Dayanıqlı turizmi

Macəra turizmi

Alpinizm / trekking	Fiziki mövcudluq, gəzinti	Gəzinti bitki örtüyünün məhvinə səbəb olur, heyvanların həyatına dissonans gətirir
	Qazma delikləri, əhəng izləri	Qayaların zədələnməsi və onların görünüşünün pisləşməsi
Dərinliklərə tullanma / üzgüçülük	mərcanların parçalanması	Riflərin zədələnməsi
	sualtı ov	balıq növlərinin azalması
su yürüşləri (каноэ, каяки)	Fiziki mövcudluq	qayıqlarda gəzintiyə bax
	quruda yürüşlər	Su hövzələrinin sahillərində gəzinti zamanı bitki örtüyü zədələnir
raftinq	Sala minmək və salın sahilə yanalması	Torpağın eroziyası və sıxlaşması, gəzinti nəticəsində sahildə bitki örtüyünün məhv olması
	Salın nəqliyyatla daşınması	Torpağın eroziyası və sıxılması, bitki örtüyünün zədələnməsi; təsadüfən heyvanların basılması
aviaidman	Uşuş aparatlarının olması	Внесение диссонанса в жизнь животных
	Uşuş aparatlarının nəqliyyatla daşınması	Torpağın eroziyası və sıxılması, bitki örtüyünün zədələnməsi; təsadüfən heyvanların basılması
“İstehlakçı” təbiət turizmi
Ov	ov kvotasını aşmaq	heyvan növlərinin azalması
	Təyin olunmuş ərazilərdən kənarda ov	Heyvan növlərinin azalması, heyvanlar aləminin həyatında böyük dissonansın olması
	Ovçuluğun etik prinsiplərinin pozulması	Heyvanlara əzab vermək, çürüyən ət
idman balıq ovu	Kvotaları aşmaq	Balıq növlərinin azalması, növlərin yerdəyişməsi

Ekoloji turizm həm bilavasitə - turistlərin və bələdçilərin xüsusi fəaliyyəti ilə (və ya əksinə, hərəkətsizliklə, məsələn, yuva quran yerlərdən yan keçmək və s.), həm də dolayı yolla - maliyyə dəstəyi və yaxşılaşdırılması ilə bioloji müxtəlifliyin qorunmasına yönəlmişdir; yerli əhalinin rifahı - yoxsulluğun aradan qaldırılması, iş yerlərinin yaradılması, alternativ iqtisadiyyat növlərinin təmin edilməsidir. Dayanıqlı inkişafın ən mühüm problemlərindən biri bioloji ehtiyatlardan istifadədir və əksər hallarda təbiət turizmi (digər istifadə növlərindən fərqli olaraq) onların fiziki məhvinə səbəb olmur. Üstəlik, ekoturizm çox vaxt yerli icmalar üçün bəzən əsas iqtisadi fəaliyyət olan ağac kəsmə və iri miqyaslı ovçuluğa alternativ olur.

Sual 11.İcma əsaslı ekoturizm
Turizm üzrə Qlobal Etik Kodeksdə deyilir: “Turizm fəaliyyəti elə planlaşdırılmalıdır ki, ənənəvi sənətkarlığın, mədəniyyətin və folklor nümunələrinin qorunub saxlanmasını və çiçəklənməsini təmin etsin, onların standartlaşmasına və yoxsullaşmasına səbəb olmasın. Yerli əhali turizm fəaliyyətinə cəlb edilməli və əldə olunan iqtisadi, sosial və mədəni səmərələrin əldə edilməsində, xüsusən də bu fəaliyyətlər nəticəsində birbaşa və dolayısı ilə iş yerlərinin yaradılmasında bərabər əsasda iştirak etməlidir”.
Yerli icmanın ekoturizmin inkişafına cəlb edilməsinin mümkünlüyünü nəzərə alsaq, belə iştirak və əməkdaşlıq prosesinin özü heç də həmişə fərqlənmir. İştirakın iki səviyyəsini başa düşmək lazımdır:
- siyasi;
- iqtisadi.

Bu kontekstdə siyasi iştirak rezidentlərin həm turizmin inkişafı sahəsində, həm də təbiəti mühafizə zonaları ilə bağlı digər sahələrdə seçkili orqanlar vasitəsilə və ya bilavasitə qərarların qəbul edilməsində iştirakını nəzərdə tutur. Bəzi ölkələrdə bu məqsədlə qorunan ərazilərin yerli məşvərət şuraları, milli parklarda ekoturizmin inkişafı komitələri və s. mövcuddur.

İqtisadi iştirak dedikdə, əhalinin ekoturizmdən maliyyə, maddi nemətlər əldə etməkdə iştirakı başa düşülməlidir. Yeri gəlmişkən, öz növbəsində qeyd etmək lazımdır ki, bu o demək deyil ki, yerli icma turizm biznesində təkbaşına işləməlidir, çünki bu, aşağıdakı formalarda iştirak ola bilər:
- təbii sərvətlərdən istifadəyə və ya bufer zonalarında kommunal obyektlərin istismarına görə kompensasiya kimi təbii zonaların administrasiyasına turizmdən əldə olunan gəlirlərin tutulması;
- yerli özünüidarə orqanlarından qeyri-rezident turizm şirkətlərinə istifadə hüququnun verilməsi üçün ödəniş, məsələn, icarə haqqı;
- yerlərdə turizm agentliklərinə ilkin xidmətlərin göstərilməsi, məsələn, ərzaq, tikinti materialları, əl işləri və s. tədarükü;
- məşğulluq (peşəkar turizm agentliklərinin işçiləri);
- fərdi və ya qruplar, kooperativlər (sözdə kommunal turizm layihələri) tərəfindən həyata keçirilən müstəqil sahibkarlıq fəaliyyəti;
- peşəkar turizm şirkətləri ilə birgə müəssisələr.

Sual 12 .Ekoturizmin təbiətdən istifadə və ətraf mühitin mühafizəsi iqtisadiyyatına təsiri