Dərs vəsaiti GƏNCƏ 2019 elmi redaktoru

m - əmsalı aşağıdakı kimi təyin olunur:

, (1.8)
n - əmsalı aşağıdakı kimi müəyyənləşdirilir:

a) olduqda n = 3;

b) olduqda

;

c) V_m > 2 olduqda n = 1.

5. 
   V_m parametri isti tullantılar üçün aşağıdakı kimi təyin olunur:
   

, m/san. (1.9)

6. 
   Soyuq tullantılar üçün isə V_m parametri:
   

m/san. (1.10)
Əgər, mənbənin çıxış hissəsi düzbucaqlı şəklində olarsa, bu zaman hesabat düsturlarında D və V₁ kəmiyyətləri uyğun olaraq D_s v V_is kəmiyyətləri ilə əvəzlənir.

7. 
   Çıxış hissənin D_s – səmərəli diametri:
   

m. (1.11)
burada: L – çıxış hissənin uzunluğu, m-lə;

b – çıxış hissənin eni, m-lə.

Atmosferə ixrac olunan qaz-hava qarışığının səmərəli həcmi V_is belə hesablanır:

m³/san. (1.12)
Əlverişsiz metroloji şərait nəticəsində zərərli maddələrin atmosferdə səpələnməsi pisləşdiyi hallarda, yerüstü qatda zərərli maddələrin gözlənilən maksimal qatılığı – C_max hesablanır. Bu zaman,

8. 
   Qızmış (isti) tullantılar üçün (yəni, f<100 olduqda) zərərli maddələrin gözlənilən maksimal qatılığı – C_max hesablanır.
   

, mq/m³. (1.13)
Soyuq tullantılar üçün (yəni, olduqda):

mq/m³, (1.14)
burada:M – zaman vahidi ərzində tüstü borusundan atmosferə ixrac olunan zərərli maddənin faktiki miqdarı, q/san-lə.

Əgər, faktiki tullantının miqdarı hesabat nəticəsində əldə olunmuş TBBH-dən artıq olarsa (yəni M > TBBH), onda tullantının miqdarının azaldılması üçün təşkilati – texniki tədbirlər həyata keçirilməlidir.

Tapşırıq: Verilmiş variantlara (Cədvəl 1.2) əsasən zərərli maddələrin gözlənilən maksimal qatılığını (C_max) hesablamalı.

1.3. İstehsal binalarının daxilinə ixrac olunan zərərli qazların miqdarının təyini və qəza ventilyasiyasının hesabatı
Yüngül və qida sənayesi müəssisələrində maşın və avadanlıqların işi zamanı bir sıra tozların, zərərli qazların ayrılması, yüksək temperatur və nəmliyin ayrılması baş verir. Yaranmış istehsalat ayrıntılarının (ZİA) bir hıssəsi maşın və avadanlıqların ara boşluqlarından işçi zonaya daxil olur.