C fakepath stehsal proseslerinin texnoloji saslar kitab
Alüminiumun saflaşdırılması. Yüksək təmiz alüminium
markaları almaq üçün onu əlavə saflaşdırmaq tələb olunur.
Üçqatlı elektrolitik saflaşdırma üsulu daha geniş istifadə edilir.
Alüminiumun üçqatlı üsulla elektrolitik saflaşdsrılma
üsulunun mahiyyəti belədir. Elektrolitik təknənin dibində
sıxlığı 3,5, tərkibi 25% Cu və qalanı xam alminiumdan ibarət
əridilmiş anod ərintisini yerləşdirib müsbət qutblə
birləşdirdikdən sonra üstündən sıxlığı 2,7 olan kriolit və barium
xloriddən ibarət elektrolit yerləşdirib onlardan sabit cərəyan
buraxılır; bir müddət sonra təknənin üst hissəsindəki katodda
sıxlığı 2,3 olan təmiz alüminium aynlmağa başlayır. Prosesin
gedişində tədricən anod ərintisinin tərkibındə alüminium azalır,
katodda isə təmiz alüminiumun miqdarı artır. Prosesin gedişi
boyu vaxtaşn xüsusi cibcik vasitəsilə anod ərintisinə xam
alüminium əlavə edilir, katodda artan təmiz alüminium isə
götürülür.
Təknədə anod ərintisinin hündürlüyü 200...250 mm,
elektrolitin - 120...150 mm olur. Bu qalınlıqda elektrolit
qatından elektrik cərəyanı keçdikdə 760...800°C temperaturun
alınması təmin edir. Katodda metal qatının qalınlığının ~100
mm olması məsləhət görülür. Katod metalının səthinə
ovuntuvari elek- trolit səpilməklə onun oksidləşməsinin qarşısı
alınır. Təknədə gərginlik 6..7 V, cərəyan şiddəti isə 40...50 A
həddində saxlanılır. Nəticədə təmizliyi 99,99% olan alüminium
alınır. Bu üsul ilə saflaşdırma çox baha başa gəlir; hər bir t
metala -18 00 kVt-saat elektrik enerjisi sərf edilir.
Alüminiumun saflaşdınlması başqa üsullarla da aparıla
biler, meselen maqnezium üsulu ilə saflaşdınlma Qısmən
əridilmə ilə maye və bərk fazalar arasında aşqarların qeyri-
bərabər paylanmasına əsaslanan zonah yenidən əridilme üsulu
xususi təmiz aiüminium (və ya başqa saflaşdırılan metal) almaq
üçün geniş tətbiq olunur