zmunuyla bağ lı nə zə riyyə lə rdə n Hersberqin ikiamilli
nяzяriyyяsindəki motivatorlar nədir?
Hersberqя яsasыn motivasiya iki qrup amillяrin tяsiri ilя formalшыr: motivatirlar
vя gigienik amillяr. Motivatorlara о iш nяticяlяrinin tanыnmасы vя qяbul
edilmяsiни, yaradыcы vя iшgцzar inkiшaf imkanlarыны, xidmяti inkiшafы, uьur вя
yцksяk mяsuliyyяt sяviyyяsiни аид едирди.
40.Motivasyanın prosersual
nə zə riyyə si nə dir? Sıralayın və partisipativ
nə zə riyyə sini anlatın.
Prosesial nяzяriyyяlяr tяlяbatlarыn mюvcцdluьunu tяkzib etmir, lakin hesab edir
ki, insanlarыn davranышы tяkcя tяlяbatlarla mцяyyяn edilmir. 1) Gюzlяmяlяr
nяzяriyyяsi, 2) Яdalяt nяzяriyyяsi, 3) Porter-Louler nяzяriyyяsi (modeli), 4)
Mяqsяd qoyma nяzяriyyяsi, 5) Partisipativ idarяetmя nяzяriyyяsi. Partisipativ
idarяetmя konsepsiyasыnыn яsas ideyasы ondan ibarяtdir ki, яgяr insan mцxtяlif
tяшkilatdaxili fяaliyyяtdя fяal iшtirak edirsя,bundan mяmnun qalaraq iшi daha
yaxшы, keyfiyyяtли vя sяmяrяli formada icra edir.
41.Motivasyanın prosersual
nə zə riyyə si nə dir? Sıralayın və V.Vrumun
motivasiya modeli ilə Mяqsяd qoyуluшu vasitяsilя motivasiya prosesinin modelini
yazın.
Prosesial nяzяriyyяlяr tяlяbatlarыn mюvcцdluьunu tяkzib etmir, lakin hesab edir
ki, insanlarыn davranышы tяkcя tяlяbatlarla mцяyyяn edilmir. 1) Gюzlяmяlяr
nяzяriyyяsi, 2) Яdalяt nяzяriyyяsi, 3) Porter-Louler nяzяriyyяsi (modeli), 4)
Mяqsяd qoyma nяzяriyyяsi, 5) Partisipativ idarяetmя nяzяriyyяsi. V.Vruma
gюrя motivasiya modeli aшaьыdakы kimidir:
M=(Sя - Nя) x (Nя - M) x
Emosianal vяziyyяt nяzяrя alыnaraq яtraf mцhitin qavranыlmasы, Истигамят вя
фяалиййят интенсивлийини мцяййян едян мягсядлярин тяйини, Фяалиййятин иърасы,
Нятиъядян разыгалма.
42.İdarə
etmə nin funksiyalarından nə zarə t ə sas növlə ri hansılardır?
İ
lkin nəzarəti açıqlayın.
Hяyata keчirilmя foрмalaрынa gюrя nяzarяtин hяr цч tiпи bir-birinя oxшayыr. Belя
kы, onlarыn hяr цчц eyni bir mяqsяdя xidmяt edir Baшqa sюzlя onlaрын hяr цчц
faktiki яldя edilяn nяtiъяlярын mцmkцn qяdяr muяyyяn edиmыш tapшыrыьa yaxыn
olmasынa xidmяt edir. Fяrq yalniz onlaрын hяyata keчirilmяsi vaxтындadыr: ilkin
nəzarət, cari nəzarət, son nəzarət
. Иlkin nяzarяt tяsяrrцfat яmяliyyatlannы
yerinя yetiрмяyя baшlayana qяdяr hяyata keчirilir. Onun hяyata keчirilmяsinin
яsas vasitяsi kimi mцяyyяn qaydalaрын, prosedur-alaрын vя davranыш xяttinin
reallaшdыrыlmasы чыxыш edыr.
43.İdarə
etmə nin funksiyalarından nə zarə t ə sas növlə ri hansılardır?
Cari nə zarə ti və effektiv nə zarə tin xarakteristikasını açıqlayın.
Cari nяzarяt bilavasitя iшlяrin yerinя yetirilmяsi gediшindя hяyata keчirilir. Чox
vaxt onun obyekti kimi tabeчиlikde olan яmяkdaшlar чыxыш edir, onun юzц isя
яnяnяvi oлaraq onlarыn bilavasitя rяhbяrlяrinin mцstяsna hцququdur.
Tяшkilatыn qarшыsma qoyduьu mяqsяdя чatmasыны tяmin edяn effektiv nяzarяtin
xarakterik xцsusiyyяtlяri aшaьыdakыlardыr: - stratеji cяhяtdяn mяqsяd yюnцmlц
olmalыdыr; - konkret nяticяlяrя istiqamяtlянмяlidir; - nяzarяt edilяn fяaliyyяt
nюvцnя mцvafiq olmalыdыr; - vaxтындa aparыlmaлыdr; - kifayяt qяdяr чevik
davamлы (inadлы) vя baш vеrяn dяyiшikliklяrя uyьunlaшa bilяn olmalыdыr; -
nяzяrdя tutulan mяqsяdlяrя nail olmaq baxımından sadя olmalыdыr; - qяnaяtcil
olmalыdr.
44.İdarə
etmə qə rarları və idarə etmə qə rarlarının qə bul edilmə si
prosesinə tə sir edə cə k amillə r hansılardır?
Идаряетмя просесиндя гябул едилян гярарлар юзцндя рящбярлярин юз сялащиййятляри
дахилиндя тякбашына вя йа диэяр шяхслярин ъялб едилмяси иля (коллеэиал гярарлар
гябул едилян заман) йериня йетирдийи мянтиги-тяфяккцр, емосионал-психоложи вя
тяшкилаты-щцгуги актлары якс етдирир.
Рящбярин шяхси дяйярляри, qярарын гябул едилмяси шяраити, mцяййянлик, qейри –
мцяййянлик, rиск, zаман вя дяйишян мцщит, iнформасийа мящдудиййятляри,
d
авраныш мящдудиййятляри, nегатив (мянфи) нятиъяляр, qярарларын гаршылыглы
асылылыьы.
45.İdarə
etmə də kommunikasiya və kommunikasiya prosesi?
Коммуникасийа шяхслярарасы характер дашыйыр вя арзу едилян реаксийайа ъаваб
алмаг цчцн идейаларын, фактларын, фикирлярин, ейщамларын, щисс вя йа гябул
етмялярин, дуйьу вя мцнасибятлярин шифащи вя йа щяр щансы бир формада (йазылы,
жест, поза, сясин тону, верилмя вахты вя с.) бир шяхсдян диэяриня верилмяси йолу иля
щяйата кечирилир. Коммуникасийа актынын баш тутмасы цчцн ян азы ики шяхс
мювъуд олмалыдыр. Коммуникасийа просесинин ясас мягсяди мцбадиля
предмети, башга сюзля мялумат предмети олан информасийанын дярк едилмясинин
тямин едилмясидир.
46.İdarə
etmə də kommunikasiya və şə xslə rarası kommunikasiya?
Коммуникасийа шяхслярарасы характер дашыйыр вя арзу едилян реаксийайа ъаваб
алмаг цчцн идейаларын, фактларын, фикирлярин, ейщамларын, щисс вя йа гябул
етмялярин, дуйьу вя мцнасибятлярин шифащи вя йа щяр щансы бир формада (йазылы,
жест, поза, сясин тону, верилмя вахты вя с.) бир шяхсдян диэяриня верилмяси йолу иля
щяйата кечирилир. Шяхслярарасы еффектли коммуникасийанын мцяййянляшдирилмяси
цчцн менеъердян коммуникасийа цслублары типини билмяк тяляб олунур.
Коммуникасийа цслубу – бу фярдин мцяййян сябябляр цзря диэярляри иля
мцнасибятляри гурмаьа цстцнлцк вердийи гайдаларын мяъмусудур.
47.İdarə
etmə də kommunikasiya və təş kilatı kommunikasiya?
Коммуникасийа шяхслярарасы характер дашыйыр вя арзу едилян реаксийайа ъаваб
алмаг цчцн идейаларын, фактларын, фикирлярин, ейщамларын, щисс вя йа гябул
етмялярин, дуйьу вя мцнасибятлярин шифащи вя йа щяр щансы бир формада (йазылы,
жест, поза, сясин тону, верилмя вахты вя с.) бир шяхсдян диэяриня верилмяси йолу иля
щяйата кечирилир. Шяхслярарасы тямасларын тамамланмасы цчцн менеъер
тяшкилатда информасийа мцбадиляси йолунда дуран манеяляр вя беля
мцбадилянин тякмилляшдирилмяси щаггында тясяввцря малик олмалыдыр. Тяшкилати
коммуникасийадакы манеяляр сырасына ашаьыдакылары аид етмяк олар:
m
ялуматын тящриф олунмасы, iнформасийа иля щяддян артыг йцклянмя, tяшкилатын
гейри-гянаятбяхш (йарытмаз) гурулушу.
48.İdarə
etmə də qə rarlar və olabilə cə k qə rar növlə ri hansılardır?
Sıralayın və insayt qə rar növünü açıqlayın.
Идаряетмя просесиндя гябул едилян гярарлар юзцндя рящбярлярин юз сялащиййятляри
дахилиндя тякбашына вя йа диэяр шяхслярин ъялб едилмяси иля (коллеэиал гярарлар
гябул едилян заман) йериня йетирдийи мянтиги-тяфяккцр, емосионал-психоложи вя
тяшкилаты-щцгуги актлары якс етдирир. Илкин олараг идаряетмя гярары интуитив,
инсайт вя мцлащизяляря ясасланмыш гярарлар ола биляр. Инсайт гярарлар (Инsight) –
конкрет проблемин щяллинин баша дцшцлмяси вя йа дярк едилмясидир.
49.İ darə etmə qə rarları və iдаряетмя гярарларынын ишляниб щазырланмасы prosesini
açıqlayın?
Техноложи нюгтейи нязядян гярарларын ишлянриб щазырланмасы, гябул едилмяси вя
реаллашдырылмасы просеси юз араларында бир-бириля бирбаша вя якс ялагядя олан
мярщяля вя проседураларын ардыъыллыьы шяклиндя тясяввцр етмяк олар. Проблемин
ситуасийасынын ашкара чыхарылмасы вя тящлили, mягсядрин формалашмасы,
a
лтернативин там сийащысынын ашкар едилмяси, mцмкцн олан алтернативин
сечилмяси, yахшы алтернативин илкин сечилмяси.
50.İdarəetmə qərarları və iдаряетмя гярарларынын гябул едилмяси prosesini
açıqlayın?
Техноложи нюгтейи нязядян гярарларын ишлянриб щазырланмасы, гябул едилмяси вя
реаллашдырылмасы просеси юз араларында бир-бириля бирбаша вя якс ялагядя олан
мярщяля вя проседураларын ардыъыллыьы шяклиндя тясяввцр етмяк олар. Гярар гябул
едян шяхсляр тяряфиндян алтернативин илкин гиймятляндирилмятси, aлтернативин
експкриментал гайдада йохланмасы, vащид гярарын сечилмяси.
Dostları ilə paylaş: |