•davr nashriyoti* t o s h k e n t

Jangovar aviatsiya
Dunyoning yetakchi davlatlarida harbiy-havo kuchlari XX
asrning boshlarida, aka-uka Raytlarning birinchi parvozidan
so‘ng bor yo‘g ‘i bir necha yil o 'tib paydo bo'la boshladi.
Birinchi jahon urushining boshlanishi, alb atta bu jarayonni
tezlashtirib yubordi.
R a z v e d k a c h i s a m o ly o tla r
Bortida kuzatuvchi yoki fotograf o'tirgan sekinyurar biplan harbiy 
maqsadlarda foydalanilgan birinchi samolyot bo‘ldi. 
Gidroplanlar 
va 
uchar qayiqlar dengiz ustidan turib razvedka olib borardilar: dushman 
armiyasining kemalari va suv osti qayiqlarini topib, artilleriya qlarini 
korrektirovka qilishga yordam berardi. 1916-yilda nemis kreyseri 
«Volf»ning bortida «Volfxen» («Bo‘ri bolasi») gidroplan-razvedkachisi 
joylashtirilgan edi, u kreyserning «kzi» vazifasini o’tardi.
Am erikaning «Lokxid>
firm asi tom onidan
ishlab chiqarilgan
U-2 sam olyoti

---

1960-yilda Ameri-
kaning «Lokxid» fir­
masi butun dunyoni lol qoldirgan
razvedkachi samolyotni yaratdi.
«Blekberd»ning «Uchar xanjar»
SR-71 samolyoti tezligi bo'yicha
hozirgacha mutlaqo rekordchi:
soatiga 3300 км!
«Uchar xanjar» SR-71
Vaqt o'tib borardi. Kamera ktargan fotograf o ‘z o‘rnini avto- 
matik fotoapparatga bshatib berdi, biroq vazifa o'zgarmay qoldi: 
dushman qo'shini ustidan uchib o'tish va ularni suratga tushirish. 
Ikkinchi jahon 
urushidagi 
eng 
yaxshi 
natijalarga erishgan 
ra z v e d k a c h i-s a m o ly o tla rd a n biri Germaniyaning «Fokke-Vulf-189» 
samolyoti edi. Uning asosiy afzalliklari uning yaxshi manyovr qili- 
shi, shuningdek, ekipajning kabinadan turib yerda va havoda nima 
bo'layotganini juda yaxshi ko'rib turishi edi. Tez uchar qiruvchi samo­
lyotlar ham razvedkachi 
qilib qayta jihozlandi, bu- 
ning uchun zambaraklar 
va 
pulemyotlar 
o'rniga 
fotoapparatlar 
o'rnatildi.
Lokatorlar va radioaloqa 
paydo bo'lishi bilan kuchli 
radiolokatsion stansiyalar, 
dushman radioso'zlashuv- 
larini tutib oluvchi tizim, 
tunda ko'rish asboblari 
bilan jihozlangan