Dasturiy ta’minot

Uskunaviy dasturlar
Kompyuterga xizmat ko’rsatuvchi, uning yurilmalarini tekshirib, nazorat yiluvchi, foydalanuvchining ma’lumotlarini, dasturlarini yaratish imkonini beruvchi dasturlardir. Foydalanuvchi yoki dasturchi ushbu dasturlar yordamida o’z hujjatlarini yaratishi, tahrirlashi, boshqa amaliy dasturlarini yaratib, sozlashi mumkin.
Uskunaviy dasturiy vositalar — amaliy yoki tizimli dasturlarni yaratish, tahrirlash yoki takomillashtirish jarayonida ishlatiladigan dasturlardir.
O’z vazifalariga ko’ra ular dasturlash tizimlariga yayin. Uskunaviy dasturlarga yuyidagilar kiradilar:

• muharrirlar - matn muharrirlari (redaktorlar);

  
  

• dasturlarni komponovka qilish vositalari;

  
  

• yaratilayotgan dasturdagi xatoliklarni aniqlash va ularni bartaraf qilish imkonini beruvchi sozlash dasturlari;

  
  

• tez-tez ishlatib turiladigan tizimli amallarni bajaruvchi yordamchi dasturlar;

  
  

• grafik dasturlar paketi;

  
  

• jadval protsessorlari, taqdimotlar yaratish dasturlari;

  
  

• tovushli ma’lumotlarni qayta ishlovchi dasturlar paketi va boshqalar.

  
  

Uskunaviy dasturiy vositalardan dasturiy ta’minot yaratish jarayonining barcha bosqichlarida foydalanish mumkin.

Amaliy dasturlar
Amaliy dasturlar pog’onasida foydalanuvchi ehtiyojlarini yondiradigan va unga xizmat yiluvchi amaliy jihatdan muayyan masalani yechish dasturlari joylashadi. Ular yordamida matnlar yaratilishi, tahrirlanishi, chizmalar va tasvirlar yaratilishi va ularga ishlov berish, musiyiy tovushlarni yayta ishlash, insonlarni muloyotga chorlash va shu kabi ko’pgina masalalar yeiladi. Amaliy dasturlar kezi kelganda quyi pog’ona dasturlaridan foydalangan holda yurilmalarga murojaat yiladilar.
Amaliy dastur - berilgan muammoli sohaning muayyan masalasini yechish imkonini beruvchi ixtiyoriy muayyan dasturdir.
Masalan, qandaydir firmaning moliyaviy faoliyatnni kompyuter yordamida nazorat qilish masalasini yechish uchun to’lov qaydnomalarini tayyorlash dasturi amaliy dastur bo’ladi. Amaliy dasturlar umumiy xarakterga ega bo’lishi ham mumkin. Masalan, hujjatlarni yaratish va chop etishga yo’naltirilgan dasturlar.
Amaliy dasturlar yoki avtonom yoki boshqa dasturlar, paketlar bilan birgalikda ishlatilishi mumkin.

4.