Buxoro davlat universitetining pedagogika instituti pedagogik ta

O‘yinli darslarni o‘qitish jarayonidagi didaktik funksiyalari
Ta`limiy o‘yinlar orqali avvalo 
bolalardagi shaxsiy faollik
, mustaqillik, 
ijodkorlik tarkib toptiriladi va shakllantirishga e`tibor qaratiladi. Oldilariga 
qo‘ygan aniq vazifani qo‘lga kiritishda yaqindan yordam beradi, masalaga ongli 
tushunib yondashish malakasini oshiradi. 
Ma`lumki, maktab ostonasida ilk bor qadam qo‘ygan o‘quvchi undan qat`iy 
tartib-intizomni talab etuvchi 
muhitga tezgina moslashib
, kirishib keta olmaydi, 
o‘zini ushbu muhitda yolg‘iz his etadi. 
Shuning 
uchun 
kichik 
yoshdagi 
o‘quvchining faoliyat turidagi 
moslashuvchanligini samarali hal etish uchun, uning o‘yin faoliyatiga o‘tish 
davrini metodik jihatdan to‘g‘ri tashkil etishni talab etadi. 

---

567 
Ta`limning o‘yini faol texnologiyalari o‘quvchining maktab ta`lim-
tarbiyasiga 
hadiksirab qarashdan asraydi
, uni ta`lim jarayonining faol subyektiga 
aylantiradi. 
Ta`limiy o‘yinlarni o‘tkazish davomida o‘qituvchi o‘tilayotgan mavzu asosida 
yondashish zarurligiga e`tibor qaratishi lozim. Ta’limiy o‘yinlar o‘quvchilarni 
tasavvurlarini, qobiliyatlarini, lug‘at boyliklarini oshishida katta yordam beradi. 
Boshlang‘ich ta’limda o‘tilayotgan materiallarni o‘zlashtirish e’tiborga 
olingan holda quyidagi ta’limiy o‘yinlardan 
foydalanish mumkin
; “Aql charxi” 
o‘yinida o‘tilgan mavzular bo‘yicha topshiriqlar beriladi. Topshiriqda bir ma’lum 
son beriladi, o‘quvchilar (?) belgisi bilan so‘ralgan savollarga yuqorida 
ko‘rsatilgan ma’lum son asosida javob beradilar. 
Aytaylik, 1 tonna ma’lum, 1tonna necha kilogramm? 1 tonna necha sentner? 
kabi savollarga javob yozib berishlari kerak. 
Namuna:1-guruh. 
1 tonna ? kilogram 
1 tonna ? sentner 
2-guruh: 2 kun ? soat ? sutka 
3-guruh: 10 dm ? mm ? sm 
“Kim ko‘p topa oladi?” o‘yini ham darslarda yaxshi samara beradi. 
Ko‘paytirish jadvalini mustahkamlash uchun guruhlarga har xil ko‘paytmalar 
beriladi. Ular ko‘paytmalarni berilgan vaqtda to‘g‘ri bajarib berishlari kerak. Qaysi 
guruh berilgan topshiriqni tog‘ri va ko‘p topsa, shu guruh o‘yin g‘olibi bo‘ladi. 
Ko‘paytirishga doir namunalar: 1 osonlashtiradi - guruh 36 4*9=36 9*4=36 
6*6=36 18*2=36 
2-guruh: 32 4*8=32 8*4=32 16*2=32 32*1=32 
3-guruh: 48 6*8=48 8*6=48 2*24=48 24*2=48 12*4=48 4*12=48 48*1=48 
“Kim chaqqon’’ o‘yini ham darslarda turli shakllarda o‘tishi mumkin. 

---

568 
Xulosa 
qilib aytganda
, o‘yinlar faqatgina vaqtning o‘tishi yoki bolalar uchun 
shunchaki odatiy hol emas. O‘yin davomida ularning tafakkuri, dunyoqarashi, 
fikrlash doirasi kengayib boradi. O‘yin orqali yondashuv ta’lim jarayonini 
osonlashtiradi, bu fanga qiziqishni kuchaytirib, bolani chuqur bilim olishga 
undaydi. 
Matematika darslarini innovatsion pedagogik va axborot –kommunikatsiya 
texnologiyalaridan 
foydalanib