248
qonun yo‘l qo‘yadigan sohalar asosida yuzaga keladi va ko‘payib
boradi.
Xususiy
– xususiy tashabbus orqali o‘z mablag‘larini ishga tushirish asosida
tashkil etiladigan tadbirkorlik.
Xususiy
– ayrim shaxslarga va ayrim oilalarga qarashli bo‘lib, yakka xususiy
mulk hisoblanadi.
Hujjatlash- – bu korxona xo‘jalik faoliyatini kuzatib borish, hisobga olinadigan
xo‘jalik operatsiyalarini nazorat qilish va aks ettirishning asosiy
usulidir. Har bir xo‘jalik operatsiyasi tegishli hujjatda
rasmiylashtiriladi. Bu holat odatda operatsiyalar sodir bo‘layotgan
paytda amalga oshiriladi va hisobning boshlang‘ich davri hisoblanadi.
Hujjatlardan keyinchalik xo‘jalik operatsiyalari haqidagi
ma’lumotlarni guruhlashtirish va qayta ishlov berishda foydalaniladi.
Hujjatlarda mansabdor mas’ul shaxslarning imzosi bo‘lmasa, bunday
hujjatlar haqiqiy hisoblanmaydi.
Ch
Chakana
– davlat va kooperativ savdosi, dehqon bozorida iste’mol mollarini
sotilish narxlari.
Chakana
– savdo-sotiq tarmoqlari orqali aholiga iste’mol mollarini sotish.
Chek
– belgilangan ko‘rinishdagi pul hujjati: 1) bankdagi o‘z hisobidan
muayyan pul miqdorini Ch.da ko‘rsatilgan shaxsga berish yoki uning
hisobiga pul o‘tkazish bo‘yicha yozma topshiriq. Chek ikki
ko‘rinishda bo‘ladi: a) oluvchining nomi yozilgan chek; b) ko‘rsatuv-
chiga berilgan chek.
Chek
– korxona chek daftarchalarini unga xizmat ko‘rsatuvchi bank
muassasasidan oladi. Mehnatga haq to‘lash, pensiyalar, kasallik
varaqasi bo‘yicha nafaqalar, mukofotlar, xizmat safarlari va xo‘jalik
xarajatlari uchun naqd pullarni bank cheki asosida korxonaning hisob-
kitob schyotidan shu korxona kassasiga beradi.
Cheklan-
– ma’lum chegara doirasida cheklangan mas’uliyat. Qarz majburiyati
yoki o‘ziga biror bir hujjatga imzo chekilayotganda mas’uliyatni
muayyan doiralarda cheklovchi shartni, punktni kiritish.
Dostları ilə paylaş: 
