Buxoro davlat universitetining pedagogika instituti pedagogik ta
Yüklə 7,27 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Adabiyotlar ro‘yxati
|
(1.1-rasm) (1.2- rasm) Xulosa o‘rnida shuni aytish joizki, tasviriy san’at fanini ko‘rgazmasiz o‘qitish mumkin emas. Xullas, tasviriy san’atning qaysi bir turidan qat’i nazar, o‘quvchilar ham nazariy, ham amaliy 725 bili m- mala kalar oladi lar va hatto ularni kelajak faoliyatlarida qo‘llash, ulardan foydalanish bo‘yicha ham amaliy tushunchalar va yo‘l-yo‘riqlar oladilar. Lekin buning uchun ham tasviriy san’at nazariyasini, amaliyotini va uni o‘qitish metodikasini juda yaxshi biladigan ijodkor va yuqori malakali tasviriy san’at o‘qituvchisi ish yuritishi lozim. Adabiyotlar ro‘yxati: 1. Abdullayev N.U. “San’at tarixi”. 1-tom. Toshkent. O‘qituvchi, 1986 yil. 2. V. Kuzin . Psixologiya (tasviriy san’atni o‘qitish psixologiyasi). M„ 1982. 3. В. Oripov. Predmetlararo bog‘lanish. Т., 1985. 4. S.S.Bulatov, P.P. Shabaratov, N.A. Mansurov. “Naqqoshlik”, “Fan va texnologiya” – 2010. (Metodik qo‘llanma). O‘QUVCHILARINING VOKAL - XOR MALAKALARINI TARKIB TOPTIRISH USULLARI Raximov R.N. BuxDUPI ”San’atshunoslik” kafedrasi o‘qituvchisi 726 Boshlang‘ich sinflardagi musiqa madaniyati darslari umumiy ta’lim maktablarida o‘quvchilarga badiiy ta’lim va axloqiy estetik tarbiya berish tizimining ajralmas qismi hisoblanadi. Dasturda o‘quvchilarga tizimli ravishda vokal-xor malakalarini singdirib borish masalasi ham qo‘yilgan. Kichik maktab yoshidagi o‘quvchilarning ovoz apparatini juda nozik, ovoz diapozonlari cheklangan bo‘ladi. Uzoq vaqt surunkasiga qo‘shiq kuylash bolalar ovoz apparatining shikastlanishiga olib kelishi mumkin. Ayrim o‘qituvchilar amaliyotda dars tuzilmasini buzib, musiqa savodi va musiqa tinglash faoliyatlari o‘rnida ham jamoaviy qo‘shiq kuylatish hollariga yo‘l qo‘yishadi bu esa o‘quvchilarning ovoz diapozonlariga putur yetkazishi mumkin. Kichik yoshdagi o‘quvchilar o‘zlariga xos juda mayin va yoqimli ovozga ega bo‘ladilar. Birinchi sinfdan boshlab mashg‘ulotlarda o‘quvchilarning vokal va xor malakalari takomillashtirilib boriladi. O‘tirib va turib kuylaganda gavdani to‘g‘ri tutish, nafasni rejaga sola bilish, kuylaganda unli va undoshlarni, melodik, garmonik intervallarni to‘g‘ri talaffuz qilish, dinamik tuslarga rioya qilgan holda mayin ovozli uyg‘un, yoqimli kuylash ustida muntazam ravishda isholib boriladi. Dasturda vokal xor malakalari (gavdani to‘g‘ri tutish, nafasni rejaga solish, tovush xosil qilish, diksiya, soz, ansambl va dinamika) ustida ishlash harbir sinf uchun alohida belgilangan. Bolalar ovozini parvarish qilish, vokal va xor malakalarini oshirishda, qushiq o‘rgatishda oldin maxsus vokal mashqlaridan foydalanish tavsiya etiladi. Bunda avval o‘quvchilarni ishchi diapozonining prima (o‘rta) tovushlaridan boshlab, pastga tomon yo‘naluvchi tetraxordlardan foydalaniladi. Nafas esa me’yorida shovqinsiz, yelkani ko‘tarmay o‘z vaqtida olish va mayinataka kuylashga aloxida e’tibor beriladi. Shuningdek, ularni ovoz diapozoni haddan tashqari past yoki yuqori pardalarda kuylatish yaramaydi. Qattiq gapirish, baqirish taom va ichimliklarni juda issiq yoki sovuq holda iste’mol qilish ovoz pardalarini xastalantirishi haqida ogohlantirib borish lozim. Ovoziga xastalik alomatlari aniqlangan o‘quvchilar muolaja davrida kuylashdan 727 ozod etiladi. Bular o‘z vaqtida muolaja uchun otolaringologlar yoki foniatr shifokorlarga yuborilishi lozim. O‘quvchilar ovozini asrash ustida muntazam ish olib borish ovoz apparatining sog‘lom rivojlanishini ta’minlashda muhim rol o‘ynaydi.. Musiqa darslari jarayonida 1-sinfda vokal – xor malakalarini shakllantirishda Re 1 (Do diez 1) – Do 2 tovushlari oralig‘ida (diapozonida) bo‘lgan bir ovozlik qo‘shiqlarni ayttirish tavsiya etiladi. Yüklə 7,27 Mb. Dostları ilə paylaş:
|