Şakir Musayev

Cinayət mühakimə icraatının  

məhkəmə-tibbi təminatı  

 

281

4.  Kompleks nümunələr  – obyektin eyni zamanda bir neçə 

xarakteristikasını əks etdirirlər. 

Yuxarıda göstərilənlər nümunələr «iş nümunələri» adlanan qrupu 

təşkil edir. Bu nümunələr bilavasitə  tədqiq olunan cinayət işi ilə 

əlaqədardır və onların timsalında alətin xüsusiyyətlərinin öyrənilməsi 

– müqayisəli tədqiqat predmetini təşkil edir. Bundan əlavə  nəzarət 

nümunələri və talon nümunələr də mövcuddur. Bu nümunələr tədqiq 

olunan cinayətlə bağlı olmayıb ekspertiza prosesində köməkçi rol 

oynayır. Kontrol (nəzarət) nümunələr iş nümunələrində hər hansı bir 

qarışıq, çirklənmə olmasının və onların xarakterini təyin etməyə 

imkan verir. Məhkəmə tibbi ekspertizada bunlar əşya daşıyıcısı kimi 

istifadə olunan material və maddələrdir. Məsələn, bint, əşya  şüşəsi, 

konservləşdirici mayelər (spirt, formalin) və ya hadisə yerindən 

kənarda götürülmüş cinayət işi ilə aid olmayan torpaq, su, hava 

nümunələri.  

Etalon nümunələrin iş  və  nəzarət nümunələrindən fərqi ondadır 

ki, onlar ekspert müayinəsində qeyri prosessual olaraq istifadə 

olunur. Bunlar müəyyən bioloji və kimyəvi strukturlu nümunələr 

kolleksiyasındandır, məsələn,  əvvəl antigen xüsusiyyəti bilinən 

nümunələr, bioloji və kimyəvi qatışıqlar və s. Onlardan işdə istifadə 

olunan reaktivlərin spesifikliyini, aktivliyini, həssaslığını yoxlamaq 

üçün istifadə olunur. Bu standart nümunələr standart kimi 

ekspertizanı təyin etmiş şəxs tərəfindən təqdim oluna bilər. Beləliklə, 

nümunələrə  aşağıdakı müəyyən anlayışı vermək olar: nümunələr 

müqayisəli ekspert müayinəsinin optimal rejiminin qorunmasının 

xassələrini əks etdirən obyekt – obyektin maddi modelləridir.  

 

Cədvəl №9. Müqayisəli tədqiqat üçün nümunələrin təsnifatı