Çatlı məsaməli lay modeli

Çatlı məsaməli lay modeli

• Fakültə: QNMF
• İxtisas : Dəniz neft qaz və qaz kondensat yataqlarının işlənməsi
• Qrup:A2232
• Tələbə: Hüseynzadə Sənan
• Müəllim: Yusif Ələkbərov

Bir çox yataqlarda sənaye miqyaslı neft ehtiyatı çatlı-məsaməli mühitdə yerləşir

Çatlı süxurları 2 qrupa ayırmaq olar:
təmiz çatlı süxur
qarışıq növ süxurlar.
Çatlı süxurları xarakterizə edən əsas parametrlərdən biri çatlılıq əmsalıdır
Nümunədəki çatların həcminin (V1) nümunənin tam həcminə (Vo) olan nisbətinə çatlılıq əmsalı deyilir
Məsaməlilik əmsalı, adətən, faizlə ifadə edilir. Çatlı məsaməli süxurlarda iki növ təbii boşluq olur:
adi qum dənəciklərindən təşkil olunmuş süxurlarda olduğu kimi dənəciklərarası məsaməlilik-buna ilk məsaməlilik də deyilir;
müxtəlif səbəblərdən əmələ gəlmiş şatların yaratdığı məsaməlilik – buna ikinci məsaməlilik də deyilir
Deyilənlərə əsasən, Q.İ.Barenblatt, J.P.Jeltov, İ.N.Koçina tərəfindən belə çatlı-məsaməli süxurlara, iki müxtəlif miqyaslı məsaməli mühitin cəmi kimi baxılmaı fikri irəli sürülmüşdür
Çatlar sistemi 1 və məsaməli bloklar sistemi 2 ilə göstərilmişdir
Çatlı mühitlər üçün digər mühit parametr, çatların sıxlığıdır. Süxur nümunəsindəki çatların müstəvilərinin narmaları kəsən çatlar sayının (n) normaları uzunluğuna (l) olan nisbətinə çatların sıxlığı deyilir
və uzunluq vahidinin tərs ölçüsü ilə ifadə edilir
Əgər süzülmə sahəsində çatlı laya, təkcə üfiqi yerləşmiş eyni aralanma dərəcsinə malikvə bir-birindən bərabər uzunluqda duran çatlar sistemi kimi baxılsa, onda onların sıxlığı çatların layın vahid qalınlığına düşən sayı ilə ölçüləcəkdir.
Çatlılıq əmsalı
Çatlı məsaməlilik əmsalı, adətən (0.1÷1) %-dən çox olmur. Çatlı süzülmə sürəti (υ) ilə orta sürət (u) arasında əlaqə aöağıdakı ifadə ilə göstərilir:
Aralanma dərəcəsi δ olan çatda u sürəti üçün məhşur Byssinesk düsturunu yazaq:
ifadəsi ilə süzülmə sürətinin Darsi qanunu müqayisə etsək, izotrop şatlı lay üçün küçiricil əmsalını tapmaq olar:
Çatlı-məsaməli mühit isə ümumi küçiricilik iki keçiriciliyinməsaməli və çatlı mühitlərin keçiriciliyi əsasında tapılmalıdır.

• Şliflərin mikroskopik tədqiqində keçiricilik, məsaməlilik və cıxlıq aşağıdakı ifadələrlə tapılır:

Qeyd etmək lazımdır ki, çatlı süxurların parametrləri, süxur nümunələri və şliflərlə təyin edilir.

Nəticə

• Çatlı layların parametrlərinin tapılması üçün geoloji, geofiziki və hidrodinamik tədqiqat üsullarından da istifadə edilir. Çatlı layların parametrlərinin bu üsullarla təyin edilməsinə böyük üstünlük verilməlidir.

Diqqətiniz üçün təşəkkürlər!!!