Budjet nazorati

1-jadval 
Tovar moddiy zahiralarii o’rnatilgan me’yorlarni aniqlash uchun 
belgilangan ko’rsatkichlar 
№ 
Tovar-moddiy zahiralar nomi 
Belgilangan
kun
me’yorlari 
1 
Oziq-ovqat mahsulotlari (mavsumiy tayyorlashdan 
tashqari) 
15 kun 
2 
Mavsumda tayyorlanadigan oziq-ovqat mahsulotlari 
150 kun 
3 
Dori-darmonlar, reaktivlar, bog’lash materiallari va
dorixona anjomlari 
60 kun 
4 
Barcha budjet tashkilotlari uchun yoqilg’i (bolalar va 
dovolash tashkilotlaridan tashqari) 
75 kun 
5 
Bolalar va davolash tashkilotlari uchun yoqilg’i 
90 kun 
6 
Xo’jalik va kontselyariya materiallari 
45 kun 
7 
O’quv ilmiy va boshqa maxsus maqsadlar uchun 
materiallar 
120 kun 
8 
Ozuqa va em-xashak 
120 kun 
9 
Qurilish ta’mirlash materiallari 
45 kun 
 
Materiallar bo’yicha yil oxiridagi qoldiqni me’yorlarini aniqlash uchun 
“Nomoliyaviy aktivlar harakati to’g’risida” hisobotning 060-069 subschyotlari 
bo’yicha yil davomida tashkilot extiyojlari uchun sarflangan materiallar qiymati 
olinib, yoqilg’i va moylash materiallari bo’yicha isitish mavsumidagi kunlar 
soni (asosan 5 oylik isitish mavsumi -150 kun olinadi), tibbiyot muassasalari 
bo’yicha oziq-ovqat mahsulotlarining har bir guruhi bo’yicha ko’rsatilgan 
summa 360 ga, boshqa budjet tashkilotlari bo’yicha tashkilot extiyojlari uchun 
sarflangan materiallar va oziq-ovqat mahsulotlari har bir guruhi bo’yicha 305 
ga bo’linadi va chiqqan natija materiallar bo’yicha belgilangan kun 
me’yorlariga ko’paytiriladi.Chiqqan natija me’yor hisoblanib balansning 060-
069 subschyotlari qoldig’i bilan solishtiriladi. Agar materiallar qoldig’i chiqqan 
me’yordan ortiq bo’lsa, o’sha summaga keyingi yil xarajatlar smetasida 
materiallar xarajat moddasi summasini moliyalashtirish kamaytiriladi. 
Shartli misol tariqasida quydagini keltiramiz.
Budjet tashkilotida 2014 yil yillik hisobotga asosan materiallarni 
o’rnatilgan me’yorlar bo’yicha hisob-kitob qilinganda xo’jalik va kontselariya 

---

mollari, yoqilg’i moylash materiallari bo’yicha me’yordan ortiqcha qoldig’i
mavjudligi aniqlandi. Hisob-kitobni amalga oshirish uchun 5-son shakldagi
“Nomoliyaviy aktivlar xarakati to’g’risida”gi hisobotdan foydalanamiz. 
A) Hisobotga ko’ra xo’jalik va kantselyariya mollari qoldig’i yil oxiriga
78000 ming so’mni tashkil etgan. Yil davomida 190000 ming so’mlik xo’jalik va 
kantselyariya mollari sarfi amalga oshirilgan. Me’yordan ortiqcha qoldiqni 
mavjudligini aniqlash uchun quyidagi amallar bajariladi: 
1) 190000 ming so’m / 305= 623 ming so’m 
2) 623 ming so’m * 45= 28032.8 ming so’m 
3) 28032,8 ming so’m – 78000 ming so’m = - 49967,2 ming so’m. 
Demak, me’yordan ortiqcha 49967,2 ming so’mlik xo’jalik va
kantselyariya mollari qoldig’i mavjudligi aniqlandi. 
B) Hisobotga ko’ra yoqilg’i va moylash materiallari qoldig’i yil ohiriga 
54000 ming so’mni tashkil etgan. Yil davomida 205000 ming so’mlik yoqilg’i va 
moylash materiallari sarfi amalga oshirilgan. Me’yordan ortiqcha qoldig’i
mavjudligini aniqlash uchun quyidagi amallar bajariladi:
1) 205000 ming so’m / 305 = 672,1 ming so’m 
2) 672.1 ming so’m * 75 = 50409,8 ming so’m 
3) 50409,8 ming so’m – 54000ming so’m = -3590,2 ming so’m. 
Demak, me’yordan ortiqcha 3590,2 ming so’mlik yoqilg’i va moylash 
materiallari qoldig’i mavjudligi aniqlandi (4.1.2 - jadval).