Dərs vəsaiti kim I q r if verilm işdir nurlar bak i-2014 e lm I red a k to rla r: akademikVasım

Alleqoriya 
- (yunanca 
allegoria-
kinayə, eyham) - konkret 
obrazın köməyi ilə mücərrəd anlayışın məcazi təsviri olub, fik­
ri ardıcıl surətdə «şəklə» köçürür. Nəticədə «şəkil» yenidən fikir 
kimi tapılmalıdır. Müqayisə edilən, alleqoriyada, ümumiyyətlə, 
təmsil olunmur, mətnin sərhədlərindən kənara çıxarılır. Alleqori­
yada «sin» ondadır ki, şəkil vasitəsilə verilən anlayışların, adətən, 
«yarandığı» görkəmdə qavranması çətindir.
Çox zaman bunlar çətin dərk edilən, müəyyən mücərrəd səciy­
yəli anlayışlardır ( həqiqət, namus, məsumluq). Məhz bu mücərrəd 
anlayışlar tamamilə konkret şəkillər halında təqdim edilir.
Metonimiya 
- (yunanca 
m etonim iya
- adın dəyişdirilməsi, 
başqa cür adlandınlma). Metonimiyanı yaxınlığına, əlaqələrinə 
görə assosiasiya (ayn-ayn təsəvvürlər arasındakı əlaqə) adlandı­
rırlar. Metonimiyanın mexanizmi «əşyanın adının onun əlaməti, 
yaxud birinci əşya ilə əlaqədə olan başqa əşyanın adı ilə əvəz 
edilməsindən” ibarətdir.
202

---

Metonimiyanın üzvləri arasında (adı çəkilən və haqqında danı­
şılmayan) tipik münasibətlər aşağıdakılardır:
• yaradan və yaradılan (Füzulini oxumaq - Füzulinin əsərlərini 
oxumaq);
• əlamətin daşıyıcıları və əlamət («əgər gənclik (gənc adam­
lar) bilsəydi, əgər qocalıq (qocalar) bacarsaydı»);
• əşya və material (idarədən mühüm kağız (sənəd));
• məzmun və içindəkilər (qəzet (məqalənin müəllifi) səhv edir);
• yer və oradakı insanlar arasında («lakin bizim kəndimiz sakit 
idi» (Ə.Vəliyev).
Sinekdoxa 
- (yunanca 
synekdoche
- əlaqələndirmə, eyhamla 
göstərmə) tamın bu tamın hissəsi kimi, yaxud əksinə, hissənin tam 
kimi təqdim edilməsi.
Məs.Erməni gəlib Gəncəbasara çatmışdı; Siçovul tarlani ağzı­
na almışdı;və s.