Davlatiy moliya

2. Davlat byudjeti tuzilmasi va tasnifi(klassifikatsiyasi)
Davlat byudjetini tashkil etish bilan bog’liq bo’lgan munosabatlar majmui 
(uning ichki bo’linmalari tarkibi va tuzilmasi, ulardan foydalanish sohalarining 
funk-tsional cheklanganligi, o’zaro bo’ysunuvchanligi, o’zaro aloqadorligi va 
ta’sirchanligi hamda huquqiy tomonlarini inobatga olgan holda
) davlat byudjeti 
tuzilmasi 
deyiladi. Har bir mamlakatning davlat byudjeti tuzilmasi uning milliy-
davlat yoki ma’muriy-hududiy tuzilishi bilan belgilanadi. 
O‘zbekiston Respublikasining davlat byudjeti: 

Respublika byudjetini; 

Qoraqalpog’iston Respublikasi byudjetini va mahalliy byudjetlarni o’z 
ichiga oladi. 
Shuningdek, O‘zbekiston Respublikasining davlat byudjeti tarkibida davlat 
maqsadli jamg’armalari ham jamlanadi. 
O‘z navbatida, Qoraqalpog’iston Respublikasi byudjeti Qoraqalpog’iston 
Respublikasining respublika byudjetini hamda shu respublikaga bo’ysunuvchi 
tumanlar va shaharlar byudjetlarini o’z ichiga oladi. Viloyatlar byudjeti esa 
viloyat byudjetidan, viloyatga bo’ysunuvchi tumanlar va shaharlar byudjetlaridan 
iboratdir. Shuningdek, tumanlarga bo’linadigan shaharlarning byudjeti shahar 
byudjetini va shahar tarkibiga kiruvchi tumanlar byudjetlarini o’z ichiga oladi. Va 
nihoyat, tumanga bo’ysunadigan shaharlari bo’lgan tumanning byudjeti tuman 
byudjetidan va tuman bo’ysu-nuvidagi shaharlar byudjetlaridan tarkib topadi. 
Davlat byudjetining daromadlari va xarajatlari o’zlarining manbalari, 
ma’lum maqsadlarga mo’ljallan-ganligi va boshqa belgilariga ko’ra xilma-xildir. 
Bir vaqtning o’zida ular umumiy belgilarga ham ega. Butun mamlakat miqyosida 

---

293 
davlat byudjeti daromadlari va xarajatlarining to’g’ri rejalashtirilishi va hisobga 
olinishini ta’minlash uchun ular tasniflanadi (klassifikatsiya qilinadi). 
Davlat byudjeti tuzilmasiga kiruvchi byudjetlar daromadlari va xarajatlari, 
shuningdek, uning taqchilligini moliyalashtirish manbalarini guruhlarga ajratishda 
yoki guruhlashda davlat byudjeti klassifikatsiyasi muhim rol o’ynaydi. Undan 
davlat byudjetini tuzish, ko’rib chiqish, qabul qilish va ijro etish maqsadida davlat 
byudjeti ma’lumotlarini yagona bir tizimga keltirish uchun foyda-laniladi va 
davlat byudjeti klassifikatsiyasi davlat byudjeti ma’lumotlari xalqaro tasnif 
tizimlarining aynan shunday ma’lumotlari bilan taqqoslanishini ta’minlaydi. Shu 
ma’noda,