Dərs vəSAİTİ Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirinin

çıxılmaz yoxsulluq vəziyyəti formalaşmışdır. Bu ölkələr öz 
yoxsulluqlarını sanki qapalı  zəncir boyunca daim təkrar 
istehsal edirlər. Gəlirlərin aşağı olması vacib istehsal 
kapitalının (kapital və peşəkar  əmək resurslarının) 
toplanılmasını  ləngidir. Bu da öz növbəsində,  əmək 
məhsuldarlığını aşağı salır və son həddə gəlirlərin səviyyəsi 
təkrar azalır. Qüsurlu dairə boyunca qaçış  əhali artımını 
106 
 
sürətləndirir və yoxsulluq dairəsindən çıxmaq daha da 
çətinləşir. Bununla birlikdə, bir şey aydındır ki, belə  çətin 
vəziyyətdən yalnız bu ölkələrin özləri aşağıdakı  əsas 
vəzifələri yerinə yetirərək çıxa bilərlər: 
-
 
sosial-iqtisadi yeniləşmənin, aqrar və bazar islahatla-
rının stimullaşdırılması; 
-
 
 kapital 
toplanılmasının, iqtisadiyyatın 
sənayeləşdirilməsinin və  əmək fondu təchizatının təmin 
edilməsi; 
-
 
 qənaət rejiminin, milli iqtisadiyyatların idarə 
olunması;  
-
 
əhali artımı  və digər ictimai proseslər sahəsində 
səmərəli dövlət siyasətinin həyata keçirilməsi.  
Eyni zamanda, qeyd etmək lazımdır ki, öz siyasi müs-
təqilliklərini son dövrlərdə  əldə etmiş ölkələr özlərini 
iqtisadi neokolonializmin (inkişaf etməkdə olan ölkələrin 
inkişaf etmiş ölkələrdən real asılılığı, dövlətlər və xalqlar 
arasındakı mümkün qeyri-bərabərlik), yəni inkişaf etmiş 
ölkələrin yeritdikləri  ədalətsiz və tarazlaşdırılmamış 
siyasətin qurbanları hesab edirlər. XX əsrin ikinci yarısında 
müstəmləkəçilik sistemi dağılsa da, onlarla ölkə siyasi 
müstəqillik  əldə etsə  də, bu fikri sosial-iqtisadi asılılıq 
(istehsalat, maliyyə, texnologiya, elmi-texniki irəliləyiş, 
təhsil, informasiya, və s.) barədə söyləmək çətindir, çünki 
iqtisadi asılılıq aradan olduqca ləng qalxır.  
Özlərini iqtisadi neokolonializmin qurbanları hesab 
edən ölkələr 1970-ci ildən başlayaraq, bu gün də aktual olan