D xolboyev, U. N. Ibragimov moliyaviy hisob

6.2. Asosiy vositalarning turkumlanishi va
baholash tartibi
Asosiy vositalar hisob va hisobotda quyidagi belgilari b o ‘yicha 
turkum lanadi:
1. Iqtisodiy mohiyati b o ‘yicha:
a) tayinlanishiga ko‘ra;
b) foydalanishiga ko‘ra;
c) natura-buyum shakliga k o ‘ra;
d) tegishligiga ko ‘ra.
2. Tayinlanishi bo ‘yicha:
a) ishlab chiqarish asosiy vositalari;
b) zaxiradagi asosiy vositalar;
c) konservatsiya qilingan asosiy vositalar;
d) ijaraga olingan asosiy vositalar.
3. Natura-buyum shakli b o ‘yicha:
a) bino.
b) inshoot.
c) uzatish moslamalari.
d) m ashina va jihozlar.
4. Shu jumladan:
a) kuch mashinalari va jihozlari;
b) ishchi m ashina va jihozlari;
c) o ‘lchov va tartibga soluvchi asboblar, moslamalar va 
laboratoriya jihozlari;
d) hisoblash texnikasi;
e) boshqa mashina va jihozlar.
5. Transport vositalari.
6. Asbob-uskunalar.
7. 
Ishab chiqarish inventari.
8. X ojalik invnetari.
9. Ishchi va mahsuldor hayvonlar.
10. K o ‘p yillik daraxtlar.
11. Yer holatini yaxshilash b o ‘yich a k a p ita l x a ra ja tla r
(noinventar).
12. Boshqa asosiy vositalar.
104

---

13. Foydalanishi bo ‘yicha:
a) sanoat asosiy vositalari;
b) qishloq xo‘jalik asosiy vositalari;
d) transport asosiy vositalari;
e) qurilish asosiy vositalari va boshqa tarm oqlar bo ‘yicha.
Asosiy vositalar quyidagi baholarda hisobga olinadi:
1. Dastlabki qiymat -
ulam i barpo etish (qurish, o ‘stirish, 
yetishtirish, yasash) yoki sotib olish bo'yicha am alda qilingan 
xarajatlar bo'yicha qiymati.