlamlıq və psixoloji dəstəklə bağlı təlimat, IASC, Cenevrə,
2007.)
2005
Guidelines for Gender‐Based Violence Interventions in Humanitarian Settings: Focusing on pre‐
vention of and response to sexual violence in emergencies, IASC, Geneva, September 2005.  (Hu‐
manitar vəziyyətlərdə gender zorakılığı müdaxilələri üzrə təlimat: Fövqəladə hallarda cinsi
zorakılığın qarşısının alınması və cavab tədbirlərinin görülməsi, IASC, Cenevrə, sentyabr 2005)
Miqrasiya Siyasətinin İnkişafı üzrə Beynəlxalq Mərkəz (ICMPD)
2006
Anti‐trafficking training material for judges and prosecutors in EU member states and accession
and candidate countries (handbook). Vienna: ICMPD, 2006. (Aİ‐yə üzv ölkələrdə və Aİ‐yə
qoşulmaq ərəfəsində olan və namizəd ölkələrdə hakimlər və prokurorlar üçün insan alverinə
qarşı mübarizə üzrə təlim materialı (təlimat sənədi). Vyana: ICMPD, 2006.)
Beynəlxalq Əmək Təşkilatı
2005
A Global Alliance Against Forced Labour: Global report under the follow‐up to the ILO Declaration
on Fundamental Principles and Rights at Work, International Labour Conference, 93rd Session
2005, Report I (B), International Labour Office, Geneva, 2005. (Məcburi Əməyə qarşı Qlobal
Alyans: BƏT‐in İş yerində fundamental prinsiplər və hüquqlar haqqında Bəyannaməsi, Beynəlxalq
Əmək Konfransı, 93‐cü Sessiya, 2005, Hesabat I (B), Beynəlxalq Əmək Ofisi, Cenevrə, 2005)
Beynəlxalq Miqrasiya Təşkilatı 
2008
Məlumatları qoruma prinsipləri: Məlumat Bülleteni IB/00047
2008
Handbook on Performance Indicators for Counter‐Trafficking Projects: A handbook for project
managers, developers, implementers, evaluators and donors working to counter trafficking, IOM,
Geneva, 2008. (İnsan alverinə qarşı mübarizə layihələrinin gedişatına dair göstəricilər barədə
təlimat sənədi: İnsan alverinə qarşı mübarizə sahəsində çalışan layihə menecerləri, tərtibatçılar,
icraçılar, qiymətləndiricilər və donorlar üçün təlimat sənədi, BMqT, Cenevrə, 2008.)
2007
The IOM Handbook on Direct Assistance for Victims of Trafficking, IOM, Geneva, 2007. (İnsan
alveri qurbanlarına birbaşa yardımla bağlı BMqT‐nin təlimat sənədi, BMqT, Cenevrə, 2007)
2006
Breaking the Cycle of Vulnerability: Responding to the health needs of trafficked women in east
and southern africa, IOM, Pretoria, South Africa, September 2006. (Çarəsizlik həlqəsinin qırılması:
Şərqi və Cənubi Avrikada insan alverinin qurbanı olmuş qadınların sağlamlıq ehtiyaclarının
arşılanması, BMqT, Pretoriya, Cənubi Afrika, sentyabr 2006)
2005
IOM Counter‐Trafficking Training Modules: Return and reintegration, IOM, Geneva, 2005. (BMqT‐
nin insan alveri ilə mübarizə haqqında təlim modulları: Geri qayıdış və reinteqrasiya, BMqT,
Cenevrə, 2005)
2004
The Mental Health Aspects of Trafficking in Human Beings: Training manual, IOM, Budapest,
Hungary, 2004. (İnsan Alverinin psixi sağlamlıq aspektləri 2004: Təlim vəsaiti, BMqT, Budapeşt,
Macarıstan, 2004)
168
İnsan alveri̇ qurbanlarina ti̇bbi̇ xi̇dmətləri̇n göstəri̇lməsi̇
SƏHİYYƏ İŞÇİLƏRİ ÜÇÜN RƏHBƏR SƏNƏD

2004
The Mental Health Aspects of Trafficking in Human Beings: A set of minimum standards, IOM,
Budapest, Hungary, 2004. (İnsan Alverinin psixi sağlamlıq aspektləri 2004: Təlim vəsaiti, BMqT,
Budapeşt, Macarıstan, 2004)
2003
Human trafficking: An analysis of Afghanistan, IOM, Kabul, Afghanistan, 2003. (İnsan alveri:
Əfqanıstanla bağlı təhlillər, BMqT, Kabil, Əfqanıstan, 2003.)
2001
Medical Manual, 2001 Edition, IOM, Geneva, 2001. (Tibbi vəsait, 2001‐ci il nəşri, BMqT, Cenevrə,
2001.)
Joos, S. K. və digərləri
1996
“Effects of a physician communication intervention on patient care outcomes”, Journal of General
Internal Medicine, vol. 11, no. 3, pp. 147‐155. (“Həkimin ünsiyyət müdaxilələrinin xəstənin
müalicəsinin nəticələrinə təsirləri”, Ümumi Daxili Təbabət Jurnalı, № 3, səh. 147‐155) 
Kropiwnicki, Z. D.
2007
Children Speak Out: Trafficking risk and resilience in southeast Europe (regional report), Save the
Children in Albania, Tirana, Albania, July 2007. (Kropiwnicki, Z. D., Uşaqlar danışırlar: cənub‐şərqi
Avropada insan alveri riski və müqavimət (regional hesabat), Save the Children Albaniya, Tirana,
Albaniya, iyul 2007)
Marshall, P.
2001
“Globalization, migration and trafficking: some thoughts from the south‐east Asian region”, Oc‐
casional Paper No. 1, UN Inter‐Agency Project on Trafficking in Women and Children in the
Mekong Sub‐region, paper to the Globalization Workshop in Kuala Lumpur, 8–10 May 2001,
United Nations Office for Project Services, September 2001. . (“Qloballaşma, miqrasiya və insan
alveri: cənub‐şərqi Asiya regionu haqqında bəzi düşüncələr”, Qeyri‐dövri buraxılış № 1, Mekong
Sub‐regionunda qadın və uşaq alveri ilə bağlı BMT‐nin Qurumlararası Layihəsi, Kuala Lumpur
Qloballaşma seminarının materialı, 8‐10 may 2001‐ci il, BMT‐nin Layihə Xidmətləri Ofisi, sentyabr
2001.)
Morrissey, J.P. və digərləri
2005
“Twelve‐month outcomes of trauma‐informed interventions for women with co‐occurring dis‐
orders”,  Psychiatric Services, vol. 56, no. 10, October 2005, pp. 1213‐1222. (“Paralel
pozğunluqlardan əziyyət çəkən qadınlara travmadan xəbərdar müdaxilələrin on iki aylıq
nəticələri”, Psixiatrik xidmətlər, 56‐cı cild, №10, oktyabr 2005, səh. 1213‐1222.)
Nikapota, A. və D. Samarasinghe
1991
Manual for helping children traumatized by conflict, UNICEF, Sri Lanka, 1991. (Münaqişə
nəticəsində travma almış uşaqlara yardım haqqında Təlimat, UNİCEF, Şri‐Lanka, 1991.)
ATƏT‐in Demokratik Təsisatlar və İnsan Hüquqları Bürosu
2004
National Referral Mechanisms Joining Efforts to Protect the Rights of Trafficked Persons: A prac‐
tical handbook, Organization for Security and Co‐operation in Europe, Warsaw, 2004. (Milli
Yönləndirmə Mexanizmləri: İnsan alveri qurbanlarının hüquqlarını müdafiə etmək üçün səylərin
birləşdirilməsi: Praktiki Təlimat sənədi, ATƏT / DTİHB, Varşava, Polşa, 2004.)
Pan American Health Organization, Women, Health and Development Pro‐gram and Organization
for American States, Inter‐American Commission on Women 2001
Patel, V.
2003
“Trafficking for Sexual Exploitation”, Fact Sheet of the Program on Women, Health and Develop‐
ment, Washington, DC, July 2001. (“Cinsi istismar məqsədilə insan alveri”, Qadın, Sağlamlıq və
İnkişaf Proqramının infirmasiya bülleteni, Vaşinqton, DC, iyul 2001)
İnsan Hüquqları naminə Həkimlər
2001
Where There is No Psychiatrist: A psixi sağlamlığın mühafizəsi manual, Gaskell, London, 2003.
Psixiatr olmadıqda: Psixi sağlamlığın qorunması ilə bağlı Təlimat, Gaskell, London 2003.)
169
İnsan alveri̇ qurbanlarina ti̇bbi̇ xi̇dmətləri̇n göstəri̇lməsi̇
SƏHİYYƏ İŞÇİLƏRİ ÜÇÜN RƏHBƏR SƏNƏD

Pickering, L.K. (Ed.)
2006
The Red Book: 2006 report of the committee on infectious diseases, 27th Edition, American Acad‐
emy of Pediatrics, Oak Grove, Illinois, USA, 2006. (Qırmızı Kitab: Yoluxucu xəstəliklər Komitəsinin
2006‐cı il üzrə Hesabatı, 27‐ci buraxılışı, Amerika Pediatriya Akademiyası, OakGrove, İllinoys, ABŞ,
2006.)
Raval, H.
2005
“Being heard and understood in the context of seeking asylum and refuge: communicating with
the help of bilingual co‐workers”, Clinical Child Psychology and Psychiatry, vol. 10, no. 2, 1 April
2005, pp. 197‐216. (“Sığınacaq axtarma kontekstində eşidilmək və başa düşülmək: iki dildə
danışan iş yoldaşlarının köməyi ilə ünsiyyət”, Kliniki uşaq psixologiyası və psixiatriyası, 10‐cu cild,
№2, 1 aprel 2005, səh. 197‐216)
Ray, John
2007
“Disabled children sold into slavery as beggars, Chinese racketeers living well by exploiting
poverty, ignorance”, newspaper article, in « guardian.co.uk » and in The Observer, 22 July 2007.
(“Əlilliyi olan uşaqlar dilənçilik etmək üçün qul kimi satılır, çinli reketlər yoxsulluqdan, cəhalət
istifadə edərək rifah içində yaşayırlar”, “Guardian.co.uk” və “The Observer” qəzetlərində məqalə,
22 iyul 2007.)
Mərkəzi, Şərqi və Cənub‐Şərqi Avropada İctimai Səhiyyə və İnsan Alverinə həsr olunmuş Regional Konfrans
2003
Budapest Declaration on Public Health & Trafficking in Human Beings, Budapest, Hungary, March
2003. (İctimai Səhiyyə və İnsan Alveri haqqında Budapeşt Bəyannaməsi, Budapeşt, Macarıstan,
mart 2003.)
Rende Taylor, L.
2008
Guide to ethics and human rights in counter‐trafficking. Ethical standards for counter‐trafficking
research and programming. United Nations Inter‐agency Project on Human Trafficking. (İnsan
alverinə qarşı mübarizədə etik normalar və insan hüquqları haqqında təlimat. İnsan alveri ilə
mübarizə sahəsində etik normalar və proqramlar. BMT‐nin insan alveri ilə bağlı Qurumlararası
Layihə) 
Salasin, S.
2005
“Evolution of women’s trauma‐integrated services at the Substance Abuse and Mental Health
Services Administration”, Journal of Community Psychology, vol. 3, no. 4 (special issue on ‘Serving
the needs of women with co‐occurring disorders and a history of trauma’), July 2005, pp. 379‐
393. (Narkotik asılılığı psixi sağlamlıq xidmətləri Administrasiyasında qadınların travmadan inte‐
qrasiya xidmətlərinin təkmilləşdirilməsi, İcma psixologiyası jurnalı, 3‐cü cild, №4 (“Paralel
pozğunluqlar və travma tarixçəsinə malik qadınların ehtiyaclarını təmin etmək”lə bağlı spesifik
məsələlər), iyul 2005, səh. 379‐393)
Silverman, J. və digərləri
2007
“HIV prevalence and prediction of infection in sex‐trafficked Nepalese girls and women”, The
Journal of the American Medical Association, vol. 298, no. 5, pp. 536‐542. (“Nepallı qızlarda və
qadınlarda cinsi yolla ötürülən İİÇ infeksiyasının yayılması və proqnozlaşdırılması”, Amerika Tibb
Assosiasiyasının Jurnalı. 298‐ci buraxılış, № 5, səh. 536‐542.)
Smith P. və digərləri
1999
A Manual for Teaching Survival Techniques to Child Survivors of Wars and Major Disasters, Chil‐
dren and War Foundation, Bergen, Norway, 1999. (Müharibələrdən və irimiqyaslı fəlakətlərdən
zərər çəkmiş uşaqlara sağ qalmaq üsullarını öyrətməklə bağlı Təlimat sənədi, Uşaqlar və
Müharibə Fondu, Bergen, Norveç, 1999.)
Stellman, J. M. (Baş Redaktor)
1998
Encyclopaedia of Occupational Health and Safety, Fourth Edition, International Labour Organi‐
zation, Geneva, 1998. (Əməyin gigyenası və təhlükəsizlik üzrə ensiklopediya, dördüncü nəşr,
Beynəlxalq Əmək Təşkilatı, Cenevrə, 1998)
170
İnsan alveri̇ qurbanlarina ti̇bbi̇ xi̇dmətləri̇n göstəri̇lməsi̇
SƏHİYYƏ İŞÇİLƏRİ ÜÇÜN RƏHBƏR SƏNƏD

Surtees, R.
2005
Second Annual Report on Victims of Trafficking in South‐Eastern Europe, International Organiza‐
tion for Migration, Geneva, 2005. (Cənub şərqi Avropada insan alveri qurbanları ilə bağlı ikinci
illik hesabat, Beynəlxalq Miqrasiya Təşkilatı, Cenevrə, 2005.)
2005
“Other forms of trafficking in minors: articulating victim profiles and conceptualizing interven‐
tions”, paper originally presented at Childhoods Conference, Oslo, Norway, 29 June – 3 July 2005,
NEXUS Institute to Combat Human Trafficking and International Organization for Migration. .
(“Azyaşlılarda insan alverinin digər formaları: qurban profillərinin təsviri və müdaxilələri
konseptuallaşdırılması”, araşdırma ilk dəfə 29‐3 iyul 2005‐ci ild ə Norveçin Oslo şəhərində
keçirilmiş Uşaqlara dair konfransda təqdim edilmişdir. İnsan Alveri ilə Mübarizə üzrə NEXUS İn‐
stitututu və Beynəlxalq Miqrasiya Təşkilatı.)
Tiurukanova, E. V. və Şəhər İqtisadiyyatı İnstitutu
2006
Human Trafficking in the Russian Federation: Inventory and analysis of the current situation and
responses, United Nations Children’s Fund, International Organization for Migration and Cana‐
dian International Development Agency, Moscow, March 2006. (Rusiya Federasiyasında insan
alveri: Mövcud vəziyyətin və cavab tədbirlərinin araşdırılması və təhlili, BMT‐nin Uşaq Fondu,
Beynəlxalq Miqrasiya Təşkilatı və Kanada Beynəlxalq İnkişaf Agentliyi, Moskva, mart 2006.)
Tribe, R. və H. Raval (Eds.)
2003
Working with Interpreters in Mental Health, Brunner‐Routledge, Hove, United Kingdom and New
York, NY, USA, 2003. (Psixi sağlamlıq sahəsində tərcüməçilərin xidmətindən istifadə, Brunner‐
Routledge, Hove, Birləşmiş Krallıq və Nyu‐York, NY, ABŞ, 2003)
BMT‐nin İİÇ/QİÇS‐lə bağlı Birgə Proqramı  (UNAIDS)
2007
Guidelines on Protecting the Confidentiality and Security of HIV Information: Proceedings from
a workshop 15–17 May 2006 Geneva, Switzerland, interim guidelines, UNAIDS, Geneva, 15 May
2007. (İİÇ məlumatlarının qorunması haqqında qaydalar: 15‐17 may 2006‐ci il tarixlərində
İsveçrənin Cenevrə şəhərində keçirilmiş seminarın materiallarından, aralıq qaydalar, UNAIDS,
Cenevrə, 15 may 2007)
Birləşmiş Millətlər Təşkilatı
2006
Convention on the Rights of Persons with Disabilities, adopted on 13 December 2006 by General
Assembly Resolution A/RES/61/106, opened for signature 30 March 2007, New York. (BMT Baş
Assambleyasının A/RES/61/106 saylı, 13 dekabr 2006‐cı il tarixində qəbul edilmiş və 30 mart
2007‐ci il tarixində imzalanmaq üçün təqdim olunmuş Əlilliyi olan şəxslərin hüquqları haqqında
Konvensiya, Nyu‐York.)
2000
Protocol to Prevent, Suppress and Punish Trafficking in Persons, Especially Women and Children,
Supplementing the United Nations Convention against Transnational Organized Crime, United
Nations, New York, 2000. (BMT‐nin Transmilli Mütəşəkkil Cinayətkarlığa qarşı Konvensiyası və
onu tamamlayan İnsan alverinin, xüsusən qadın və uşaq alverinin qarşısının alınması, aradan
qaldırılması və cəzalandırılması haqqında Protokol, BMT, Nyu‐York, 2000)
1989
Convention on the Rights of the Child, adopted on 20 November 1989 by General Assembly Res‐
olution 44/25, entry into force 2 September 1990. (Uşaq Hüquqları haqqında Konvensiya, Baş
Assambleyanın 44/25 saylı qərarı ilə 20 noyabr 1989‐cu il tarixində qəbul edilmiş, 2 sentyabr
1990‐cı il tarixində isə qüvvəyə minmişdir.)
1979
Convention on the Elimination of All Forms of Discrimination Against Women, adopted in 1979
by General Assembly Resolution 34/180, entry into force September 1981. (Baş Assambleyanın
34/180 saylı Qərarı ilə 1979‐cu ildə qəbul edilmiş və 1981‐ci ilin sentyabrında qüvvəyə minmiş
Qadınlara qarşı ayrı‐seçkiliyin bütün formalarının ləğv edilməsi haqqında Konvensiya.)
BMT‐nin Uşaq Fondu
2006
Guidelines on the Protection of Child Victims of Trafficking, UNICEF Technical Notes, provisional
version 2.1, UNICEF, New York, September 2006. (İnsan alverinin qurbanı olmuş uşaqların
171
İnsan alveri̇ qurbanlarina ti̇bbi̇ xi̇dmətləri̇n göstəri̇lməsi̇
SƏHİYYƏ İŞÇİLƏRİ ÜÇÜN RƏHBƏR SƏNƏD

müdafiəsi haqqında Təlimat, UNICEF‐in Texniki Göstərişləri, ilkin variant 2.1, UNICEF, Nyu‐York,
sentyabr 2006.)
2006
Reference Guide on Protecting the Rights of Child Victims of Trafficking in Europe, UNICEF, 2006.
(Avropada insan alverinin qurbanı olmuş uşaqların hüquqlarının müdafiəsi ilə bağlı məlumat,
UNICEF, 2006)
2005
Manual for Medical Officers Dealing with Child Victims of Trafficking and Commercial Sexual Ex‐
ploitation (Manual for Medical Officers Dealing with Medico‐Legal Cases of Victims of Trafficking
for Commercial Sexual Exploitation and Child Sexual Abuse), UNICEF and the Department of
Women and Child Development, Government of India, New Delhi, 2005. (İnsan alverinə və kom‐
mersiya məqsədilə cinsi istismara məruz qalmış insan alveri qurbanlarının tibbi‐hüquqi uşaqlarla
işləyən tibb işçiləri üçün təlimat sənədi (Kommersiya məqsədilə cinsi istismara və cinsi zorakılığa
məruz qalmış qurbanların məhkəmə‐tibbi işlərini icra edən tibb işçiləri üçün təlimat sənədi),
UNICEF və Qadın və Uşaqların İnkişafı Departamenti, Hindistan Hökuməti, New Delhi, 2005.)
2003
Guidelines for the Protection of the Rights of Children Victims of Trafficking in South Eastern Eu‐
rope.  Unpublished draft. (Cənub‐Şərqi Avropada insan alverinin qurbanı olmuş uşaqların
hüquqlarının müdafiəsi ilə bağlı təlimatlar. Nəşr olunmamış versiya.)
2006
Action to Prevent Child Trafficking in South Eastern Europe, preliminary assessment, UNICEF and
Terre des homes Foundation, Geneva, June 2006. (Cənub‐Şərqi Avropada uşaq alverinin
qarşısının alınmasına yönəlik tədbirlər, ilkin qiymətləndirilmə, UNICEF və “Terre des homes Foun‐
dation”, Cenevrə, iyun 2006.)
Trafficking in children and child involvement in beggary in Saudi Arabia, United Nations Children’s
Fund Gulf Area Office, Riyadh, Saudi Arabia, undated. (Səudiyyə Ərəbistanında uşaq alveri və
uşaqların dilənçiliyə vadar edilməsi, BMT‐nin Uşaq Fondunun Körfəz Sahə Ofisi, Ər‐Riyad,
Səudiyyə Ərəbistanı, tarixi göstərilməmişdir.)
Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Təhsil, Elm və Mədəniyyət Təşkilatı
2006
Human Trafficking in Nigeria: Root Causes and Recommendations, Policy Paper No. 14.2(E), UN‐
ESCO, Paris, 2006. (Nigeriyada İnsan Alveri: Köklü səbəbləri və tövsiyələr, Siyasət Sənədi № 14.2
(E), UNESCO, Paris, 2006.)
BMT‐nin Qaçqınlar üzrə Ali Komissarlığı
2003
Sexual and Gender‐Based Violence against Refugees, Returnees, and Internally Displaced Persons:
Guidelines for prevention and response, UNHCR, Geneva, May 2003. (Qaçqınlar, geri dönən
şəxslər və məcburi köşkünlərə qarşı cinsi və gender zorakılığı: Profilaktika və cavab tədbirləri ilə
bağlı təlimat)
1999
Reproductive Health in Refugee Situations: An inter‐agency field manual, UNHCR, Geneva, 1999.
(Qaçqınlıq vəziyyətlərində reproduktiv sağlamlıq: İdarələrarası sahə təlimatı, UNHCR, Cenevrə,
1999.)
BMT‐nin Narkotiklər və Cinayətkarlıq üzrə Ofisi
2008
Toolkit to Combat Trafficking in Persons, UNODC Global Programme against Trafficking in Human
Beings, Vienna, 2008. (İnsan alverinə qarşı mübarizə sənədi, UNODC, İnsan alverinə qarşı
mübarizə üzrə Qlobal Proqram, Vyana, 2008‐ci il.)
BMT‐nin İnsan Hüquqları üzrə Ali Komissarlığı
2002
Recommended Principles and Guidelines on Human Rights and Human Trafficking, Report of the
United Nations High Commissioner for Human Rights to the Economic and Social Council
(E/2002/68/Add.1), United Nations Economic and Social Council, New York, 20 May 2002. (İnsan
hüquqları və insan alveri ilə bağlı tövsiyə olunan prinsiplər və təlimatlar, BMT‐nin İnsan Hüquqları
üzrə Ali Komissarının İqtisadi və Sosial Şuraya tədqim etdiyi hesabat, (E/2002/68/Add.1), BMT‐
nin İqtisadi və Sosial Şurası, Nyu‐York, 20 may, 2002)
1990
Guidelines for the Regulation of Computerized Personal Data Files, adopted by General Assembly
Resolution 45/95 of 14 December 1990. (Kompüterləşdirilmiş fərdi məlumat fayllarının
tənzimlənməsi haqqında təlimatlar, Baş Assambleyanın 45/95 saylı, 2014‐cü il tarixli qərarı ilə
qəbul edilmişdir)
172
İnsan alveri̇ qurbanlarina ti̇bbi̇ xi̇dmətləri̇n göstəri̇lməsi̇
SƏHİYYƏ İŞÇİLƏRİ ÜÇÜN RƏHBƏR SƏNƏD

1989
Convention on the Rights of the Child, Adopted and Open for ratification by General Assembly
Resolution 44/25 of 20 November 1989, entry into force 20 September 1990. (Uşaq Hüquqları
haqqında Konvensiya, Baş Assambleyanın 44/25 saylı qərarı ilə 20 noyabr 1989‐cu il tarixində
qəbul edilmiş, 20 sentyabr 1990‐cı il tarixində isə qüvvəyə minmişdir.)
BMT‐nin Əhali Fondu
2008
Mental, Sexual & Reproductive Health: UNFPA Emerging Issues, UNFPA, New York, USA, 2008.
(Əqli, Cinsi və Reproduktiv Sağlamlıq: UNFPA, Aktual Məsələlər, Nyu‐York, ABŞ, 2008.)
2007
Sexual and Reproductive Health of Persons with Disabilities: Emerging UNFPA Issues, UNFPA,
New York, USA, 2007. (Əlillərin cinsi və reproduktiv sağlamlığı: UNFPA Məsələləri, Nyu‐York, ABŞ,
2007.)
2002
Trafficking in Women, Girls and Boys: Key issues for population and development programmes,
Report on the Consultative Meeting on Trafficking in Women and Children, Bratislava, Slovak Re‐
public, 2‐4 October 2002, UNFPA, New York, 2003. (Qadınların, qızların və kişilərin insan alverinə
cəlb olunması: Əhali və inkişaf proqramları ilə bağlı əsas məsələlər, Qadınların, qızların və kişilərin
insan alverinə cəlb olunması mövzusunda Konsultativ İclas, Bratislava, Slovakiya Respublikası, 2‐
4 oktyabr 2002‐ci il, UNFPA, Nyu‐York, 2003.)
Amerika Birləşmiş Ştatlarının Xəstəliklərə Nəzarət və Profilaktika Mərkəzləri
2006
“Sexually Transmitted Diseases Treatment Guidelines, 2006”, Morbidity and Mortality Weekly
Report, vol. 55, no. RR‐1, 4 August 2006. (“Cinsi yolla keçən xəstəliklərin müalicəsi ilə bağlı
Təlimatlar, 2006”, Xəstələnmə və ölümlə bağlı Həftəlik Hesabat, 55‐ci buraxılış, RR 1 saylı, 4 avqust
2006‐cı il tarixli.)
Amerika Birləşmiş Ştatlarının Xəstəliklərə Nəzarət və Profilaktika üzrə Mərkəzləri və digərləri
2008
Guidelines for Prevention and Treatment of Opportunistic Infections among HIV‐Exposed and
HIV‐Infected Children, Centers for Disease Control and Prevention, National Institutes of Health,
Infectious Disease Association of America, Pediatric Infectious Disease Society and American
Academy of Pediatrics, USA, 20 June 2008. (İİÇ‐lə təmasda olmuş və İİÇ‐ə yoluxmuş uşaqlar
arasında opportunistik infeksiyaların qarşısının alınması və müalicə üçün Təlimatlar, Xəstəliklərə
Nəzarət və Profilaktika Mərkəzi, Milli Səhiyyə İnstitutu, Amerika İnfeksiya Xəstəlikləri
Assosiasiyası, Uşaq Yoluxucu Xəstəlikləri Cəmiyyəti və Amerika Pediatriya Akademiyası, ABŞ, 20
iyun 2008‐ci il.)
United States Department of Health & Human Services (ABŞ‐ın Səhiyyə və İnsan Xidmətləri Departamenti)
2008
Fact Sheet: Human Trafficking, United States Department of Health and Human Services Admin‐
istration of Children & Families, Campaign to Rescue and Restore Victims of Human Trafficking,
Washington, DC, USA, January 2008. (İnformasiya bülleteni: İnsan alveri, ABŞ‐ın Səhiyyə və İnsan
Xidmətləri Departamenti: Uşaqların və ailələrin idarə olunması, insan alveri qurbanlarının xilas
edilməsi və reabilitasiyası kampaniyası, DC, ABŞ, yanvar 2008)
2007
Common Health Issues Seen in Victims of Human Trafficking, web information available at
«http://www.acf.hhs.gov/trafficking/campaign_kits/tool_kit_health/health_problems. html»
United States Department of Health and Human Services Administration of Children & Families,
Campaign to Rescue and Restore Victims of Human Trafficking, Washington, DC, Campaign to
Rescue and Restore Victims of Human Trafficking, October 2007. (İnsan alveri qurbanlarında
müşahidə olunan ümumi sağlamlıq problemləri, web‐məlumat: http://www.acf.hhs.gov/ traffick‐
ing/campaign_kits/tool_kit_health/health_problems. html. ABŞ‐ın Səhiyyə və İnsan Xidmətləri
Departamenti: Uşaqların və ailələrin idarə olunması, insan alveri qurbanlarının xilas edilməsi və
reabilitasiyası kampaniyası, DC, ABŞ, oktybr 2007)
ABŞ Dövlət Departamenti
2007
Trafficking in Persons Report, June 2007, Office of the Under Secretary for Democracy and Global
Affairs and Bureau of Public Affairs, Washington, DC, USA, revised June 2007. (İnsan alveri
Hesabatı, iyun 2007, Demokratiya və Qlobal İşlər Katibi Müavininin Ofisi və İctimai İşlər Bürosu,
Vaşinqton, DC, ABŞ, 2007‐ci ilin iyununda yenidən işlənmişdir.)
173
İnsan alveri̇ qurbanlarina ti̇bbi̇ xi̇dmətləri̇n göstəri̇lməsi̇
SƏHİYYƏ İŞÇİLƏRİ ÜÇÜN RƏHBƏR SƏNƏD

2007
Health Consequences of Trafficking in Persons, fact sheet, Department of State Office to Monitor
and Combat Trafficking in Persons, Washington, DC, USA, 8 August 2007. . (İnsan alverinin
sağlamlıq fəsadları, informasiya bülleteni: Dövlət Departamentinin insan alverinə nəzarət və
onunla mübarizə Ofisi, Vaşinqton, DC, ABŞ, 8 avqust, 2007)
Kaliforniya Universiteti, Devis
“A guide to agricultural heat stress”, newsletter, Agricultural Personnel Management Program,
Davis, California, USA, undated. (“Kənd təsərrüfatı günvurmaları ilə bağlı təlimat”, informasiya
bülleteni,  kənd təsərrüfatı işçilərinin idarəetmə proqramı, Devis, Kaliforniya, ABŞ, tarixi qeyd
edilməmişdir)
West, A.
2003
“At the margins: street children in Asia and the Pacific”, Asian Development Bank, Poverty and
Social Development Papers, no. 8, October 2003. (“Mərhəmət intizarında olanlar: Asiya və Sakit
Okean hövzəsi ölkələrində küçə uşaqları”, Asiya İnkişaf Bankı, Yoxsulluq və Sosial İnkişafla bağlı
araşdırma sənədləri, №8, oktyabr 2003‐cü il.)
Willis, B. və B. Levy
2002
“Child prostitution: global health burden, research needs, and interventions”, The Lancet, vol.
359, no. 9315, 20 April 2002, pp. 1417‐1422. (“Uşaq fahişəliyi: qlobal səhiyyə yükü, tədqiqat
ehtiyacları və müdaxilələr”, “The Lancet”, 359‐cu buraxılış, №9315, 20 aprel 2002‐ci il, səh. 1417‐
1422.)
Wolffers, I.  və digərləri
2003
“Migration, human rights, and health”, The Lancet, vol. 362, no. 9400, 13 December 2003, pp.
2019‐2020. (“Miqrasiya, insan hüquqları və sağlamlıq”, The Lancet, 362‐ci cild, № 9400, 13
dekabr 2003, səh. 2019‐2020.)
Dünya Bankı
Disability in Africa Region, web information/portal, available at «http://web.worldbank. org/WB‐
SITE/EXTERNAL/TOPICS/EXTSOCIALPROTECTION/EXTDISABILITY/0,,contentMDK:20183406
~menuPK:417328~pagePK:148956~piPK:216618~theSitePK: 282699,00.html» World Bank, un‐
dated (accessed 4 January 2009). (Afrika Regionunda əlillik, veb‐məlumat/portal, http://web.
worldbank.org/WBSITE/EXTERNAL/TOPICS/EXTSOCIALPROTECTION/EXTDISABILITY/ 0,,content‐
MDK: 20183406~menuPK:417328~pagePK:148956~piPK:216618~theSitePK: 282699,00.html»
Dünya Bankı, tarixi göstərilməmişdir (giriş tarixi: 4 yanvar 2009))
Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı
2007
Guidance on Global Scale‐Up of the Prevention of Mother‐ to‐Child Transmission of HIV: Towards
universal access for women, infants and young children and eliminating HIV and AIDS among
children, WHO, Geneva, 2007. (İİÇ‐in anadan uşağa ötürülməsinin qlobal səviyyədə  qarşısının
alınması ilə bağlı Təlimat: qadınlar, körpələr və kiçik uşaqlar üçün universal imkanlar və uşaqlar
arasında İİÇ və QİÇS‐in aradan qaldırılması, Cenevrə, 2007.)
2007
The WHO Strategic Approach to strengthening sexual and reproductive health policies and pro‐
grammes, WHO, Geneva, 2007. (Cinsi və reproduktiv sağlamlıq siyasətlərinin və proqramlarının
təkmilləşdirilməsinə ÜST‐nin Strateji Yanaşması, ÜST, Cenevrə, 2007.)
2007
WHO Recommended Interventions for Improving Maternal and Newborn Health, Integrated Man‐
agement of Pregnancy and Childbirth Guidelines, WHO, Geneva, 2007. (ÜST‐nin anaların və yeni
doğulmuş körpələrin sağlamlığını yaxşılaşdırmaq məqsədilə tövsiyə etdiyi müdaxilələr, Hamiləliyə
kompleks nəzarət və  doğuş Təlimatları, Cenevrə, 2007.)
2006
Pregnancy, Childbirth, Postpartum and Newborn Care: A guide for essential practice, Integrated
Management of Pregnancy and Childbirth Guidelines WHO, Geneva, 2006. (Hamiləlik, doğuş,
doğuşsonrası dövr və yeni doğulmuş körpələrə qayğı: əsas təcrübə təlimatı, Hamiləlik və doğuşa
kompleks nəzarətlə bağlı Təlimatlar, ÜST, Cenevrə, 2006.)
174
İnsan alveri̇ qurbanlarina ti̇bbi̇ xi̇dmətləri̇n göstəri̇lməsi̇
SƏHİYYƏ İŞÇİLƏRİ ÜÇÜN RƏHBƏR SƏNƏD

2006
Standards for Maternal and Neonatal Care, Integrated Management of Pregnancy and Childbirth
Guidelines, WHO, Geneva, 2006. (Analıq və Neonatal qayğı Standartları, Kompleks hamiləlik və
doğuş idarəetmə Təlimatları, ÜST, Cenevrə, 2006‐cı il.)
2005
Child and Adolescent Mental Health Policies and Plans, mental health policy and service təlimat
package, WHO, Geneva, 2005. (Psixi Sağlamlıq Atlası, düzəliş olunmuş versiyası, ÜST, Cenevrə,
2005. 2005 Uşaq və Yeniyetmələrlə bağlı Psixi Sağlamlıq siyasəti prinsipləri və planları, psixi
sağlamlıq siyasəti və xidmət təlimat paketi, Cenevrə)
2005
Emergency Contraception, Fact Sheet no. 244, WHO, Geneva, revised October 2005. (Fövqəladə
vəziyyətlərdə Kontrasepsiya, İnformasiya Bülleteni, № 244, ÜST, Cenevrə, 2005‐ci ilin oktyabrında
yenidən işlənmişdir.)
2005
Mental Health Atlas, Revised Edition, WHO, Geneva, 2005. (Psixi Sağlamlıq Atlası, düzəliş olunmuş
versiyası, ÜST, Cenevrə, 2005.)
2005
WHO Resource Book on Mental Health, Human Rights, and Legislation, WHO, Geneva, 2005.
(ÜST‐nin Psixi Sağlamlıq, İnsan Hüquqları və Qanunvericiliklə bağlı Sorğu Vəsaiti, ÜST, Cenevrə,
2005.)
2005
Sexually Transmitted and Other Reproductive Tract Infections: A guide to essential practice, WHO,
Geneva, 2005. (Cinsi yaxınlıqla keçən və cinsiyyət yollarının digər xəstəlikləri: Əsas təcrübə
təlimatı, ÜST, Cenevrə, 2005.)
2005
WHO Online Sex Work Toolkit: Targeted HIV/AIDS prevention and care in sex work settings, web
information available at «www.who.int/hiv/pub/prev_care/swtoolkit/en/» WHO, Geneva, 2005.
(ÜST‐nin seks işi ilə bağlı onlayn məlumat dəsti: Seks xidmətində İİC‐in/QİCS‐in məqsədyönlü
şəkildə qarşısının alınması və tibbi qayğı, veb‐məlumat www.who.int/hiv/pub/prev_care/
swtoolkit/en/, ÜST, Cenevrə, 2005.)
2004
Antiretroviral Drugs for Treating Pregnant Women and Preventing HIV Infection in Infants: Guide‐
lines on care, treatment and support for women living with HIV/AIDS and their children in re‐
source‐constrained settings, WHO, Geneva, 2004. (Hamilə qadınların müalicəsi və körpələrdə İİÇ
infeksiyasının qarşısının alınması üçün antiretrovirus dərmanlar: məhdud resurslu şəraitlərdə
İİÇ/QİÇS ilə yaşayan qadınlar və onların uşaqları üçün tibbi xidmət, müalicə və dəstəklə bağlı
təlimat, ÜST, Cenevrə, 2004)
2003
International Migration, Health & Human Rights, Health and Human Rights Publication Series,
no. 4, December 2003.
2002
Guidelines for medico‐legal care for victims of sexual violence, WHO, Geneva, 2003. (Beynəlxalq
Miqrasiya, Sağlamlıq və insan hüquqları, Səhiyyə və İnsan Hüquqları Nəşrləri, №4, cinsi zorakılıq
qurbanları üçün tibbi‐hüquqi qayğı təlimatı, ÜST, Cenevrə, dekabr 2003‐cü.)
2001
International Classification of Functioning, Disability and Health, WHO, Geneva, 2001. (İş
qabiliyyəti, Əlillik və Sağlamlığın Beynəlxalq təsnifatı, ÜST, Cenevrə, 2001‐ci il.)
2001
Recommended Strategies for Prevention and Control of Communicable Diseases, WHO, Geneva,
2001. (Yoluxucu Xəstəliklərin Qarşısının alınması və onlara nəzarətlə bağlı tövsiyə olunan strate‐
giyalar, ÜST, Cenevrə, 2001.)
1999
Ethical Practice in Laboratory Medicine and Forensic Pathology, WHO Regional Publications, East‐
ern Mediterranean Series, no. 20, WHO Regional Office for the Eastern Mediterranean, 1999.
(Laboratoriya Təbabəti və Patoloji Məhkəmə xidmətləri, ÜST‐nin Regional Nəşrləri, Şərqi Aralıq
Dəniz nəşrləri,  № 20, ÜST‐nin Şərqi Aralıq Dənizi hövzəsi üzrə Regional Ofisi, 1999.)
1998
Mental Disorders in Primary Care, A WHO Educational Package, WHO, Geneva, 1998. (İlkin tibbi
yardım zamanı psixi xəstəliklər, ÜST‐nin Təhsil Paketi, ÜST, Cenevrə, 1998.)
1997
Syndromic Case Management of Sexually Transmitted Diseases: A guide for decision‐makers,
health care workers and communicators, WHO Regional Office for the Western Pacific, Manila,
1997. (Cinsi yolla keçən xəstəliklərlə bağlı sindromik hallar: qərar qəbul edən şəxslər, səhiyyə
işçiləri və əlaqələndiricilər üçün təlimat, ÜST‐nın Sakit Okeanın Qərb Hissəsi üzrə Regional Ofisi,
Manila, 1997)
“Screening and brief intervention for alcohol problems in primary health care”, web information
available at «www. who.int/substance_abuse/activities/sbi/en/index.html» WHO, Geneva, un‐
175
İnsan alveri̇ qurbanlarina ti̇bbi̇ xi̇dmətləri̇n göstəri̇lməsi̇
SƏHİYYƏ İŞÇİLƏRİ ÜÇÜN RƏHBƏR SƏNƏD

dated, accessed 3 January 2009. (“İlkin tibbi yardım zamanı alkoqol problemləri ilə bağlı təhlillər
və qısa müdaxilə”, web məlumat: www.who.int/substance_abuse/ activities/sbi/en/index.html,
ÜST, Cenevrə, tarixi göstərilməmişdir, giriş tarixi: 3 yanvar 2009.)
World Health Organization Department of Reproductive Health and Research and  Johns Hopkins 
Bloomberg School of Public Health Center for Communication Programs INFO Project (Ümumdünya 
Səhiyyə Təşkilatının Reproduktiv Sağlamlıq və Araşdırma Departamenti və Johns Hopkins Bloomberg
Məktəbinin Kommunikasiya Proqramları üzrə İctimai Səhiyyə Mərkəzinin INFO Layihəsi)
2008
Family Planning: A global handbook for providers (2008 Edition), CCP and WHO, Baltimore and
Geneva, 2008. (Ailə Planlaması: Təchizatçılar üçün qlobal təlimat sənədi (2008‐ci il nəşri), CCP
və ÜST, Baltimor və Cenevrə, 2008.)
Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı və Beynəlxalq Əmək Təşkilatı
2007
Post‐Exposure Prophylaxis to Prevent HIV Infection: Joint WHO/ ILO guidelines on post‐exposure
prophylaxis (PEP) to prevent HIV infection, WHO, Geneva, 2007. (İİÇ infeksiyasının qarşısını almaq
üçün təmas sonrası profilaktika: ÜST‐nin/BƏT‐in təmas sonrası profilaktika (PEP) üzrə birgə
təlimatları, ÜST, Cenevrə, 2007.)
Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı və BMT‐nin Qaçqınlar üzrə Ali Komissarlığı
2004
Clinical Management of Rape Survivors: Developing protocols for use with refugees and internally
displaced persons, revised edition, WHO and UNHCR, Geneva, 2004. (Zorlama qurbanlarına kliniki
nəzarət: qaçqın və məcburi köçkünlər üçün istifadə olunan protokolların hazırlanması, yenidən
işlənmiş nəşr, ÜST və UNHCR, Cenevrə, 2004.)
Zimmerman, C. və C. Watts,
2003
WHO Ethical and Safety Recommendations for Interviewing Trafficked Women, World Health Or‐
ganization, Geneva 2003. (İnsan alveri qurbanı olan qadınların müsahibə olunması ilə bağlı ÜST‐
nın Etik və Təhlükəsizlik Tövsiyələri, Cenevrə, 2003)
Zimmerman, C. və digərləri
2008
“The health of trafficked women: A survey of women entering posttrafficking services in Europe”,
American Journal of Public Health, vol. 98, no. 1, January 2008, pp. 55‐59. (“İnsan alverinə məruz
qalmış qadınların sağlamlığı: Avropada insan alverinə məruz qaldıqdan sonrakı xidmətlərdən
istifadə edən qadınlarla sorğu”, Amerika İctimai Səhiyyə Jurnalı, 98‐ci cild, № 1, yanvar 2008,
səh. 55‐59.)
Zimmerman, C. və digərləri
2006
Stolen Smiles: The physical and psychological health consequences of women and adolescents
trafficked in Europe, London School of Hygiene and Tropical Medicine, London, 2006.
(Oğurlanmış təbəssümlər: Avropada insan alveri qurbanları olan qadınların və yeniyetmələrin
fiziki və psixoloji sağlamlıq problemləri, London Gigiyena və Tropik Təbabət Məktəbi, London,
2006)
Zimmerman, C. və digərləri
2003
The Health Risks and Consequences of Trafficking in Women and Adolescents: Findings from a
European study, London School of Hygiene and Tropical Medicine, London, 2003. (İnsan alveri
qurbanları olan qadınların və yeniyetmələrlə bağlı sağlamlıq riskləri və fəsadları: Avropa üzrə
araşdırmanın nəticələri, London Gigiyena və Tropik Təbabət Məktəbi, London, 2003)
176
İnsan alveri̇ qurbanlarina ti̇bbi̇ xi̇dmətləri̇n göstəri̇lməsi̇
SƏHİYYƏ İŞÇİLƏRİ ÜÇÜN RƏHBƏR SƏNƏD

Digər resurslar
Mərkəzlər, institutlar, təşkilatlar və İnternet səhifələri
Birləşmiş Millətlər Təşkilatının İnsan alverinə qarşı mübarizə üzrə Qlobal Təşəbbüsü (UN.GIFT)
http://www.ungift.org
Amerika Birləşmiş Ştatlarının Xəstəliklərə Nəzarət və Profilaktika Mərkəzləri 
http://www.cdc.gov/
Amerika Birləşmiş Ştatlarının Xəstəliklərə Nəzarət və Profilaktika Mərkəzlərinin 
Tikintidə peşə təhlükəsizliyi və sağlamlıqla bağlı Elektron kitabxanası 
http://www.cdc.gov/elcosh/
Gender Violence & and Health Centre, London School of Hygiene & Tropical Medicine 
(Gender zorakılığı və və Səhiyyə Mərkəzi, London Gigiyena və Tropik Təbabət Məktəbi
http://www.lshtm.ac.uk/genderviolence/recent.htm
Uşaqlarda Travmatik Stres üzrə Milli Şəbəkə
www.nctsn.org
Əlillik, zorakılıq və fərdi hüquqlar Layihəsi (zorakılıq və əlillik barədə resurs kataloqu
http://disability‐abuse.com/ 
Respond (Bu, əlilliyi olan şəxsləri dəstəkləyən təşkilatlara bir nümunədir)
http://www.respond.org.uk
İnsan alverinə qarşı mübarizə üzrə veb‐resurs nümunəsi 
http://www.humantrafficking.org
Əlilliyi olan şəxslərin ləyaqət və hüquqları ilə bağlı onlayn resurs nümunəsi
http://www.un.org/disabilities/default.asp?navid=11&pid=25
Uşaq alveri ilə bağlı onlayn resurs nümunəsi
http://www.childtrafficking.com
177
İnsan alveri̇ qurbanlarina ti̇bbi̇ xi̇dmətləri̇n göstəri̇lməsi̇
SƏHİYYƏ İŞÇİLƏRİ ÜÇÜN RƏHBƏR SƏNƏD

Bu sənədin hazırlanmasına texniki dəstək vermiş və onun təhlilini həyata keçirmiş 
aşağıdakı təşkilatların əməkdaşlarına dərin təşəkkürümüzü bildiririk:
Animus Fondu
“Fundación Social Fénix”
Qana Səhiyyə Xidmətləri
“Global Health Promise”
Harvard İctimai Səhiyyə Məktəbi
Beynnəlxalq Əmək Təşkilatı
Beynnəlxalq Miqrasiya Təşkilatı
İİÇ/QİÇS Mərkəzi ilə bağlı Birgə BMT Proqramı
Maudsely Xəstəxanasının Qorxu, Pozuntular və Travma Mərkəzi
London Kral Koleci
London Psixiatriya İnstitutu
Gigiyena və Tropik Təbabət Məktəbi
Mahidol Universitetinin Əhali və Sosial Araşdırma İnstitututu
BMT‐nin İnsan Hüquqları üzrə Ali Komissarlığı
Ümumamerika Səhiyyə Təşkilatı
Kaliforniya Universitetinin Devis Tibb Məktəbi
Britaniya‐Şri‐Lanka Travma Qrupu
BMT‐nin Əhali Fondu
ABŞ‐ın Beynəlxalq İnkişaf Agentliyi (Qlobal Səhiyyə Bürosu)
Viktoriya Məhkəmə‐Tibbi Ekspertiza İnstitutu
Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı
178
İnsan alveri̇ qurbanlarina ti̇bbi̇ xi̇dmətləri̇n göstəri̇lməsi̇
SƏHİYYƏ İŞÇİLƏRİ ÜÇÜN RƏHBƏR SƏNƏD

17 route des Morillons
1211 Geneva 19
Switzerland
Tel: [phone] | Fax: [phone] 
E‐mail: [e-mail] | Internet: http://www.iom.int

---

Document Outline

• Пустая страница
• Пустая страница
• Пустая страница