" Ey iman gətirənlər! Əgər bir fasiq sizə (pis) bir xəbər gətirsə, dərhal (onun doğruluğunu) yoxlayın. Yoxsa bilmədən bir qövmə pislik edər, sonra da etdiyinizə peşman olarsınız!"
Səhihi Buxari c-1, Kitabul iman ; səhihi Muslum c-1, “Səbabu muslimi fsuqun və qitaluhu kufr” babı; Sunəni Nəsai c-7, s-111-112, bu barədə 12 hədis nəql olunmuşdur.
1 - Nasibi - Əli (ə) və onun övladları ilə döşmənlik edən, onlara söyüş və lənət göndərən şəxslərdir.(Mütərcim).
2 - Hudəssara c-2
3 - İbn Əbil Hədid “Nəhcul Bəlağənin şərhi” c-4, s-43
1 - “Səhihi Buxari və Səhihi Müslüm” elm və təhqiq baxımından.” muraciət edin.
2 - Hədyus-sari c-2.
3 - Səhihi Buxari c-2, bab Əlamətun-nubuvvəti fil İslam; Əbu Hureyrənin tərcüməsi “Təbəqat vəl isabə”-də
1 - Nəhcuul bəlağənin şərhi; İbn Əbil Hədid c-4,s-43.
2 - Səhihi Buxari; Kitabul buyun və kitabul muzariə; Musnədi Əhməd ibn Hənbəl bab Məsanidi Əbu Hureyrə.
3 - Buxari c-7, Kitabun-nəfəqat bab-1.
1- Mərhum Seyyid Şərafuddin yazdığı -“Əbu Hureyrə kimi” kitabı, Mərhum Əbu Royə Misri-nin yazdığı “Şeyxul muzirə” və s.. kimi kitablar.
Əbu Hureyrədən nəql olan hədislər başqa səhabələrdən o cümlədən İbn Abbas, Əli (ə), Əbu Zər, Miqdad, Səlman Farsi, hətta Əbu Bəkr, Ömər, Səd ibn Vəqqas və Ayişənin nəql etdiyi hədislərdən çox gözə dəyir. Hansı ki, onun söylədiyi hədislərin əksəriyyətini heç kəs eşitməmiş və nəql etməmişlər. Səhihi Buxari kitabında nəql olunan hədislərin çoxu isə Əbu Hureyrədən nəql olunmuş rəvayətlərdir. Ummul möminin Ayişə onu bu işlərinə görə ittiham edərək “yalançı” olmasını bildirmişdir. İkinci xəlifə Ömər özü, Əbu Hüreyrəni bu işlərinə görə cəzalandırmışdır.
“Təvilul muxtəlifil hədis” – ibn Quteybə Deynəvəri s-38-39, təzə çap s-41.
فاِنَّ أَبا هريرةصحب رسول الله (ص) نحواُ مِنْ ثلاث سنين,وأكثرالروايةعنه وعمّربعده نحواُمِنْ خَمْسينَ سنة,وكانت وَفاتُهُ,سنة تسع وخمسين,وفيهاتوفيت امًّ سلم,زوج النّبيّ(ص),وتوفيت عائشة رضي الله عنها,قبلهابسنة.فلمّاأتي من الرّوايةعنه,مالمْ يأتِ بِمثله من صحبه منجلة أصحابه والسابقين الاوّلين اليه,أتّهموه وانكرواعليه,وقالواكيْفَ سمِعْتَ هذَاوحْدك؟ ومن سمعه معك؟ وكان عائشة رضي الله عنها,أشَدّهمْ إِنكاراًعلَيْه,لتطاول الايام بهاوبه. وكان عمرُأيضاً,شديداًعلي من أكثرالرواية,أوأتي بخبرفي الحكم,لاشاهدله عليه....
2 -Təzkiratul hufaz c-1, s-21-22 və səhihi Muslim c-7, bab “Səhabənin fəzilətləri”
3 - Hədyus-sari c-2.
4 - İbn Əbil Hədid “nəhcul bəlağənin şərhi” c-4, s-79
1 - Təqvalı şəxs tərəfindən vurulan bu zərbə nə gözəl zərbədir. Çünki onu Allaha yaxınlaşmaq üçün vurmuşdur.
2 - Tərcümeye halları zikr olunan şəxslərin hamısı İmran ibn Həttan istisna olmaqla hamısı Buxari və Müslümin ricalından sayılırlar. Lakin, İmran təkcə Buxarının ricalındandır. Yeddinci babda Kitabul libas bab – Nəqzus-suvər və bab-Lobsulhərir və s.. yerlərdə ondan hədislər nəql olunmuşdur.
3 - İrşadus-sari c-1, s-21.
1 - Təthir ayəsi və Qədiri Xum hədisini Müslüm nəql etmişdir. Lakin Qədiri-Xum hadisəsi barədə bir hədis gətirmiş və onu da təhrif etmişdir. Yüzlərlə “Qədiri-Xum” barədə olan səhih hədislərdən məhz onun bu hədisi seçməsi özü təhrifin bir növüdür.
2 - Qayətul məram və əbəqatu vəl qədirə müraciət olunsun.
3 - Səhihi Buxari c-5, Kitabul fəzail bab –“Zikru Muaviyə”
4 - “Mən kuntu mövlahu haza Əliyyun mövlahu”- Mən hər kimin aqasıyamsa Əli (ə) də onun ağasıdır.
Sireye Hələbi c-3,s-369 və Əlğədir c-1-də bu dastanı geniş şəkildə mutaliə edə bilərsiniz.
2 - Əli (ə)-la düşmənlik edən qruplaşmalardan biri.
1 - İmam Sadiq (ə)-ın vəfati 148 –ci il, Buxari isə 256-cı ildə baş vermişdir.
2 - Əvvəlki səhifələrə “Buxarinin şərhi halı” bəhsinə müraciət et.
1 - Bihil cəmi beyni ricalus-səhiheynə muraciət olunsun.
2 - Minhacus-sunnə c-4, s-133
3 - Tarixi Bağdad c-2,s-7; Zuhal İslam c-2, s-112.
1 - Buxari və Müslüm bu ravilərin çoxunda müştərək bəzilərində isə ayrıdırlar.
1 - Axır vaxtlarda İmam Rza (ə) tərəfindən buyurulmuş hədislər nazik iki cildli olan kitabda Cənab Ətaredi tərəfindən toplanılmış və çap olunmuşdur.
2 - İmam Həsən Əsgəri (ə) Buxaridən dörd il sonra vəfat etmişdir.
3 - Şəhid Zeydin buyurduğu rəvayətlər dəfələrlə çap olunmuşdur.Hal hazırda da əlimizdə vardır.
4-Kəhf surəsi ayə - 54.
5 - Biz Allahın köməyi ilə bu iki hədisi və o cümlədən ismət xanedanının barəsində uydurulmuş başqa hədisləri bu kitabın üçüncü cildində qeyd edərək onun barəsində bəhs edəcəyik.
1 - Bütöv bir hədisin bir hissəsini yazıb qalan hissəsini isə kəsib atılmasına deyilir.
1 - İrşadus-sari c-10, s-9, Sunən İbn Davud c-2, s-402, Sunəni İbn Macə c-2, s-227.
1 - İstiab c-3, s-39 vərəqin aşağı hissəsində çap olunmuşdur.
2 - Bu məsələ barədə əhli sünnə kitablarında bəs qədər bəhs olunub araşdırılmışdır. Burada məqsədimiz, şi`ə məzhəbinin bu məsələdə olan nəzərini gətirmək deyildir.
1 - Səhihi Buxari c-9 kitabul etisam bab- ma yəkrihu min kəsrətis-sual və ....
1 - Qeyd etmək istəyirik ki, kitabın bu bölümünü fəqət tovhid bəhsi ilə tamamlayacağıq. Nubuvvət və muxtəlif hədislər barədə səhiheyndə olan mövzuları isə ikinci cilddə açıqlayacağıq.
1 - Qaf surəsi ayə 39
عن جرير قال: كنا جلوساً عندالنبي (ص) فنظر الي القمر ليلة، ليلةالبدر فقال: انكم ترون ربكم كماترون هذاالقمر، لا تضامون في رؤيته، فان استطعتم ان لاتغلوا عتي صلاة قبل طلوع الشمس وقبل غروبها فافعلوا، ثم قرء: وَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ قَبْلَ طُلُوعِ الشَّمْسِ وَقَبْلَ الْغُرُوب .
- Səhihi Buxari c-1, Əsr namazının fəziləti; Fəcr namazının fəziləti; Səhihi Buxari c-6, “Qaf” surəsinin təfsiri; Səhihi Buxari c-9,”Kitabut-tovhid; Səhihi Müslüm c-2, bab-“Sübh və Əsr namazının fəziləti və onların...”
4-...عنصهيبعنالنبي(ص) قال: اذادخلاهلالجنةالجنةقال: يقولاللهتباركوتعالي: تريدونشيئاًازيدكم! فيقولون: المتبيضوجوهنا؟المتدخلناالجنةوتجنبنامنالنار!! قال: فيكشفالحجاب،فمااعطواشيئاًاحباليهممنالنظراليربهمعزوجل.
1 - عنابيبكربنعبداللهبنقيسعنابيهعنرسولالله(ص) قال: جنتانمنفضةآنيتهماومافيهما،وجنتانمنذهبآنيتهماومافيهما،ومابينالقوموبينانينظروااليربهم،الارداءالكبرياءعليوجههفيجنةعدن.
3 - Musnəde Əhməd ibn Hənbəlin şərhi c-14 s-137 hədisin şərhi 7703.
4 - Səhihi Müslümin şərhi c-3, s-5
5 - Tarixul-xəmis c-1, s-113-114
1 - Umdətul qari c-18,s-172 ?
2 - İrşadus-sari c-2, s-109
3 - Fəthul bari c-18, s-195
4 - Əlmənar c-9, s-144
1 - İbn Həcər Məkki 973-cü hicri tarixində dünyadan getmişdir. O, əhli sünnə alimlərindən biri və çoxlu kitab sahibi idi. O cümlədən onun yazdığı kitablar şiənin rəddi barədə"Səvaiqu Muhrəqə" və "Əlfəta vəl hadisə " və s... misal vurmaq olar. Əlfətavəl hədisə kitabını 1390-cı h\q tarixində Misrdə yeni çapa verilmiş və beş sual - cavab 147-149-216-218-ci səhifədə geniş şəkildə izah olunmuşdur.
1 - Dəyişmiş və başqa mə`naya yozmuş
2 - Fəthul bari c-17, s- 309
1 - Əlmənar c-9, s-134
2 - Əlmənar c-9, s-144
1 - İbn Hişamin sirəsi, Taha Əbdur-raufun qələmi ilə ; Misr çapı 1391.
2 - Həsən – şiə məzhəbinin nəzərinə əsasən ,o hədisə deyilir ki onun sənədi mə`suma qədər neçə sənədlə muttəsildir və hədisin raviləri də imami məzhəbdirlər. Lakin onların ədaləti barədə rical kitablarında bir söz deyilməmişdir. Əhli sünnə nəzərində isə həsən, o hədislərə deyilir ki, onun raviləri adil, lakin hədisi əzbərləməkdə çox zəifdirlər.