The XXXVI International Scientific Symposium "Multidisciplinary Studies of the Turkish World" The 25 th of March 2023 ISBN: 978-605-72481-0-7 Eskishehir / Türkiye ---42---
Resim 9’da (sayı 38, 22 Dekabr) Azerbaycan Türkünün zorla ağzını açarak Fars, Arap Rus dillerini
ağzına yerleştirmeye çalışan bir kesitle karşılaşmaktayız. Yazınsal metinle desteklenen bu kesitte “Ay
kardeşler ben dilsiz bir halk değilim ki bu dilleri neden ağzıma sokuyorsunuz” demektedir. Nasreddin hocanın
bu kesitteki duruşu, kıyafeti ve bakışı değişmemektedir. Dönemin en büyük sorunu olan dil ve asimilasyon
konusunu eleştiren kesit 19. ve 20 yüzyılın kanayan yarası olarak gösterilmektedir.
Resim 10 ve 11’da (sayı 23, 8 Desambr- sayı 24, 15 Septambr) 19. yüzyılın en büyük kurtarıcısı olan
modern eğitime ve eğitimin simgesi olan kitap ve gazeteyi göstermektedir. 10. kesitte kitap satıcısı olan bir
alimin halktan birine zorla kitap satmaya çalıştığını, ama eli kolu dolu olan, ekmek ve erzaktan hurcunda yer
kalmayan kişi, kitaba para vermek istemediğini görmekteyiz. Yazınsal metinde ise “onu almıyorsan bunu al
daha iyi bir kitaptır hem de ucuzdur, çocukların okur” diyen alimin karşısında “Hacı beni affet bu tip boş
şeylere verecek param yok” diyen bir yazınsal metinle görsel metnin güçlendirildiği görmekteyiz. 11. Resimde
ise kıraathane ortamında tütün, çay ve oyun oynanırken gazete sayfaları ya bir kenarda atılı bir vaziyette veya
yemek tabağının altına sofra yerine serilmektedir. Görseldeki kalabalığın içinde kitap sever tek kişi varsa da
gazeteleri alıp kapıdan çıkmayı tercih etmektedir. Bu kesit yine giyim ve kuşamlarıyla gösterilen Müslüman
toplumun eğitimsizlik meselesini vurgulamaktadır.
Resim 10 ve 11’de Molla Nasreddin tipi diğer kesitlere karşın önde ve tüm vücuduyla gösterilmemiştir.
Nasreddin hoca, alaylı bir bakış ve gülümsemeyle pencerenin arkasından veya duvarın kenarından gizlice bu
olayı izlemektedir. Eğitimin önemsenmediği bir yerde utanç duyduğu veya bu haberi gizlice vermek istediğini
bu kesitle görmekteyiz.
