TƏFSİR ÜSULU VƏ TARİXİ 14
hər Ramazan ayını Hira mağarasında keçirmişdir. Məhz ilk vəhyi
də bu mağarada almışdır.
2. Ərəblərin dini etiqadı Hz. İbrahimin soyundan gələn ərəblər, Hz. İbrahimdən sonra
onun gətirdiyi tövhid dinindən uzaqlaşmışdılar. Ancaq müxtəlif
ərəb cəmiyyətlərinə bütpərəstlikdən və batil etiqadlardan qur-
tulmaq üçün Allah tərəfindən elçilərin göndərildiyini Qurandan
öyrənirik. Hz. Hud Quranda bəhs olunan beş ərəb peyğəmbərin
ilkidir. Hz. Hud, Hz. Nuhdan sonra yaşayan Ad qövmünə
2
, Hz.
Saleh isə bugün Mədayini-Saleh adlanan, Şam və Hicaz arasında
yaşamış olan Səmud qövmünə
3
göndərilmişdir. E. ə. səkkizinci əsrə
aid Assuriya kitabələrində bu qövmün adı keçir. Bundan başqa
Təbüklə Qırmızı dəniz arasında, Əqabə körfəzinə qədər uzanan
Mədyən adlanan bölgədə yaşayan Eykə xalqına da Hz. Şüeyib
göndərilmişdir. Hz. Musa da Mədyəndə bir müddət qalmışdır
4
.
Bu bölgə, Yəməndən Fələstinə, Misirə və Aralıq dənizi sahillərinə
gedən ticarət yolunun üstündə idi. Ayələrdə Hz. Şüeybin xüsusilə
ölçü və çəki məsələsində cəmiyyəti çəkindirdiyi bildirilir.
5
Rəsulullahın gəlişi ərəfəsində ərəblər arasında bütpərəstlik çox
geniş yayılmışdı. Hər qəbilənin öz bütü vardı. İslamdan əvvəlki
Hicaz bölgəsi ərəbləri Lat, Mənat və Uzza adlı bütlərə sitayiş
edirdilər.
6
Bu bütlərin olduğu məkanlar Övs və Xəzrəc qəbilələri
tərəfindən ziyarət olunurdu. Səqifoğulları da Lat adlı bütə qulluq
edir və onun yerləşdiyi məbədin işlərini görürdülər. Bu büt Şima-
li Ərəbistanda da savaş tanrısı kimi tanınırdı. Lat kəlməsinin sami
2 bax: Əraf, 7/72, Hud, 11/53, Şüəra, 26/124
3 bax. Əraf, 7/73, Şüəra, 26/141, Fəcr, 89/9
4 Taha, 20/40
5 Əraf, 7/75, Hud, 11/84, Hicr, 15/78
6 bax. Nəcm, 53/19-22