D. V. Rasulova I. Xotam ov X. S. Asatullayev
Biznes tadqiqotlarini o ‘tkazishda axborotning mohiyati
Yüklə 19,43 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
2.3. Biznes tadqiqotlarini o ‘tkazishda axborotning mohiyati
Biznes tadqiqoti ishlari barcha tashkilot va korxonalar faoliyatida keng o‘rin egallab bormoqda. Bozor xususidagi axborot yoki xabarlarga suyanish, ulardan kerakli vaziyatlarda foydalanish, tabiiyki, zaruriy shartdir. Lekin, firm a va tashkilotlam ing maqsadli bozor, xaridor sari intilishlarini amalga oshirishda muayyan yo ‘nalishga va m aqsadga bo‘lgan marketing tadqiqotlari muhim o ‘rin egallaydi. Bu 28 o ‘rinda mashhur «Marks end Sienser» kompaniyasining boy tajribasi diqqatga sazovor. Angliyada yirik va nufuzli sanalgan ushbu tashkilot «yumshoq tovarlari» (kiyim-kechak va to ‘qimachilik mahsulotlari) chakana tovar oborotida 16 foizni tashkil etadi. Har bir kvadrat metrga to‘g ‘ri keluvchi tovar oboroti hajmi bo ‘yicha bu kompaniya dunyoda birinchi o ‘rinda turadi. 80-yilIarda «Marks end Sienser» Parijda o ‘z shahobchasini ochish va fransuz xaridorlari didiga mos keluvchi tovarlami taklif qilish maqsadida 18 oy mobaynida muttasil marketing tadqiqotlarini o ‘tkazdi. Vaholanki, britaniyalik va fransuz oilalarining turmush tarzi, hayotiy k o ‘nikmasi, qiziquvchanligi, daromadlari bir- birlariga ju d a o ‘xshash bo ‘Isa ham, mahalliy bozor tabiati, undagi raqobat, xaridorlar talabi birmuncha farq qilar ekan. Bundan ko ‘rinib turibdiki, har bir tashkilot, firma o ‘z bozori va xaridori k o ‘lamini saqlash, ular salm og‘ini oshirish, yangi ehtiyojni qondirish uchun doimiy tarzda marketing tadqiqotlarini amalga oshirm og‘i lozim. Albatta har marketing tadqiqoti tegishli sa rf xarajatlam i talab etadi. Asosan yirik firmalar o ‘z tarkibiy tuzilmalari, sho‘ba tashkilotlari miqyosida marketing tadqiqotlarini o ‘tkazadilar. Lekin barcha sohalar bo‘yicha tadqiqotlami o ‘tkazishga imkoniyat va muayyan zaruratlar doimiy boim aganligi ham da xodimlam i butun yil davomida ishda band qilib turish qimmatga tushishi sababli, ayrim muammolami ixtisoslashgan marketing markazlariga, institutlariga topshiradilar va davriy tarzda axborot olib turadilar. AQShda eng yirik va mashhur firmalar o‘z marketing tadqiqotlarini asosan besh sohada amalga oshiradilar. 1. Reklamani tashkil etishga oid tadqiqotlar. 2. Strategik rejalashtirish va tashkilot siyosatiga oid tadqiqotlar. 3. Tashkilotning ichki va tashqi m as’uliyatini baholashga oid tadqiqotlar. 4. Bozordagi holat tahlili. 5. Sotish va bozor imkoniyatlariga oid tadqiqotlar. Mavzu jihatdan marketing tadqiotlari bir-birini to ‘ldiruvchi bo‘lishi bilan birga, bir-biridan tahlilning chuqurligi tayinli muammo va vazifani hal etishga qaratilganligi bilan farqlanadi. M asalan, sotuv tahlili, bozor tarkibi tahlili, bozor imkoniyatlarini izlanishi, qisqa va uzoq muddatli bozor bashorati, raqobatchilar mahsulotlari tahlili, yangi 29 m ahsulotning sotuv hajmini aniqlash, sotuv shaxobchalarini izlash, narx siyosati tahlili, reklama vositalari tahlili va hokazo. Ushbu mavzudagi m arketing tadqiqotlari yil sayin yangi uslublaming qoMlanishi, axborot ko‘lamining qayta ishlanishi, boshqa ko‘rsatkichlam ing inobatga olinishi, bir necha variantli yechimlar taklif etilishi bilan boyib bormoqda. Xususan, ushbu mavzular bo‘yicha sunggi paytlarda ishlab chiqarilgan umumiy va maxsus kompyuter dasturlarini misol qilib keltirish mumkin. Um um an olganda, marketing dasturi va tadqiqotlarida ishlatilayotgan korxona faoliyatiga ta’sir qiluvchi ijtimoiy-iqtisodiy axborotlarga quyidagilar kiradi: - demografik, ijtimoiy, siyosiy, iqtisodiy tendensiyalar; - aholi va korxonalam ing daromadi, xarajati, iste’mol ja m g ‘arm alarining tarkibi; baholam ing umumiy dinamikasi, tashqi savdo; - soliqlar tizimi; - raqobatchilar faoliyati to‘g ‘risidagi m a’lumotlar ham ana shunday axborotlar jum lasiga kiradi. Yüklə 19,43 Kb. Dostları ilə paylaş:
|