Conference Paper · March 023 citations reads 163 authors

 
Zeynep KÖSTELOĞLU 
Dr. Öğretim Üyesi 
Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi,Karşılaştırmalı Edebiyat Bölümü, 
Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Anabilim Dalı, Eskişehir, Türkiye 
Orcid id: 0000-0002-0753-1811 
Abstract. 
Depending on the developments and changes, the child as a concept has been redefined in 
each period and its content has been detailed. Children's literature covers a long process that starts from the 
birth. The learning process, which begins in the preschool period, passes to a different level with the child's 
learning to read and write, thus forming the basis of literacy. A large part of the acquired knowledge is provided 
by the continuity of the reading habit. For this reason, the role of children's literature in the development of the 
child's imagination and becoming a productive individual in the future is undeniable. During childhood, the 
intelligence of the individual develops rapidly, and during this development process, literary works that are 
suitable for the child, that will develop their imagination and increase their vocabulary are needed. These books 
should be suitable for the age of the child, affect the emotions and thoughts positively, and provide the child 
with love of books. “suitability for children”, “child reality” and “children's point of view” are the sine qua 
non of children's literature. 
Sevim Ak is one of the authors who contributed the most to children's literature in Turkey. Reyhan 
Yusifgizi is one of the well-known Azerbaijani children and youth literature writers. In this study, "Vanilla 
Scented Letters" and "Aysu", which are the works of children's literature of both contemporary women writers, 
will be evaluated comparatively in terms of the principle of suitability for children. 
Keywords:
Turkish children's literature, Azerbaijani children's literature, Vanilla Scented Letters, 
Aysu, Suitability for Children Principle 
GİRİŞ 
Çocuk, bilindiği gibi uzun yüzyıllar üzerinde durulmayan bir kavram olarak karşımıza çıkar. Çocuk 
dünya genelindeki bütün toplumlar için farklı amaçlarla dünyaya getirilmiş ve gerek ebeveynlerinin gerek 
içinde bulunduğu toplumun değer yargıları bağlamında büyütülmüş bir birey olarak görülür. Özellikle çocuk, 
soyun devamı veya yaşlılıkta/ ihtiyaç durumunda kendilerine bakabilecek hazırda bulunan bir kişi olarak 
düşünülmüştür.
Türk dünyasına ait toplumlara bakıldığında çocuk konusunun edebiyat alanında çok fazla ele 
alınmadığı görülür. Özellikle modern çocuk anlayışına kadar çocuk üzerine yapılmış çalışmaların azlığı dikkat 
çeker. Bunun nedeni Türk toplumlarının daha çok atlı-göçebe kültürü ile yaşaması, çocukların sözlü edebiyat 
ürünleri olan masal, ninni, destan gibi türlerle beslenmesi ve yazıya geçişin belli bir zaman sürecinden sonra 
gerçekleşmesidir. Yerleşik düzene geçişin ardından modern anlamda çocuğa ait bir edebiyat alanının var olma 
fikri de onsekizinci yüzyılı bulur. Bu zaman dilimine kadar çocuk edebiyatı alanında yapılan çalışmaların 
azlığı çocuğa değer verilmediği anlamına gelmemelidir. Genel olarak bakıldığında Türklerin gerek toplumda 
gerek aile içinde çocuğa bir saygınlık duyduğu bilinir. Ön Türk kültüründe 
anaerkil bir toplum olarak yaşayan 
Orta Asya Türkler’inde çocuk ve kadın önemli bir değerdir ve kadın karar vericiler arasında önde yer alır
(Neydim, 2019: 25).
Çalışmanın amacı, biri Türk diğeri Azerbaycan çocuk ve gençlik edebiyatına ait olan iki kadın yazar 
tarafından kaleme alınmış iki çocuk ve gençlik edebiyatı eserini çocuk gerçekliği bağlamında karşılaştırmalı 
edebiyat biliminin verileri ışığında değerlendirmektir. Çağdaş çocuk ve gençlik edebiyatı yazarlarından Sevim 
Ak’ın “Vanilya Kokulu Mektuplar” eseri ile Reyhan Yusifqızı’na ait “Aysu” adlı eserin çocuğa görelik ilkeleri 
bağlamında karşılaştırmalı olarak ele alınması çalışmanın sınırlılığını oluşturmakla birlikte Türk Dünyası 
edebiyatına katkı sağlayacağı düşünülmektedir.