Delphi tilida

TForml = class(TForm) 
Labell: TLabel; 
Tablel: ITable; 
DataSourcel: TDataSource; 
DBGridl: TDBGrid; 
DBNavigatorl: TDBNavigator; 
Private 
{ Private declarations } 
public 
{ Public declarations } 
end; 
Var 

249 

{$R *.dfm} 
end. 
Ikkitajadvalda ishlash uchun ilova tuzish 

Bitta formada ikkita bogliq ma’lumotlar to‘plami uchun ilova

tuzishni ko‘rib chiqaylik. Forma ilovasini «App21.pas» fayliga, loyiha 
ilovasini «App2.drp» fayliga yozib qo‘yaylik. 
Ilovaga Ttable komponentasini qo‘shamiz (Table2 nom bilan). 
n po6a Mbning ripHxozi jadvali bilan ishlash uchun uning xossalarini
qo‘yamiz (xossalar qiymati Tablel komponentasi kabi bo‘lib. Table 
Name ga jadval nomi ripHxozi.dbf beriladi). Table2 Avtive xossasini 
«True» qiymatda o‘rnatamiz. Formaga TdataSurce komponentasini 
joylashtiramiz (DataSource2 nom bilan). Bu komponenta uchun 
DataSet xossasini Table2 qiymati bilan o‘rnatamiz. TDBGrid 
komponentasini formaga joylashtiramiz (DBGrid2 nom bilan) va 
DataSource xossasini o‘rnatamiz (DataSourcel qiymatibilan). Ilovani
ishga tushiramiz. 

9.6.Ma’lumotlarni izlash va filtrlash 

Komponent TDataset va uning davomchilari ma’lumotlar bilan 
ish yuritishda maxsus usullarga ega: 
♦ maydon qiymati bo‘yicha ma’lumotni izlash; 
♦ ma’lumotlarni filtrlash; 
♦ zakladka qo‘yish va unga o‘tish. 
Ma’lumotni izlash. Ma’lum belgilangan yozuvlarni ma’lumotlar 
to‘plamidan izlab t b topish uchun ikkita usul mavjud: l mavjud: Locate va Lookup. 
Locate —usuli biror maydonning berilgan yozuvi bo‘yicha kerakli 
yozuvni topish imkoniniberadi. Uning umumiy ko‘rinishi quyidagicha: 

250 

loCaselnsensitive. Registmi hisobga olmasdan izlash. 
loPartialKey. Maydon qiymatini toliq berilmagan holda izlash.
Masalan, ‘So’boshlanadigan familiyalar iz r izlanadigan bo‘lsa. U holda 
ma’lumotlar to‘plamidan So bilan boshlanadigan familiyalar ‘Sobirov’ 
va ‘Soatov’ lar topiladi. 
Agar izlanayotgan yozuv topilsa, funksiya Locate —true qiymatni 
qaytaradi. 
Misol. 2. Misol tariqasida yuqorida tuzilgan o‘qituvchilar MBni 
olaylikva MBdan keraklio‘qituvchini iz i izlabtopishuchun ilovayarataylik.