Dərs vəSAİTİ ba k I elmi redaktor

Şəkil 16 
Əşya konik şəkildədirsə, çertyojda konusluq dərəcəsi göstərilməlidir. 
Konusluq 
(k)
– konusun oturacağının diametrinin 
(D)
onun uzunluğuna 
(l)
olan
nisbətidir, yəni 
k=D/l 
Əgər konus kəsik konusdursa, onda konusluq aşağıdakı nisbətlə təyin 
olunur:
k=2tgα=(D-d)/l 
Konusluğu xarakterizə edən ölçü ədədinin qarşısında ∆ şərti işarəsini 
qoyurlar. İşarənin iti bucağı konusun təpəsinə tərəf yönəldilir (şəkil 17). 
 
 
Şəkil 17 
 
 
 
 
 

---

19 
2. ƏSAS HƏNDƏSİ QURMALAR 
2.1 Düz xətt paraçasının bərabər nisbətdə bölünməsi 
 
Verilmiş AB düz xətt parçasını iki və dörd bərabər hissəyə bölmək üçün 
onun A və B uclarından parçanın yarısından böyük olmaq şərtilə R radiuslu çevrə 
qövsləri çəkilir. Qövslərin a və b kəsişmə nöqtələri qeyd edilir və düz xətlə 
birləşib AB xətt parçasını iki bərabər hissəyə bölür (şəkil 18,a). Əgər eyni qurma
AC və CB parçaları üçün aparılarsa, onda AB düz xətt parçası dörd bərabər
hissəyə bölənəcək (şəkil 18,b). 
a b 
Şəkil 18 
 
 
AB parçasını istənilən (məsələn,7) bərabər hissəyə bölmək üçün onun bir 
ucundan (B nöqtəsi) ona iti bucaq altında şüa çəkilir (şəkil 18) və həmin şüa 
üzərində B nöqtəsindən başlayaraq ölçü pərgarı vasitəsilə ixtiyari uzunluqda 7 
bərabər hissə ayrılır. 7 bölgü nöqtəsi parçanın digər uc nöqtəsi ilə (A nöqtəsi) 
birləşdirilir. 1-6 bölgü nöqtələrindən 7A xəttinə paralel xətlər çəkilir ki, bu xətlər 
də AB xətt parçasını 7 bərabər hissəyə bölür.