Delphi tilida

9.5.MB jadvali uchun oddiy dastur ilovalarini tuzish 
Delphi dasturlash vositasida tuzilgan ilovalarni saqlash uchun 
yuqoridagi tuzilgan « n «Proba» katologida «App» nomli podkatolog tashkil
qilamiz. Delphi tizimini ishga tushirib, uning komponentalar palitrasi
qatoridan Data Accessni ishga tushirib, undan vizual bolmagan 
komponentasi Ttable olinadi (bu komponentani darchaga olish uchun 
u ko‘rsatilib. sichqonchaning chap tugmasini ikki marta tez-tez 
chiqillatmoq kerak b kerak boladi). Ttable komponenti ma’lumotlami saqlash
va undan foydalanishda ishlatilib, u ma’lumotlami akslantirishda vizual 
komponentalar DTBGrid, Tedit va boshqalar bilan birgalikda 
ishlatiladi. 
Ttable komponentasini formaga (darchaga) joylashtirgandan keyin,
Object Inspectorida uning xossalari quyidagi ketma-ketlikda 
o‘rnatiladi: 
—Ttable komponentasi ajratiladi (belgilanadi); 
— DataBase Name MB psevdonimi xossasi o‘rnatiladi. Proba 
psevdonimi ro‘yxatdan olinadi yoki kiritiladi; 
—Table Name (MB jadvali nomi) xossasi o‘rnatiladi (bu yerda 
MB jadvali nomi ro‘yxatdan olinadi yoki kiritiladi; 
—Active xossasi o‘rnatiladi («Tme» qiymati tanlanadi). 
Bu bajarilgan buymqlardan keyin Ttable komponentasi bilan MB 
jadvali orasida aloqa to‘liq o‘rnatiladi. Ttable komponentasi kabi
endi formaga TDataSource komponentasini joylashtiramiz. Bu 
komponenta vizual va vizual bolmagan komponentalar o‘rtasida 
aloqa o‘rnatish uchun xizmat qiladi. Shu tufayli TdataSource 
komponentasiga ma’lumotlar manbai deyiladi. TdataSource 
komponentasi uchun DataSet (ma’lumotlar to‘plamining nomi) 
xossalari o‘rnatiladi (Tablel nomi olinadi). 
Data Controls menyu qatoridan foydalanib formaga TdbGrid 
komponentasini joylashtiramiz va uning DataSuurce xossasini 
o‘rnatamiz (DataSourcel qiymat bilan). Bu TdbGrid komponentasi 
ma’lumotlar to‘plamining yozuvlarinijadval ko‘rinishida akslantirishda
xizmat qiladi. 
Ishlab chiqilgan loyihani saqlash uchun menyudan quyidagi 
buyruqlar ketma-ket bajariladi. File=>Save Project As. Oldin loyiha 
formasi (masalan, Appll.pas nom bilan), keyin loyihaning o‘zi 
(masalan AppLdpr nom bilan) saqlanadi. 
Delphi tizimidan chiqmasdan turib tuzilgan ilovani ishga tushirish 
uchun F9 tugmasini bosish kifoya. Ilovani tizimdan tashqarida ishlatish
uchun esa oldin tizim ichida Ctrl+F9 tugmasini b i bosish kerak boladi. 
Bu holda ilovani tizimdan tashqarida ishlatish uchun maxsus .EXE 
kengaytmali fayl avtomatik ravishda tashkil etiladi ( iladi (masalan, Ap , Appl.exe).
Bu faylni tizimdan tashqarida ishlatganda tuzilgan ilova ishga tu ishga tushadi.
Mbga qo‘shimcha yozuv kiritish uchun oxirgi yozuvga kelib Insert
tugmasini bosish, kiritilayotgan yozuvdan voz kechish uchun ESC 
tugmasinibosish, yozuvni toliq o‘chirish uchun esa Ctrl+Del tugmasini 
bosish kerak boladi. 
MB jadvali bilan ishlash uchun oddiy ilova yaratish algoritmi 
quyidagi ketma-ketlikda bajariladi: 
1.Delphi tizimi ishga tushirilib, BDE komponentalar palitrasidan 
Ttable komponentasi formaga qo‘yiladi. 
2.Formadagi Ttable komponentasi belgilanib, DataBase Name 
xossasida Mbning psevdonimi aniqlanadi. 

247 

lr Form l 

C fq r lu ^ t h ila r fr a q p d ii 

c n 
• 
l 

100« 

|famx 

5ijb»ov 
im om 

» 0 » 

4 '■ 
z 
13S ZUmovZtt*** 
119 UffYOOOV SotM 
14U (V m cto 3rfcfc- 
141 Hmti» v AMm w i 
142 w aff...*:- T<#w«on 
120000 
ftJUW 
rtGOOO 
HDDDD 
1 1 (0 » 

10.Loyihani ishga tushirish uchun F9 tugmasi bosiladi. Natijada 

quyidagi formaga ega bolamiz. 

'r f>hFiP>