Buxoro davlat universitetining pedagogika instituti pedagogik ta
Yüklə 7,27 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Foydalanilgan adabiyotlar.
1. Bulatov, C. S., & Jabbarov, R. R. (2010). Philosophical and psychological analysis of works of fine arts (monograph). 702 2. Khamidovich, T. N., Nozimovich, T. N., Ibrohimovna, Y. N., Ravshanovich, J. R., & Kholmuratovich, M. K. (2019). Development of students' creative abilities through teaching “landscape painting”. Journal of Critical Reviews. ISSN, 2394- 5125. 3. .Nozimovich, T. N., Ibrahimovna, Y. N., & Ravshanovich, J. R. (2020). Development Of Student's Creative Abilities In The Fine Arts In The Higher Education System. The American Journal of Social Science and Education Innovations, 2(07), 232-238. 4. www.uzlidep.uz TASVIRIY SAN’AT DARSLARIDA KOMPYUTER GARAFIKASIDAN FOYDALANISH. GRAFIK DASTURLAR VA ULARNING QULAYLIKLARI Shukurov Ulug‘bek Jo‘rayevich Buxoro davlat universiteti Pedagogika instituti “Tasviriy san’at va amaliy bezak san’ati” I bosqich magistranti Bugungi kunga kelib, barcha rivojlangan mamlakatlarda fan va texnika, ishlab chiqarish vositalari hamda texnologik jarayonlar deyarli to‘liq kompyuterlashtirilgan. Shuningdek, dunyoning barcha ishlab chiqarish korxonalarida hamda ta’lim tizimida, yangi texnika va texnologiyalami yaratishda loyihalash ishlarini avtomatlashtiruvchi juda katta imkoniyatlarga ega bo‘lgan grafik dasturlar asosida kompyuterdan foydalanib kelinadi. Axborot texnologiyalari hamda yangi dasturlar bugungi kunda davr talabi hisoblanadi. Rivojlanib borayotgan “Raqamli tehnologiya” har jabhani jadallik bilan egallab olmoqda. Bugungi kunda biz talim jarayonida ham, bu qulayliklardan keng foydalanmoqdamiz deb bemalol aytish mumkin. O‘qituvchi va o‘quvchilar uchun ta’lim jarayonini soddalashtirish, qabul qilishga oson , yangicha tehnologiyalar atrofimizni qurshab olgan. Tasviriy san’at darslariga mos, 703 umuman tasvirlashga oid grafik dasturlar yaratilgan bo‘lib, ular bugungi kunda o‘qituvchilar dars jarayonida bir qancha qulayliklar yaratmoqda. Shuni ham takidlash joiz-ki bunday grafik dasturlar ko‘plab yosh rassom va ijodkorlarning qiziqishiga sabab bo‘lmoqda. Yangi tehnologiya o‘quvchilar ijodiy faoliyatida ham o‘z tasirini ko‘rsatmoqda. Turli xil illyustratsiyalar (rasmlar, grafiklar, roliklar, animatsiyalar, bannerlar va boshqalar) yaratishda va tayyor grafik formatdagi ma’ lumotlarni o‘zgartirishda kompyuter grafikasidan keng foydalaniladi. Kompyuter grafikasi va uning tarkibiy qismi bo‘lgan grafik va turli tasvirlar axborot texnologiyasida muhim o‘rinni egallaydi. Kompyuter grafikasi fani asosan elektron rasm va tasvirlar bilan ishlashni o‘rgatadi. Hozirgi kunda grafik dasturlar soni juda ko‘p bo‘lib ular ishlash prinsipiga ko‘ra har xil grafikada ishlashi mumkin . Kompyuter grafikasi – kompyuterdagi grafika yoki kompyuter yordamida yaratilgan grafikadir. Kompyuter grafikasi rasm chizish va modellashtirish vositasi sifatida ishlatiladi. Agar kompyuter grafikasi monitordagi rasm deb tushunilsa, u holda kompyuter grafikasi kompyuter bilan bir vaqtda paydo bo‘lgan deyish mumkin. Ba’zan, kompyuter grafikasini ro‘yobga kelishini kompyuter o‘yinlari paydo bo‘lgan vaqt - yil bilan bog‘laydilar. Boshqacha qilib aytganda, kompyuter grafikasi – bu yangi axborot texnologiyalarining jadal rivojlanib borayotgan yo‘nalishlaridan biri hisoblanib, u avtomatik loyihalash tizimining mazmunini tashkil etadi. Grafik dasturlarda axborot bilan ishlash insonning ko‘rish, eshitish va sezish organlariga qaratilgan bo‘ladi, ya’ni, axborot berish uchun tasvir va tovushdan keng foydalaniladi. Asosiy maqsad, axborotni tasvir va tovushga aylantirishdan iborat. Bugungi kunda juda ko‘plab kompyuter grafik dasturlari mavjud bo‘lsada, ular bir birlaridan o‘zaro qo‘llanilish sohalariga qarab farqlanadi. Har bir soha mutaxassislari o‘z faoliyatlari uchun qulay bo‘lgan grafik dasturni tanlaydilar. Dasturlarning imkoniyatlari ham ma’lum bir sohaga yo‘naltirilgan. 704 Shuning uchun, grafik dasturni tanlashda, avvalom bor, uning imkoniyatlarini inobatga olish lozim. Aksariyat hollarda grafik dasturni qo‘llashdan oldin boshqa bir dasturlarni yoki fanlarni o‘zlashtirishga ehtiyoj seziladi. Hozirda maktablarda informatika , axborot tehnologiyalari darslari olib boriladi va bu darslar davomida o‘quvchilarga “Paint”, “PowerPoint”, “Adobe Photoshop” grafik dasturlari o‘rgatib boriladi. Lekin yildan yilga buning o‘zi kamlik qilmoqda. Vaqt o‘tgan sari grafik dasturlarning yangi avlodlari paydo bo‘lmoqda. Bularga misol sifatida “Inkscape”, ”Sketch”, ”Adobe Illustrator”, ”Affinity Designer”, “Gravit Designer”, “Photocape” kabi grafik dasturlarni keltirish mumkin. Bunday grafik dasturlar tasviriy dizaynga qodir bo‘lib, vizual tarzda ajoyib grafika va tasvirlarni yaratishga imkon beradi. Bu esa o‘z navbatida yosh va zamonaviy rassomlarga ijodning yangicha usullarini kashf qilishga imkoniyat yaratadi. Bundan tashqari saytlami dizayni mukamallashtiriladi. Saytlarni bezash uchun turli xil illyustratsiyalar (rasmlar, grafiklar, roliklar, animatsiyalar, bannerlar va boshqalar) yaratishda va tayyor grafik formatdagi ma’lumotlami o‘zgartirishda kompyuter grafikasidan keng foydalaniladi. Bu dasturlar nafaqat o‘quvchilar yoshlar uchun qulay balki, o‘qituvchilar uchun ham yangicha g‘oyalar taqdim etadi. Dars jarayonida turli kashfiyotlarni amalga oshirish mumkin,o‘z g‘oyalarini yangi ko‘rinishda taqdim etish uchun va eng asosiysi yangi bilimlarni o‘zlashtirish darajasini o‘stirish uchun xizmat qilmoqda. Bu esa o‘quvchilarning qiziqishiga sabab bo‘ladi. Grafik dasturlarda axborot bilan ishlash insonning ko‘rish, eshitish va sezish organlariga qaratilgan bo‘ladi, ya’ni, axborot berish uchun tasvir va tovushdan keng foydalaniladi. Aynan shu holat dars jarayonida juda qo‘l keladi. Axborotlarni qabul qilish jarayonini yaxshilaydi. Bugungi kunda juda ko‘plab kompyuter grafik dasturlari mavjud bo‘lsada, ular bir birlaridan o‘zaro qo‘llanilish sohalariga qarab farqlanadi. Har bir soha mutaxassislari o‘z faoliyatlari uchun qulay bo‘lgan grafik dasturni tanlaydilar. 705 Dasturlarning imkoniyatlari ham ma’lum bir sohaga yo‘naltirilgan. Shuning uchun, grafik dasturni tanlashda, avvalom bor, uning imkoniyatlarini inobatga olish lozim. Aksariyat hollarda grafik dasturni qo‘llashdan oldin boshqa bir dasturlarni yoki fanlarni o‘zlashtirishga ehtiyoj seziladi. Badiiy-ijod , rassomchilik bilan shug‘ullanuvhilar uchun ham grafik dasturlar bo‘lib, ularda surat chizish jarayoni va kelib chiqadigan natija insonni lol qoldiradi.Ularning qulayligi egallanadigan joy va mablag‘ning tejalishidir. Siz o‘z kompyuteringizda yoki smartfoningizda hoxlagan suratingizni chizish imkoniga ega bo‘lasiz. O‘zingiz istagan vaqt va joyda. Aynan ana shunday jihati sababli ham grafik dasturlar an’anaviy rassomlik san’atining o‘rnini asta-sekin egallamoqda. Lekin mening nazarimda bu badiiy rassomchilikning bir yo‘nalishi yoki turi bo‘lar ammo, zinhor uning o‘rnini egallay olmaydi. Grafik dasturlar zamonaviy hayot talabidir. Biz grafik dasturlardan har kungi hayotimizda , suratlarimizni tahrirlash, ularni o‘zgartirish , qirqish va o‘zgartirish uchun foydalanamiz. Grafik dasturlar nafaqat odatiy hayotimiz balki talim jarayonida , o‘qish faoliyatimizda ham o‘z hissasini qo‘shib kelmoqda. Inson hayotini yengillashtiruvchi, estetik zavq beruvchi bunday yangiliklar doimo bizni o‘ziga jalb qiladi. Yüklə 7,27 Mb. Dostları ilə paylaş:
|