Conference Paper · March 023 citations reads 163 authors

The XXXVI International Scientific Symposium "Multidisciplinary Studies of the Turkish World" 
The 25
th
 of March 2023 ISBN: 978-605-72481-0-7 Eskishehir / Türkiye 
 
---161--- 
filmlərinin həm Cənubi Koreyada, həm də xaricdə artan populyarlığı, şübhəsiz ki, Rohun güzəştini daha da 
diqqətçəkici etdi. 
Koreya Respubikası Koreya-ABŞ Azad Ticarət Sazişi ilə audiovizual sektor üzrə əhəmiyyətli 
öhdəliklər götürüb. Sazişlə təsirə məruz qalan sahələrə ekran kvotaları, yayım kvotaları və yayımın xarici 
sahiblikləri daxildir.
ABŞ-Cənubi Koreya FTA-nın qüvvəyə mindiyi tarixdən gec olmayaraq Koreya yerüstü yayımçıları, 
kabel sistemi operatorları, peyk yayımı operatorlarının və ya janr üzrə xarici məzmunlu proqram 
təminatçılarının rüblük proqram saatlarının ən azı 80%-nin xarici ölkə olmasına icazə verdi. Yayım Aktına 
əsasən, Koreya Yayım Komissiyası (KBC) yerüstü yayımçının illik proqram saatlarının 1,5%-dən çox olmayan 
xüsusi faizinin yeni istehsal edilmiş Koreya animasiyası olmasını tələb edə bilərdi (Yeongkwan, 2012: s. 17). 
Koreya Respublikası hökuməti televiziya proqramları və filmlərində yerli məzmun tələblərinin 
əksəriyyətini, o cümlədən 73 günü (146 gündən aşağı) keçməyən kinofilm ekranı kvotası da daxil olmaqla 
mövcud qanuna əsasən ən az məhdudlaşdırıcı səviyyədə saxlamağı öhdəsinə götürdü. Bundan əlavə, FTA-nın 
müddəaları Koreyanın yayım və kabel sektorlarına əlavə sərmayə qoyuluşunu təşviq edə bilər, çünki Koreya 
Respublikası ölkənin kanal operatorlarının 100%-ə qədər xarici sahibliyini mərhələli şəkildə həyata keçirmək 
və Koreyanın sürətlə böyüyən rəqəmsal media xidmətləri bazarına (internet protokolu da daxil olmaqla) ABŞ 
sərmayəsinə icazə vermək öhdəliyini götürüb.
Həmçinin FTA onlayn piratçılıqla mübarizə üçün əlavə resurslar ayıran audiovizual xidmətlərlə bağlı 
əqli mülkiyyət hüquqlarının müdafiəsini gücləndirir. Əqli mülkiyyət hüquqlarının mühafizəsi istiqamətində 
Cənubi Koreya ilə əqli mülkiyyət hüquqlarının, o cümlədən müəllif hüquqları ilə qorunan əsərlərin icazəsiz 
onlayn ötürülməsi və yayılmasına nəzarətin gücləndirilməsi, pirat malların istehsalı və ötürülməsinin qarşısını 
almaq üçün pirat malların və avadanlığın ələ keçirilməsi və ƏMH qurbanlarına müvafiq kompensasiyanın 
ödənilməsi üzrə razılaşma əldə edildi (
 
Manyin, Cooper, 2006: s. 13). 
ABŞ-Cənubi Koreya Azad Ticarət Sazişində birbaşa audiovizual xidmətlərlə bağlı müddəalar I və II 
Əlavələrdəki xidmətlər və investisiyalar üçün qeydlərdə, həmçinin sazişin 18-ci fəslinə (intellektual mülkiyyət 
hüquqları) uyğun olaraq iki məktubda verilmişdir. Əlavə I-ə əsasən, Koreya yayım xidmətləri və kinofilm 
xidmətləri ilə bağlı iki cari qeyd daxil etmişdir. Təfərrüatlı yayım xidmətləri qeydinə əsasən, əcnəbi və ya 
əcnəbi Koreya vətəndaşları Koreyada həm xarici müəssisə, həm də yerüstü, peyk və ya kabel yayımı operatoru 
və ya oxşar tipli proqram təminatçısı üçün baş məsul vəzifəli şəxs kimi xidmət edə bilməzlər. Koreya Yayım 
Sistemi və Təhsil Yayım Sistemi ictimai yayımçılarının direktorlar şurasının bütün üzvləri Koreya vətəndaşları 
olmalıdır (Rogowsky, Koopman, 2010: s. 172). 
Bundan əlavə, Koreya yayım və kabel operatorları üçün müxtəlif xarici kapital limitləri müəyyən edir 
və onların proqramlaşdırılması üçün müxtəlif yerli məzmun kvotaları təyin edir. Belə tələblərə misal olaraq 
aşağıdakıları göstərmək olar: heç bir xarici hökumət və ya şəxs çoxjanrlı proqramlaşdırma və ya xəbər reportajı 
ilə məşğul olan yerüstü yayımçı, kabel operatoru və ya proqram provayderində səhm payına malik ola bilməz; 
yerüstü yayımçılar və ya proqram təminatçıları üçün rüblük proqram saatlarının 80 faizi Koreya məzmunu 
olmalıdır; yerüstü yayımçının illik animasiya proqramlaşdırma saatlarının 45 faizi Koreya məzmunu olmalıdır 
və kabel sisteminin və ya peyk operatorunun illik film proqramlarının 20 faizi Koreya məzmunlu olmalıdır.
Animasiya proqramları üçün FTA öncəsi şərtlər diktə edir ki, 24 saatlıq proqramlaşdırma cədvəli 
daxilində ABŞ məzmunu maksimum 9 saatla məhdudlaşan Koreya məzmununa minimum 8 saat ayrılmalıdır. 
FTA-dan sonra minimum 8 saat proqramlaşdırma Koreya dilində qalmalıdır, ABŞ-da məzmun 
məhdudiyyətləri isə 13 saata qaldırılır. 
Kinofilm xidmətlərinin şərtinə əsasən, Koreya Respublikası Koreya kinofilmlərinin hər bir Koreya 
ekranında ildə ən azı 73 gün proyeksiya edilməsini təmin edir. Əlavə II-yə əsasən, Koreya audiovizual 
xidmətlərlə bağlı gələcək potensial tədbirlər üçün geniş qeydlər daxil etmişdir. Məsələn, Koreya birbaşa peyk 
yayım televiziyası xidmətlərinin paylaşılması ilə bağlı digər ölkələrin şəxslərinə differensial rəftar verən 
istənilən tədbiri- media sektorları arasında mülkiyyət hüququ və abunə əsaslı video xidmətlərin təchizatçısı ilə 
bağlı hər hansı tədbiri qəbul etmək hüququnu özündə saxlayır (Rogowsky, Koopman, 2010: s. 172). 
Ümumiyyətlə, texnoloji irəliləyişlər, digər sahələrlə yanaşı, audiovizual xidmətlər sektorunun da 
təbiətinə təsir göstərmiş və dəyişdirmişdir. Bu sektorda dövlət siyasəti mühüm rol oynayır. Hökumətlər 
müəyyən mədəni məqsədlərə nail olmaq üçün tədbirlər görə bilər, o cümlədən yerli mədəni məzmunun və ya 
müxtəlifliyin və plüralizmin və ya əqli mülkiyyət hüquqlarının qorunması və təşviqini təmin edə bilər. 
Koreya audiovizual xidmətlərinin ticarət potensialı Koreya audiovizual xidmət təminatçılarının yerli 
və yaxud universal olaraq paylaşıla bilən yüksək keyfiyyətli məzmun yaradıb-yaratmamasından asılıdır. 
Yüksək keyfiyyətli məzmunun ən vacib şərti, şübhəsiz ki, yaradıcı ideyaların reallaşmasıdır. Lakin məzmun 
istehsalı olduqca riskli bir işdir və miqyasına görə artan gəlirlərə tabedir, bu o deməkdir ki, böyük maliyyə 

---