Buxoro davlat universitetining pedagogika instituti pedagogik ta
Yüklə 7,27 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Tadqiqotning maqsadi:
turli yoshdagi o‘quvchilar bilan olib boriladigan yengil atletika mashg‘ulotlarini tashkil qilish metodikasini takomillashtirish. Tadqiqotning vazifasi: Ushbu maqsadga erishish quyidagi asosiy vazifalarni hal qilish bilan ta’minlanadi: mavzuga oid adabiyotlarni tahlil qilish; yengil atletika turlari bilan shug‘ullanuvchilarning jismoniy tayyorgarligini aniqlash; ishlab chiqilgan metodikani qo‘llash samaradorligini pedagogik tajribada tekshirish. Tadqiqotning usullari. Ishda ilmiy-uslubiy adabiyotlar tahlili, pedagogik 115 Мирзиёев Ш.М. Эркин ва фаровон, демократик Ўзбекистон давлатини биргаликда барпо этамиз. – Т.: Ўзбекистон, 2017. 28 б. 966 kuzatuv, pedagogik testlash, instrumental metod, pedagogik tajriba va matematikstatistik tahlil metodlaridan foydalanildi. Sport to‘garaklari oldiga bolalar bilan tanlangan sport turi (yengil atletika) bo‘yicha o‘quv-trenirovka va tarbiyaviy ishlarni tashkil qilish vazifasi qo‘yilgan. Sport to‘garaklari o‘quvchilari uchun rejimni to‘g‘ri rejalashtirish sport bilan har kuni shug‘ullanish, iqlim sharoitlaridan kelib chiqqan holda esa, kuniga ikki marta shug‘ullanish imkoniyatini beradi[3,4]. O‘quv-tarbiyaviy va mashg‘ulot ishlari uslubiyatini ishlab chiqish va tashkil qilish bo‘yicha biz tomondan o‘tkazilgan dastlabki tadqiqotlar, yengil atletika turlari bo‘yicha shug‘ullanuvchi o‘quvchilarining son jihatdan biroz kam ekanligi va mashg‘ulotlarni erta tark etish xolatlari ko‘payligi, salomatligi holatini o‘rtacha ekanligini ko‘rsatdi. Ushbu sharoitlarda, trenerlarni bolalarning ota-onalari va maktab o‘qituvchilari bilan mahsuldor aloqani o‘rnatishlari oson bo‘lmasligini hisobga olish kerak[8,9,11]. Hozirda respublikamizda mingdan ortiq ixtisoslashtirilgan sport to‘garaklari tuzilgan, lekin sport to‘garaklarida issiq iqlim sharoitida bolalar bilan ishlashning aprobatsiya qilingan uslubiyati va tashkil qilinishi hozirgi vaqtga qadar etarlicha ishlab chiqilmagan[11,12]. Yuqoridagi muammolar va ularning echimini ishlab chiqish uchun biz bir qator tajriba va so‘rovnomalar olib bordik. Jumladan, olib borilgan dastlabki so‘rovnomalarimizda tajriba guruhiga 5-9-sinf o‘quvchilaridan 40 nafari jalb etildi. Dastlab, umumiy jismoniy tayyorgarlik bo‘yicha mashg‘ulotlar o‘tkazildi. So‘ngra sportning har xil turlaridagi vositalardan foydalangan holda, bo‘lajak sportchilarni tayyorlash bo‘yicha istiqbolli o‘quv-mashg‘ulotlar rejasi, shuningdek o‘smir sportchilarni intelektual salohiyatini shakllantirishga yo‘naltirilgan tarbiyaviy ishlar rejasi ishlab chiqildi[5,6,7,11]. Bolalarning salomatligini mustahkamlashga yo‘naltirilgan tadbirlar belgilandi. Rejada o‘quvchilarning salomatliklari holatini kuzatish uchun doimiy 967 vrachlik kuzatuvi nazarda tutilgan. Bolalarning ma’naviy o‘sishi ham e’tiborsiz qolmagan. Ekskursiyalar, badiiy havoskorlik konsertlari, o‘qish va mashg‘ulotlarning yakunlarini muhokama qilish – tayyorgarlik dasturi tarkibiga kiritilgan[4,9,11]. Tadqiqotlar davomida, biz, quyidagi savollarga obyektiv javoblar olishga intildik: ta’lim muassasalarining sport to‘garraklarida yengil atletika bo‘yicha bolalar bilan tashkiliy va uslubiy ishlarni qanday o‘tkazish kerak?; o‘smir sportchilar bilan ishlashda tayyorgarlikning qanday hammabop vositalarini qo‘llash maqsadga muvofiq?; respublikamizning issiq iqlim sharoitidagi hududlarini hisobga olgan holda yengil atletika turlaridan olib boriladigan mashg‘ulotlarning borishi va dam olishini muvaffaqiyatli o‘tishini ta’minlovchi kun tartibi qanaqa bo‘lishi kerak? O‘tkazilgan so‘rovnomadan olingan natijalar tahlil qilinib, navbatdagi tajribalar tashkil qilindi. Tajribalarni muvaffaqiyatli o‘tkazilishi maqsadida, o‘quvchilar, testlash natijalariga ko‘ra, har biri 20 nafardan iborat bo‘lgan ikkita (A va B) o‘quv-mashg‘ulot guruhlariga ajratildi. O‘quvchilarning yoshini hisobga olgan holda testlash natijalari, ularni u yoki bu guruhga kiritish uchun dastlabki ko‘rsatkich sifatida olindi (1-jadval). "A" guruhida o‘quv mashg‘ulotlari biz ishlab chiqqan uslubiyat bo‘yicha, "B" guruhida esa BO‘SM dasturi asosida o‘quv mashg‘ulotlar olib borildi. O‘quv mashg‘ulotlar dasturlaridagi asosiy farq shundan iborat ediki, "A" guruhida yengil atletika turlarini o‘rganishga ajratilgan vaqt "B" guruhidagiga nisbatan 40-50% kamroq bo‘ldi. Guruhlardagi qolgan vaqt umumiy jismoniy tayyorgarlik vositalariga va sportning boshqa turlariga: suzish, gimnastika, akrobatika, sport va harakatli o‘yinlarga va umumiy rivojlantiruvchi mashqlarga ajratildi. Bunda, "A" guruhida umumiy jismoniy tayyorgarlik vositalarining yillik xajmidan 5-6-sinflarga – 50%, 7-8-sinflarga – 40%, 8-9- sinflarga – 30%, "B" guruhida esa ikki marta kam xajmdagi vaqt ajratildi (2-3- jadval). 968 Tashkillashtirilgan o‘quv-trenirovka mashg‘ulotlari yiliga 48 hafta davomida o‘tkazildi. Qolgan 4 hafta faol dam olishga ajratildi. Mikrotsikldagi mashg‘ulotlar soni yildan-yilga qarab 1-2 martagacha oshirildi[10,11,12,13]. O‘quv mashg‘ulotlarining miqdorini va yuklamalar xajmini oshirish, tibbiy ko‘rik natijalarini va musobaqalar sharoitida o‘tkazilgan nazorat sinovlari ko‘rsatkichlarini hisobga olish bilan amalga oshirildi. Yil davomida 5-sinfda 312 ta, 6-sinfda – 339 ta, 7-sinfda – 356 ta, 8-sinfda – 424 ta va 9-sinfda – 502 ta o‘quv mashg‘ulotlari o‘tkazildi[3,4]. 1-jadval Yüklə 7,27 Mb. Dostları ilə paylaş:
|